Ulttyq bilim berý derekter qorynyń statıstıkalyq málimetine súıensek, 2022 jyly Qazaqstanda 7880 balabaqsha bolǵan. Jartysy jeke menshik. Bıyl bul san óspese, kemimedi. Degenmen, balabaqsha kezeginde turǵandar da jeterlik. Jaraıdy, aıtpaǵymyz bul emes.
“Tárbıe tal besikten” dep, balamyzdy tárbıeleýge kelgende jańylysyp jatamyz. Jumysy bastan asatyn ata-ana balasyn balabaqshaǵa súırep álek. Biraq tili endi shyǵyp, kúbirlegen balaǵa olar ne úıretip jatyr? Oǵan jumysbasty áke men ana mán bere me?
Qazir “halal” ataýy balabaqshalarǵa da tirkelip alǵan. Dintanýshy mamandardyń aıtýynsha, “halal” dese, “dinı balabaqsha” degen túsinik keledi. Alaıda, olar “tamaǵymyz adal bolǵandyqtan, halal ataýyn qoıdyq”, deıdi.
Degenmen, birqatar “halal” ataýy bar balabaqshalar aǵylshyn tilinen bólek arab tilin úıretedi eken.
Internette de jarnamasy jer jarady. “Halal balabaqsha” dep jaza qalsańyz, aldyńyzdan tizilip shyǵady. Mundaı balabaqshalardyń aılyq tólemi de joǵary. Sondaı halal balabaqshalardyń birine habarlasyp kórgenimizde, aıyna 70 myń teńge ekenin, al ekinshisi 1 balaǵa 130 myń teńge, eger kúnara nemese túske deıin ǵana kelse, 100 myń teńge ekenin aıtady.
Mundaı jekemenshik balabaqshalarǵa kez kelgen teris pıǵyldy dinı aǵymnyń quryq salmasyna kim kepil? Aq pen qarany ajyrata almaıtyn sábıler dindi qalaı ajyratady? Mundaı balabaqshalar kimdi tárbıelep shyǵady? Olardyń jumysy baqylana ma?
Bul jóninde “Adyrna” tilshisi dintanýshy Ál-Farabı Nurbekulynan surap bildi.
«BALALARDY DINI SIPAT NEGIZINDE OQShAÝLAP, BÓLEK OQYTÝ DURYS EMES»
“Negizi “halal balabaqsha” dep aıtý túsiniksiz nárse. «Halal» dese dinı balabaqsha degen túsinik paıda bolady, sebebi bul dinı termın. Iaǵnı, mýzyka men beıneleý ónerine tyıym salynǵan, balalar men qyzdar bólek oınaıtyn jer degenge saıady. Biraq Qazaqstan Respýblıkasynyń zańy boıynsha dinı mekemeler bólek tirkelýi tıis. Eger tamaqtary adal, quramynda tyıym salynǵan shoshqa eti men qan joq degen maǵyna bolsa, onda sol úshin búkil balabaqshany qandaı da bir dinı termınmen ataýdyń qajeti joq. Balabaqshalar zaıyrly sıpatta bolýy tıis. Taǵam máselesine kelsek, ata-analar balabaqsha ákimshiligine balalaryna tutynýǵa bolmaıtyn taǵamdar tizimin berý kerek, al ákimshilik sony ustanyp, balalarǵa ata-anasy ruqsat etken taǵamdarmen tamaqtandyrýy tıis. Balalardy dinı sıpat negizinde oqshaýlap, bólek oqytý durys emes”, - dedi dintanýshy.
Sondaı-aq, Ál-Farabı Nurbekuly balalardyń dinı aǵymǵa ermeýiniń aldyn-alý keregin aıtty.
“Balabaqshalarda dinı sabaqtar berse, bul - Zań buzýshylyq. Osyǵan uqsas ádistermen, qaıyrymdylyq qorlar atyn jamylyp, Túrkııadan kelgen «Súleımenshiler» degen qaýipti uıymnyń balalarǵa dinı sabaq berý, oǵan qosa zorlyq jasaý faktileri ashylǵan edi. Bálkim, bul jerde de soǵan uqsas jaǵdaı oryn alýy múmkin, anyqtaý kerek. Ártúrli mektep, kolledj ben joǵary oqý oryndarynda shetelden kelgen jamaǵat ókilderi nasıhat júrgizip, oqýshy, stýdentterdi arbaǵandaryn bilemiz. Al kishkentaı balanyń mıyn ýlaý ábden ońaı keledi. Sol sebepti balalarymyzdy barynsha zaıyrly sıpatta oqytýymyz tıis», - dedi dintanýshy.
«Adyrna» ulttyq portaly
