Taǧdyr syilaǧan erekşelıgıne qaramastan bıldei bır ırı käsıpterdıŋ bastamaşysy bolyp jürgen Aizada Erbolqyzy «men ömırdı süiemın» dep, öz ömırınıŋ hikaiasymen bölıstı. Onyŋ aituynşa tosyn syilarǧa toly ömırde bastysy öz ömırlık baǧytyŋyzdy anyqtap, sol baǧytqa qarai bet alsaŋ ömır özı jeteleidı deidı. Būl turaly «Adyrna» tılşısınıŋ daiyndaǧan materialynan oqyp bılıŋız:
Sūhbat keiıpkerı «BEK brand» jäne «BEK_consulting group» kompaniialarynyŋ negızın qalauşy, «Ten Qogam» äleumettık qoldau ortalyǧynda biznes tälımger jäne käsıpkerlık boiynşa biznes –trener, orator-motivator Aizada Erbolqyzy.
- Aizada hanym, käsıbıŋızdı qalai bastadyŋyz? Qandai qiyndyqtar boldy? Bügıngı jetıstıkke jetu jolyŋyz qandai kezeŋderden bastaldy?
- Osydan bes jyl būryn jol kölık oqiǧasyna tüsıp, jaraqat alǧan bolatynmyn. Sol jaǧdaidan menıŋ on ekınşı bel omyrtqam synyp, jüre almaityn bolyp qaldym. Qazır jürıs-tūrysymda baldaqqa süienemın. Mümkındıgı şekteulı jan ekenıme qaramastan, men sondai ömırge qūştar, ömırge ǧaşyq janmyn.
Abai atyndaǧy QazŪPU-dyŋ «Aqparattyq jüie» mamandyǧyn tämamdap, tūrmysqa şyqqan bolatynmyn. Artynşa düniege aiauly qyzymdy äkelıp, sol dekret uaqytynda joǧaryda aitqan jaǧdaiǧa tüstım. Osy jaittan soŋ jūmysyma orala almadym. Dei tūrǧanmen üide qūr otyrmai, äke-şeşeme masyl bolmaiyn dep öz käsıbımdı bastaǧym keldı. Joldasym oryn alǧan oqiǧalardan soŋ bızdı tastap kettı. Al qyzym menıŋ ömırlık motivasiiam boldy. Menıŋ qaitadan esımdı jinap, jaŋa ömır bastauyma, qaita äreket etuıme jıger bergen qyzymnyŋ bolaşaqqa degen ülken senımmen qaraǧan közderı boldy. Üş jyl üide jatyp, karantin uaqytynan soŋ onlain jūmystyŋ mümkındıkterın köru arqyly men osy baǧytqa kelgen bolatynmyn.
Baǧdarlamaşy bolǧan soŋ, kompiuterlık jūmystardyŋ bırazyn igeretınıme senımdı boldym. Bırneşe jūmys qarastyryp kördım, dese de bırınıŋ jalaqysy tömen, bırıne jaǧdaiym kelmedı. Öz-özımmen jūmys jasau kerektıgın tüsınıp, būrynǧy şyǧarmaşylyq qabıletterımdı käsıpke ainaldyrudy maqsat tūttym. Özım būrynnan tıgın tıguge, suret saluǧa beiım janmyn. Osy maqsatyma jetuıme öz kömegın bergen myqty biznes-trener Samal Atageldı boldy. Sol kısınıŋ insta paraqşasyndaǧy tegın keŋesterdı qarap jürıp, 2021 jyly memleketten berıletın kölemı 200 AEK (583 400 tg.) qūraityn qaitarymsyz grant ūtyp aldym. Ol qarajatty özımnıŋ oiǧa alǧan käsıptık baǧytyma jūmsadym. Tıgın maşinasyn satyp alyp, türlı kiımderge jazu jazatyn ädemı dizaindaǧy önımderdı şyǧara bastadym. Osylaişa öz käsıbımdı döŋgeletıp bastadym.
Sodan soŋ bır orynda toqtap qalmai, taǧy da basqa qarjy resurstaryn qarastyra bastadym. Olarǧa öz biznes josparymdy ūsynuym üşın belgılı bır deŋgeide jüielı bılım kerek boldy. Tälımgerlıgın körsetetın jan bolmady. Türlı trenerlerdıŋ baǧasy tym qymbatqa soqty. Dese de, qalauyn tapsa, qar janady demekşı tura sol uaqytta Samal Atageldı özınıŋ biznes-marketologiiasy boiynşa avtorlyq kursyn bastap jatyr eken. Osy kurstan bılımımdı şyŋdap, jaŋa maqsattarǧa jetem degen ışkı tegeurınımdı oryndaǧym keldı. Solai men täuekel etıp, ışkı qalauymdy oryndap sol kursty oqyp bıtırdım. Kurs ekı aiǧa sozyldy. Sol aralyqta Almaty oblysy boiynşa memleket tarapynan 5 milliondyq grant oinatyldy. Men baiqauǧa kursymdy aiaqtamai jatyp, öz biznes josparymdy jazudy üirenıp qatysqan bolatynmyn. Oinatylǧan grantty jeŋıp alyp, qazır Qazaqstandyq tanymal şūlyq brendın öndıruşıge ainaldym.
- «Ten Qogam äleumettık qoldau ortalyǧynda da jūmys ısteidı ekensız? Ol jerde nemen ainalysasyz?
- «Ten Qogam» äleumettık osal toptardy qoldau ortalyǧynda jūmys ısteimın. Ol jerde bırınşı, ekınşı, üşınşı toptaǧy mügedek jandardyŋ käsıptık bastamalaryna qoldau körsetıp, baǧyt baǧdar beremız. Aptasyna ekı ret, ekı saǧat uaqytymdy sol kısılerge arnaimyn. Sol uaqyt aralyǧynda 10 şaqty adamǧa kömek berıp ülgeremın. Odan bölek ūstazym Samal Atageldınıŋ biznes-trenerlık kursynan üirengenım boiynşa, adamdarǧa jeke brend qalyptastyruǧa kömektesemın. Üirengen daǧdymyzdy täjıribede ıske asyryp, bügınde insta paraqşamnyŋ dairektınde bolsyn, jarnamadan körıp jazatyndar bolsyn künıne bırneşe adam habarlasyp keŋes alady. Jeke qabyldau keŋesıme, Ten qoǧamdaǧy jūmysyma da, özımnıŋ biznesıme de ülgeremın.
- Keremet! Aizada hanym, qazır sız qarjylyq sauattylyq boiynşa da bılım üiretedı ekensız. Adam qarjylyq sauattylyǧyn arttyru üşın bırınşı nenı bılu kerek?
- Adamdardyŋ alatyn qaryzy aqymaq qaryz jäne aqyldy qaryz bolyp ekıge bölınedı. Telefon arqyly alynatyn dünielık nesieler, bölıp töleu qosymşasy arqyly tamaq alu degen syndy dünieler aqymaq qaryzdarǧa jatady. Al aqyldy qaryzdarǧa ipoteka, özınıŋ bılımıne qūiǧan investisiia degen syndy dünieler jatady. Aşy bolsa da şyndyq, adamdardyŋ köbı aqymaq qaryzdarǧa belşesınen kırıp ketken. Bızdıŋ taǧy bır minusymyz – erınşektık. Mysaly men mügedek jan bolsam da, äreket etıp, ömırlık maqsattaryma jetuge jūmys ıstep talpynyp jürgen janmyn. Alaida, közı köırp, qūlaǧy estıp, jügırıp jürgen adam bolsa da qol qusyryp jatqandary qanşama. Halyqtyŋ köbı «ego»-syn basa almai, kökırektenıp ketetını ötırık emes. Bärı jyly oryndy qalaidy, bärı bastyq bolyp, tez baiudy armandaidy. Alaiaqtardyŋ toryna osyndai arzan düniege qyzyǧatyn tez olja ielengısı keletın jandar tap bolady. Eger de mūndaiǧa sūranys bolmasa, ondai alaiaqtar bolmaityn edı.
Sondai-aq, adamdar 40 jyl boiy bır jūmysty jasai beruden jalyqpaidy. Komfortty zonasynan şyǧa almaityn jandardyŋ köbı öz käsıbın bastasa, bastapqy 1-3 jyldaǧy tuyndaǧan qiyndyqtarǧa şydamai qolyn sıltep jatady. Al käsıp negızı osy dünielerge şydaudan tūrady.
Odan bölek köbı memleketten türlı qaitarymsyz qoldau qarajattaryn berılıp jatqanyn bılmeidı. Millionnan bastap 650 millionǧa deiın ülkendı-kışılı qaitarymsyz granttardyŋ köpşılıgın adamdar ūtyp alsa, kölık aluǧa, toi jasauǧa jūmsap tastaidy. Al negızınde, bır alǧan qarjyŋyzdy käsıp aşuǧa, kerısınşe jūmysyŋyzdy, bolaşaǧyŋyzdy qūruǧa arnasaŋyz, ary ketse bır jyl qinalarsyz, aldaǧy uaqytta sızdı ömır boiy asyraidy.
Adamdar köbıne fokustaryn qaryzyn jabuǧa, kreditın tölep tastauǧa qoiady. Qaryz, kredit dep jüre bersek jüre beresızder. Onyŋ ornyna fokustaryŋyz jaŋa qarjylyq resurstardy tartuǧa baǧyttalsyn. Är adam özgerıstı oilaudan, nietten bastau kerek. Täuekelşıl boludan qoryqpauymyz kerek. Ökıngenge qaraǧanda täuekel etıp körıŋız. Istemei ökıngenşe, ıstep ökıngen paidalyraq. Esesıne, täjıribe jinap, äreket etken bolasyz.
- «Kompleksım - menıŋ erekşelıgım» dep jazǧan ekensız. Taǧdyr syilaǧan erekşelıgıŋız üşın bastapqyda küizelıster tuyndaǧan sätter boldy ma? Onymen qalai kürestıŋız?
- Jaraqat alǧan adamdardyŋ köbı psihologtardyŋ kömegıne jügınedı. Men özım mūǧalım bolǧannan keiın eşqandai psihologtarǧa barmadym. Anam da, äpkelerım de «psihologqa aqşasyn töleiın, barşy» degenımen, men öz özıme psiholog bolǧan janmyn dedım. Mūǧalım bolǧan soŋ köp adamdarmen jūmys jasaisyŋ, oquşylarmen bailanysta bolasyŋ osynyŋ barlyǧy psiholog boluǧa üiretedı. Öz janymdy özım emdep alǧan adammyn.
Joldasymmen aiyrylysyp ketkennen keiın bırınşı qoldau körsetken ata-anama ülken alǧysymdy aitamyn. Menıŋ ömırımnen ketuı arqyly maǧan motivasiia bolǧan joldasyma raqmet. Sebebı ol menıŋ öz-özımdı däleldeuıme septıgın tigızdı. Üşınşıden, menıŋ jıgerlenuım qyzymnyŋ ümıttı közderı boldy. Bolaşaqta qyzym menen, «qalaǧan oquymdy oqi almadym, qalaǧan kiımımdı kie almadym anaşym», demes üşın men äreket ettım. Maqsatym qyzymdy eşteŋege mūqtaj qylmai ösıruım kerek degen oi boldy.
Eŋ basynda, äke şeşem menı barynşa qoldap, «tamaq ış, saǧan küş kerek» dep jıger bergenımen özımdı masyl jan retınde sezınetınmın. Al qazır men onlain jūmysqa köşıp, tabys tauyp bastaǧaly berı är jūtym suym men, är üzım nanymdy özım satyp alyp otyrǧannan keiın jan dünieŋmen razy bolyp qabyldaisyŋ.
- On ekı müşesı sau bola tūra özınıŋ ömırlık baǧytyn tappai jürgen, maqsatyna äreket etpegen jandarǧa ne aitasyz?
- Köp jerde aitatynym «besınşı nüktelerıŋızdı» köterıp, qūrban boludan jaltaryŋyzdar deimın. Üşınşıden, qaiyr tıleuden saqtanyŋyzdar deimın. Alla Taǧala sadaqa beruşı de, aluşy da jasyryn bolǧanyn qalaidy. Qazaqta jaqsy söz bar: oŋ qolym bergendı, sol qolyŋ körmesın degen. Jaqsylyq jasaǧanyŋyz jariia bolmasyn. Adamdarǧa kömek bergenıŋızdı mındet etpeŋız. Erınşektıktı qoiyŋyz. Eşkımnen eşteŋe kütpeŋız. Ömır süruge qūştar bolyŋyz. Motivasiiany aidaladan emes, jaqyndaryŋyzdan ızdeŋız. Men özımdı sondai jaqsy köremın, syilaimyn. Adam özın syilap bastasa ǧana, ainalasyndaǧylarǧa solai qarap bastaidy. Bırınşı özıŋızdı jäne ömırdı süiıŋız!
- Sūhbatyŋyzǧa raqmet!
Dina LİTPİN,
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
