Qazaqstan Respýblıkasy úkimeti 2017 jyldyń 30 maýsymynda IT tehnologııalardy jáne elektrondyq aqparattyq resýrstardy qorǵaý, halyq pen bıznes arasyndaǵy ıfrlyq saýattylyqty arttyrý jáne aqparattyq-kommýnıkaııalyq tehnologııalardy paıdalaný qaýipsizdigin qamtamasyz etý salasyndaǵy memlekettik saıasatty iske asyrýdyń negizgi baǵyttaryn aıqyndaı kele, «Qazaqstannyń kıberqalqany» qaýipsizdik tujyrymdamasyn bekitken bolatyn. Sodan beri elimiz kıberqaýipsizdik, IT salasyn damytý, sondaı-aq, halyqtyń ıfrlyq saýattylyǵyn arttyrý máselelerine basa nazar aýdardy.
Alaıda, Qazaqstanda ınternet, áleýmettik jelilerdegi onlaın saýda nemese túrli saıttar arqyly alaıaqtyqqa tap bolý kórsetkishi joǵary. Statıstıkalyq málimetterge súıensek, sońǵy 5 jylda ınternet-alaıaqtyq faktisi 10 ese ósken.
«Internet-alaıaqtyqtyń túrleri óte kóp. Qoǵamda eń keń taralǵan túri – áleýmettik ınjenerııa dep atalady. Onyń da túrleri óte kóp. Máselen, sizge bank qyzmetkerleri «kartańyzdyń artyndaǵy 3 sandy aıtyńyz» degen sııaqty sózder aıtyp habarlasýy múmkin. Mundaı aqparattardy múlde aıtýǵa bolmaıdy. Keıbir adamdar ıfrly saýatsyz bolǵandyqtan sondaı málimetterdi aıtyp jiberip, alaıaqtyqqa tap bolady. Odan bólek, jıi qoldanatyn olh.kz sekildi qosymshalarda da ınternet-alaıaqtyq jıi kezdesedi. Máselen, «aldymen aqshasyn tóleńiz, sosyn taýardy jetkizemin» degen sııaqty sózdermen aldaıdy. Tipti, úlken kisilerdi de, otbasy múshelerimen, jalǵan habarlamalar, ótirik utystar arqyly aldap jatqandar da, aldanyp jatqan halyq ta kóp. Qazir alaıaqtyqtyń eń kóp taraǵan kezderi. Sondyqtan tanys emes saıttarǵa kirmeı, jeke aqparattardy bógde adamǵa berýge bolmaıdy», - dedi IT mamany Aıbolat Qulataı «Adyrna» ulttyq portalyna bergen suhbatynda.
Internettegi alaıaqtyq tek el aýmaǵynda ǵana júzege aspaıdy, qylmyskerler shet elde otyryp-aq ta aram isin atqara beredi. Tipti, belgisiz siltemege óte qalsa, barlyq aqparattan aıyrylyp, qalaı aldanyp qalǵanyn bilmeı qalady? Sonda halyq ıfrly saýatsyz ba, álde Qazaqstannyń kıberqalqany álsiz be? Mundaıda ıfrly saýattylyqty arttyrý úshin ne isteý kerek?
«ıfrly saýattylyqty qarjylyq saýattylyq, matematıkalyq saýattylyq nemese alǵashqy kómek sııaqty úırenip alý qajet. Qarapaıym kompıýterdi meńgerip alý mańyzdy. Elektrondy pochtany paıdalanýdy, tipti, áleýmettik jelini durys qoldaný, ony qorǵaý sııaqty qarapaıym ıfrlyq saýattylyqty meńgerip alsa, ınternet-alaıaqtyqqa jol bermeýge bolady.
Elimizde túrli qosymshalardyń ózi sheteldik jobalar. Olardy kórip, Qazaqstan nege sondaı joba jasap shyqpasqa degen oı keledi. Ókinishke qaraı, elimizde IT salasyndaǵy keıbir kadrlardyń máselesi sheshilmegen. Iá, árıne, mamandardy daıarlaıtyn ýnıverler bar. Biraq, múmkindikter az.
Degenmen, Qazaqstannyń IT salasy osal emes. Ótken 5 jylmen salystyrǵanda qazir birshama joǵary deńgeıde. Kim qaı salada másele kórip tur, sony IT arqyly sheshýge tyrysady. Endigi 5 jylda myqty mamandar, myqty IT jobalar shyǵady dep oılaımyn», - dedi Thousand IT kompanııasynyń basshysy Aıbolat Qulataı.
“Adyrna” ulttyq portaly
