Bılım beru saiasaty – ūlttyq ekonomikamyzdyŋ negızgı tıregı ǧana emes, äleumettık damuymyzdyŋ, ekonomikalyq serpılıs jasauymyzdyŋ qozǧaltqyş küşı. Jahandyq eŋbek naryǧynda bäsekege qabılette maman daiarlap, sapaly adami kapitaldy qalyptastyru qaşan da bılım beru saiasatymen jüielenıp otyruy tiıs. Baiqaǧanymyzdai, qazırgı jaŋa ǧylym alaŋdaryndaǧy zertteuler men türlı baǧyttardyŋ bolaşaǧy tehnologiialyq erekşelıkten tyǧyz bailanysty. Sol sebepten de, mektep baǧdarlamasy ūdaiy jaŋartylyp, joǧarǧy oqu ornyndaǧy akademiialyq ūstanymdar da uaqyt sarasynda jetılıp otyrǧany jön.
Bızdıŋşe, bılım beru saiasatyn ılgerletudıŋ basty zaŋdylyǧy – jaratylys qūbylystaryn tanudan alşaq ketpeu, jahandyq progrestı ūdaiy nazarda ūstap otyru jäne älemdık jetıstıkterdı ūlttyq salt-canaǧa sai reformalau. Europa-ortalyqtanǧan bılım jüiesınıŋ erekşelıkterı jäne artyqşylyqtarymen sanasyp qana qoimai, ūlttyq ǧylymi ortalyqtardy köptep qūru. Negızınen alǧanda, kez kelgen bılım saiasaty ortalyqtanǧan bılım beru jäne zertteu jüiesı negızde damidy. Qazırgı uaqytta Qazaqstanda mūndai ortalyqtanǧan bılım beru men ǧylymdy damytu ortalyqtarynyŋ azdyǧy jasyryn emes. Mäselen, äleumettık salada qoǧamdyq pıkırdı zertteitın dūrys institut joq. Ǧylymi zertteu ortalyqtarynda ūjymdyq, arnaiy qoǧam men ekonomikalyq igılıkterdıŋ aq-qarasyn tanuǧa baǧyttalǧan zertteu taqyryptary tolyqqandy qarastyryla bermeidı.
Negızınen alǧanda, ūlttyq bılım beru saiasaty – ūlttyq ekonomikany damytudyŋ basty faktory. Bılım beru saiasaty kapitalistık qatynastarda ekonomika men eŋbek naryǧynyŋ şarttarynan alşaq ketpeuı qajet. Eŋbek naryǧynyŋ şarttaryna sai ikemdelude bılım saiasatyndaǧy basymdyq:
- syni-saraptamalyq oilaudy qalyptastyru men damytu;
- tehnologiialyq igılıkterı meŋgeruge beiımdık;
- bılım men bılıktıŋ öndırıs jäne naryq qajettılıgıne sai damuy;
- bılım tehnologiialary men intellektualdy oi-örıstıŋ qatar damyp otyruy syndy baǧyttarǧa berıluı tiıs.
– Bılım beru granttaryn jäne basqa da damytu şaralaryn aldyn ala qarastyru üşın eŋbek naryǧyn zertteuge jäne 5-7 jyldan keiın ekonomikaǧa qandai kadrlar qajet bolatynyn boljauǧa köŋıl bölu qajet. Būl tek joǧary oqu oryndaryna ǧana emes, kolledjder men basqa da bılım beru ūiymdaryna qatysty. Bılım beru baǧdarlamalary naryq sūranysyna sai boluy tiıs, – dedı Älihan Smaiylov.Rasynda da, memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev ta maman daiarlaudaǧy kem-ketıktı tızıp aityp, bılım beru jüiesı men eŋbek naryǧy arasyndaǧy bailanystyŋ qabyspai qalyp jatatynyn eskertıp jür. Mūndai olqylyq saldarynan JOO-ny tabysty aiaqtaǧan ärbır törtınşı eŋbek adamynyŋ jūmyssyz jürgenı jaily derekterdı joqqa şyǧara almaimyz. Menıŋşe, salauatty, tolyqqandy bılım beru saiasaty jüielenbei ūlttyq ekonomikamyzdyŋ kösegesı kögermeidı.
Ūqsas jaŋalyqtar
