ەلىمىزدەگى ەڭ ءىرى ۋران كەن ورنى، ياعني الەمدەگى ەڭ ءىرى كەنىشتەردىڭ ءبىرى – «بۋدەننوۆسكوە» مەن ستەپنوگورسك تاۋ-كەن حيميا كومبيناتى شەتەلدىك كومپانياعا ساتىلدى. بۇل مامىلە تۋرالى «قازاتومونەركاسىپ» ۇلتتىق اتوم كومپانياسىنىڭ قارجىلىق ەسەپتەرى جاريالانعاننان كەيىن عانا بەلگىلى بولدى. قر ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى قازىبەك يسا "قازاقستاننىڭ نەگىزگى بايلىعىنان" ايرىلعانىن ايتىپ، بۇعان قاتىستى باتىل پىكىر ءبىلدىردى. سونداي-اق، قازاقستان حالقىنان جاسىرىن تۇردە ساتىلىپ كەتكەن كەن ورنىنىڭ سۇراۋى بولاتىنىن قاداپ ايتتى. دەپۋتات كەزىندە "ۇلتتىق مۇددەنى قورعاعانى ءۇشىن سوتتالىپ كەتكەن مۇحتار جاكىشەۆ ءىسى" جايلى دا ءسوز ەتتى. بۇل جايلى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى حابارلايدى.
- وتىز جىل بويى حالىققا بۇيىرماي كەلگەن حالىق قازىناسىن حالىققا قايتاراتىن ۋاقىت جەتتى! سوندىقتان دا پرەزيدەنت توقاەۆ «حالىقتان ۇرلانعان اكتيۆتەردى ەلگە قايتارىپ، ادىلدىك ورناتۋىمىز كەرەك» دەپ مالىمدەدى. ۇلتتىق مۇددەمىزدى قورعاپ كەلە جاتقان “اق جول” پارتياسى جەمقورلاردىڭ جەمساۋىندا شەتەل اسقان قارجىلارىمىز بەن قازىنامىزدى قايتارۋ ءۇشىن دە ون جىلدان اسا كۇرەسىپ كەلەدى. بىلتىر 2022 جىلى ءبىز قاڭتار قاسىرەتىنىڭ شىندىعىن تالاپ ەتىپ، ۇكىمەت پەن قۇزىرلى ورگاندار 14 ناۋرىزدا پارلامەنتكە كەلىپ ەسەپ بەرگەندە بۇل ماسەلەنى تاعى دا كوتەرگەنبىز.
جاقىندا، ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا، تال تۇستە توبەمىزدەن جاي تۇسكەندەي جاعداي بولدى! ەلىمىزدەگى ەڭ ءىرى ۋران كەن ورنى، ياعني الەمدەگى ەڭ ءىرى كەنىشتەردىڭ ءبىرى – «بۋدەنوۆسكوە» مەن ستەپنوگورسك تاۋ-كەن حيميا كومبيناتى شەتەلدىك كومپانياعا ساتىلىپ كەتتى! بۇل مامىلە تۋرالى «قازاتومونەركاسىپ» ۇلتتىق اتوم كومپانياسىنىڭ قارجىلىق ەسەپتەرى جاريالانعاننان كەيىن عانا بەلگىلى بولدى.
كەن ورنىن ساتۋ جونىندەگى كەلىسسوزدەر مەن مامىلە اسا قۇپيا، ەڭ باستىسى، ونىڭ ناقتى يەسى – قازاقستان حالقىنان جاسىرىن تۇردە وتكەن. مامىلە 2022 جىلدىڭ سوڭىندا، ياعني كونستيتۋتسياعا وزگەرىس ەنگىزۋ بويىنشا رەفەرەندۋم وتكىزىلگەننەن كەيىن جاسالدى. كونستيتۋتسيانىڭ «جەر مەن ونىڭ جەر قويناۋى جانە باسقا دا تابيعي رەسۋرستار قازاقستان حالقىنا تيەسىلى» دەگەن 6-بابىن اتتاپ، تاپتاپ وتكەن، - دەپ باسسىزدىقتى دەپۋتات اشىق جازادى.
سونىمەن قاتار، قازىبەك يسا ساتىلىمعا تۇسكەن ۋران كەن ورنىنىڭ قارجىسى "ۇستاعاننىڭ قولىندا، تىستەگەننىڭ اۋزىندا" ەتكەنىن جازادى.
- 2022 جىلعى 14 جەلتوقسانعا دەيىن «بۋدەنوۆسكوە» كەن ورنىنىڭ يەسى ستەپنوگورسك تاۋ-كەن حيميا كومبيناتىن بريتاندىق كومپانيالار – GANBERG UK LTD ((60%) جانە GEXIOR UK Ltd (40%) باقىلاپ وتىردى. ەكى كاسىپورىن دا وفشورداعى DEGEVOL UK Ltd كومپانياسىنا قارادى. ونى قازاقستاندا تۋعان رەسەيلىك ميللياردەر ۆاسيلي انيسيموۆ پەن اتاقتى كلەبانوۆتار وتباسى باسقاردى. ءيا، بيىل ەكىباستۇزعا “ەرەكشە ەڭبەگى سىڭگەن”، قاقاعان قاڭتاردا تۇزقالانى مۇزقالاعا اينالدىرعان اتىشۋلى كلەبانوۆ.
Kz.expert سايتى جازعانداي، كلەبانوۆتارعا كەن ورنىن ساتۋدان تۇسكەن 1 ميلليارد دوللار شۆەيتساريا بانكىنە بارىپ ءتۇسىپتى. ياعني، اقشا وفشورعا كەتتى، ال قازاقستان قازىناسىنا تۇك تە جوق، ءتىپتى سالىق رەتىندە دە كوك تيىن دا تۇسپەگەن. حالىق تاعى دا ءوز قازىناسىنان قاعىلدى!
ماسەلەن، قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك باق كەڭىنەن تاراتقان «Bloomberg اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا اكتسيالارىنىڭ 75 پايىزىنا يەلىك ەتەتىن «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ تالابى بويىنشا، «قازاتومونەركاسىپ» كومپانياسى كەن ورىندارىن ءبىرىنشى كەزەكتە ساتىپ الۋ قۇقىعىن پايدالانۋدان باس تارتقان.
سونىمەن قاتار، ءبىر جارىم جىل ىشىندە، «قازاتومونەركاسىپ» كومپانياسىندا رەسەيلىكتەرمەن جاسىرىن كەلىسىمگە قارسى شىققان ەكى باسشى مەن ءۇش توپ-مەنەدجەر اۋىستىرىلعاندىعى حابارلانعان. بۇل اسا نازار اۋداراتىن جاعداي!
سوندا “سامۇرىق قازىنامىز” قازىنامىزدى شەتەلگە تاراتۋمەن اينالىسا ما، قاي ەلدىڭ مۇددەسىنە جۇمىس ىستەپ وتىر؟ “سامۇرىق-قازىنانىڭ” رەسەيمەن سىبايلاسقان ساۋداسىنا قارسى بولعانى ءۇشىن قۋدالانعان بەس ازامات كىم؟ ولاردى قايدا اۋىستىرىپ جىبەردى؟!.
نەگىزى، حالىق قازىناسىن ۇرلاپ ساتقاندار مەن ونى قورعاعانى ءۇشىن قۋىلعان پاتريوت مەنەدجەرلەردىڭ ورىندارىن اۋىستىرۋ كەرەك شىعار. ەل جاقسى بىلەتىن، كەزىندە ۋرانداعى ۇلتتىق مۇددەنى قورعاعانى ءۇشىن ون جىل تۇرمەدە وتىرىپ كەلگەن «جاكىشەۆ ءىسى» جالعاسىپ جاتىر ما؟ايتپاقشى، «قازاتومونەركاسىپ» ۇلتتىق اتوم كومپانياسىنىڭ ەكس پرەزيدەنتى مۇحتار جاكىشەۆ بۇل وقيعا تۋرالى ارمانجان بايتاسوۆپەن سۇقباتتا ايىپتاۋ پىكىرىن ءبىلدىردى.
“امەريكاندىقتار ماعان حابارلاستى. “قازاتومپروم” روساتومنىڭ” فيليالى ما؟” قالايشا رەسەي وليگارحى قازاقستاننان سۇراماي-اق ونىڭ قىمبات كەن بايلىعىن وزگە ەلگە ساتىپ جىبەرەدى؟”-دەپ تاڭعالىپ سۇرادى.
ءيا، قازاقتىڭ ەڭ ۇلكەن ۋران كەنىشى ساتىلۋدان كلەبانوۆتارعا 1 ميلليارد 200 ميلليون دوللار تولەندى، ال قازاقستانعا ەشقانداي پايدا تۇسكەن جوق”-دەيدى ەلىمىزدەگى اتوم ونەركاسىبىنىڭ اتىشۋلى تارلانى.قازاقشا ايتقاندا، قازاقستاننىڭ ۋران كەنىشىن رەسەيلىك وليگارح “روساتومعا” 1 ميلليارد 200 ميلليون دوللارعا ساتىپ جىبەرەدى، ال قازىنا يەسى قازاققا تۇك تە جوق!؟. ەڭ بولماسا، حالىققا سالىق رەتىندە دە ءبىر تيىن تۇسپەگەن؟!.
مامىلە سوماسى جاريالانباعانمەن 1,6 ملرد. دوللار تۋرالى ءسوز بار.
بۇل رەتتە «بۋدەنوۆسكوە» كەن ورنىنداعى ۋران قورى 114,2 مىڭ توننانى قۇرايتىنىن، ونىڭ اقشالاي بالاماسى شامامەن 12 ملرد. دوللار بولاتىنىن اتاپ وتكەن ءجون.كونستيتۋتسيامەن قورعالعان حالىق قازىناسىن، مەملەكەتىمىزدىڭ ۇلتتىق ەكونوميكالىق مۇددەسىن قورعاۋدى تالاپ ەتەمىز، - دەدى قازىبەك يسا.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
