Ädebi jäne körkem öner tuyndylaryn älem moiyndaǧan ukraindyq aqyn ärı suretşı Taras Şevchenkonyŋ düniege kelgenıne - 210 jyl toldy, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
Taras Grigorevich Şevchenko 1814 jyly Cherkassy oblysyndaǧy Morynsy auylynda 9 nauryzda auylda düniege kelgen. Erte jetım qalyp, ömırınıŋ on jylyn aidauda ötkızdı.
Sauatyn qarapaiym keŋse qyzmetkerınen aşty. Ol jastaiynan bılımge, önerge sondai qūştar jan boldy. Keiın dostary aqyndy aidaudan qaitaryp alady. Al kelesı jyly Mäskeuge, odan keiın Sankt-Peterburgke kettı.
1840 jyly Şevchenkonyŋ «Kobzar» atty alǧaşqy poeziialyq jinaǧy jaryq körıp, aqynǧa esımı tanyla bastady. Keiınnen 1843 jyly «Haidamaqy» jinaǧy şyqty... Äsırese, onyŋ «Ölsem, kömıŋder...» degen öleŋımen aiaqtalǧan «Üş jyl» atty jyr jinaǧynyŋ maŋyzy erekşe boldy.
1844 jyly Taras Şevchenko öner akademiiasyn bıtırıp, «tapsyz (erkın) suretşı» ataǧyn aldy.
1847 jyly nauryzda Kirill men Mefodii qoǧamynyŋ qyzmetıne qatysqany jäne antiavtokratiialyq poeziiasy üşın Şevchenko tūtqyndalyp, jazu men suret saluǧa tyiym salatyn patşa qaulysymen Qazaqstanǧa Orynbordyŋ jeke korpusynyŋ Orsk bekınısıne jer audaryldy.
1848-1849 jyldary Taras Şevchenko leitenant komandir A.Butakovtyŋ basşylyǧymen Aral teŋızın zertteu ekspedisiiasyna qatysty. Oǧan Aral jaǧalauy men jergılıktı tūrǧyndardyŋ körınısın syzu tapsyryldy.
Alaida, ärıptesterınıŋ bırınıŋ aiyptauynan keiın ol 1850 jyldyŋ köktemınde qaitadan tūtqyndalyp, bırneşe ai qamauda boldy, sodan keiın qyzmetın eŋ şalǧai garnizonǧa - Novopetrovskoe bekınısıne (qazırgı Maŋǧystau tüegındegı: Fort-Şevchenko, Qazaqstan) jalǧastyruǧa jıberıldı.
Däl osy jerde ukrain aqyny men suretşısınıŋ jauyngerlık qyzmetı 1857 jyldyŋ tamyzyna deiın jalǧasty.
Qazaqstanǧa jer audaru Taras Grigorevich üşın auyr qiynşylyq kezeŋı ǧana emes, ruhani ösu jäne şyǧarmaşylyq tabystar kezeŋı boldy.
1859 jyly Ukrainaǧa keldı, bıraq tuǧan jerınde polisiianyŋ baqylauynda boldy. Oǧan Ukrainada tūraqty tūruǧa tyiym salynyp, astanaǧa köşuge būiryq berıldı. Jer audarylyp, auruǧa şaldyqqan aqyn 1861 jyly 10 nauryzda mezgılsız qaitys boldy.
Alǧaşynda ol Peterburgte jerlendı, al 1861 jyly mamyrda külı Kanev maŋyndaǧy Tarasova Goraǧa jetkızıldı.
Ūqsas jaŋalyqtar
