Elimizdegi eń iri ýran ken orny, ıaǵnı álemdegi eń iri kenishterdiń biri – «Býdennovskoe» men Stepnogorsk taý-ken hımııa kombınaty sheteldik kompanııaǵa satyldy. Bul mámile týraly «Qazatomónerkásip» ulttyq atom kompanııasynyń qarjylyq esepteri jarııalanǵannan keıin ǵana belgili boldy. QR Májilisiniń depýtaty Qazybek Isa "Qazaqstannyń negizgi baılyǵynan" aırylǵanyn aıtyp, buǵan qatysty batyl pikir bildirdi. Sondaı-aq, Qazaqstan halqynan jasyryn túrde satylyp ketken ken ornynyń suraýy bolatynyn qadap aıtty. Depýtat kezinde "ulttyq múddeni qorǵaǵany úshin sottalyp ketken Muhtar Jákishev isi" jaıly da sóz etti. Bul jaıly "Adyrna" ulttyq portaly habarlaıdy.
- Otyz jyl boıy halyqqa buıyrmaı kelgen halyq qazynasyn halyqqa qaıtaratyn ýaqyt jetti! Sondyqtan da Prezıdent Toqaev «Halyqtan urlanǵan aktıvterdi elge qaıtaryp, ádildik ornatýymyz kerek» dep málimdedi. Ulttyq múddemizdi qorǵap kele jatqan “Aq jol” partııasy jemqorlardyń jemsaýynda shetel asqan qarjylarymyz ben qazynamyzdy qaıtarý úshin de on jyldan asa kúresip keledi. Byltyr 2022 jyly biz Qańtar qasiretiniń shyndyǵyn talap etip, úkimet pen quzyrly organdar 14 naýryzda parlamentke kelip esep bergende bul máseleni taǵy da kótergenbiz.
Jaqynda, aıdyń-kúnniń amanynda, tal túste tóbemizden jaı túskendeı jaǵdaı boldy! Elimizdegi eń iri ýran ken orny, ıaǵnı álemdegi eń iri kenishterdiń biri – «Býdenovskoe» men Stepnogorsk taý-ken hımııa kombınaty sheteldik kompanııaǵa satylyp ketti! Bul mámile týraly «Qazatomónerkásip» ulttyq atom kompanııasynyń qarjylyq esepteri jarııalanǵannan keıin ǵana belgili boldy.
Ken ornyn satý jónindegi kelissózder men mámile asa qupııa, eń bastysy, onyń naqty ıesi – Qazaqstan halqynan jasyryn túrde ótken. Mámile 2022 jyldyń sońynda, ıaǵnı Konstıtýııaǵa ózgeris engizý boıynsha referendým ótkizilgennen keıin jasaldy. Konstıtýııanyń «Jer men onyń jer qoınaýy jáne basqa da tabıǵı resýrstar Qazaqstan halqyna tıesili» degen 6-babyn attap, taptap ótken, - dep bassyzdyqty depýtat ashyq jazady.
Sonymen qatar, Qazybek Isa satylymǵa túsken ýran ken ornynyń qarjysy "ustaǵannyń qolynda, tistegenniń aýzynda" etkenin jazady.
- 2022 jylǵy 14 jeltoqsanǵa deıin «Býdenovskoe» ken ornynyń ıesi Stepnogorsk taý-ken hımııa kombınatyn brıtandyq kompanııalar – GANBERG UK LTD ((60%) jáne GEXIOR UK Ltd (40%) baqylap otyrdy. Eki kásiporyn da ofshordaǵy DEGEVOL UK Ltd kompanııasyna qarady. Ony Qazaqstanda týǵan reseılik mıllıarder Vasılıı Anısımov pen ataqty Klebanovtar otbasy basqardy. Iá, bıyl Ekibastuzǵa “erekshe eńbegi sińgen”, qaqaǵan qańtarda tuzqalany muzqalaǵa aınaldyrǵan atyshýly Klebanov.
Kz.expert saıty jazǵandaı, Klebanovtarǵa ken ornyn satýdan túsken 1 mıllıard dollar Shveıarııa bankine baryp túsipti. Iaǵnı, aqsha ofshorǵa ketti, al Qazaqstan qazynasyna túk te joq, tipti salyq retinde de kók tıyn da túspegen. Halyq taǵy da óz qazynasynan qaǵyldy!
Máselen, qazaqstandyq jáne sheteldik BAQ keńinen taratqan «Bloomberg agenttiginiń habarlaýynsha, ótken jyldyń sońynda akııalarynyń 75 paıyzyna ıelik etetin «Samuryq-Qazyna» qorynyń talaby boıynsha, «Qazatomónerkásip» kompanııasy ken oryndaryn birinshi kezekte satyp alý quqyǵyn paıdalanýdan bas tartqan.
Sonymen qatar, bir jarym jyl ishinde, «Qazatomónerkásip» kompanııasynda reseıliktermen jasyryn kelisimge qarsy shyqqan eki basshy men úsh top-menedjer aýystyrylǵandyǵy habarlanǵan. Bul asa nazar aýdaratyn jaǵdaı!
Sonda “Samuryq Qazynamyz” qazynamyzdy shetelge taratýmen aınalysa ma, qaı eldiń múddesine jumys istep otyr? “Samuryq-Qazynanyń” Reseımen sybaılasqan saýdasyna qarsy bolǵany úshin qýdalanǵan bes azamat kim? Olardy qaıda aýystyryp jiberdi?!.
Negizi, Halyq qazynasyn urlap satqandar men ony qorǵaǵany úshin qýylǵan patrıot menedjerlerdiń oryndaryn aýystyrý kerek shyǵar. El jaqsy biletin, kezinde ýrandaǵy ulttyq múddeni qorǵaǵany úshin on jyl túrmede otyryp kelgen «Jákishev isi» jalǵasyp jatyr ma?Aıtpaqshy, «Qazatomónerkásip» ulttyq atom kompanııasynyń eks prezıdenti Muhtar Jákishev bul oqıǵa týraly Armanjan Baıtasovpen suqbatta aıyptaý pikirin bildirdi.
“Amerıkandyqtar maǵan habarlasty. “QazAtomprom” RosAtomnyń” fılıaly ma?” Qalaısha Reseı olıgarhy Qazaqstannan suramaı-aq onyń qymbat ken baılyǵyn ózge elge satyp jiberedi?”-dep tańǵalyp surady.
Iá, Qazaqtyń eń úlken ýran kenishi satylýdan Klebanovtarǵa 1 mıllıard 200 mıllıon dollar tólendi, al Qazaqstanǵa eshqandaı paıda túsken joq”-deıdi elimizdegi atom ónerkásibiniń atyshýly tarlany.Qazaqsha aıtqanda, Qazaqstannyń ýran kenishin reseılik olıgarh “Rosatomǵa” 1 mıllıard 200 mıllıon dollarǵa satyp jiberedi, al qazyna ıesi qazaqqa túk te joq!?. Eń bolmasa, halyqqa salyq retinde de bir tıyn túspegen?!.
Mámile somasy jarııalanbaǵanmen 1,6 mlrd. dollar týraly sóz bar.
Bul rette «Býdenovskoe» ken ornyndaǵy ýran qory 114,2 myń tonnany quraıtynyn, onyń aqshalaı balamasy shamamen 12 mlrd. dollar bolatynyn atap ótken jón.Konstıtýııamen qorǵalǵan halyq qazynasyn, memleketimizdiń ulttyq ekonomıkalyq múddesin qorǵaýdy talap etemiz, - dedi Qazybek Isa.
"Adyrna" ulttyq portaly
