Belgili jýrnalıst jańa zańnyń baspa BAQ úshin aıtarlyqtaı qoldaý bolatynyna senim bildirdi

2425
Adyrna.kz Telegram

Jýrnalısterge arnalǵan "BAQ týraly" zań ózgerip, "Mass-medıa týraly" jańa zań qabyldanbaq. Ádette jan-jaqtan japa-tarmaǵaı shýlaıtyn jýrnalıster ózderi týraly zań jobasyn talqylaýda passıv sııaqty. Biren-saran áriptester bolmasa, kóbi áliptiń artyn baǵyp otyr ma, qaıdam...

Jańa zań jobasynyń tolyq nusqasymen tanysqandar bar ma? Ne ózgermek, ne bilgenderińiz bar?

Óz basym, ár-ár jerden jańa zańnyń keıbir pýnktterin kózim shaldy.

Myna tustaryn kórgende, "e, durys eken" dep qoıdym. Uzynsonar sóılemderden meniń túsingenim:

- Gazet-jýrnaldardyń qaralymy men taralymy tómen bolsa da, baspa basylymdary árkez ózektiligi men qajettiligin joımaıdy, sondyqtan baspa basylymdaryn memleket tarapynan sýbsıdııalaý máselesi jolǵa qoıylady eken. Stýdentterge bir basylymǵa tegin jazylýǵa jol ashady. Iaǵnı, poshta operatory óz portalynda ornalastyrylǵan katalogtan stýdentterge ózderi qalaǵan bir gazetti bir jylǵa tegin jazyp beredi. Bolashaqta mektep oqýshylaryn da baspasózge tegin jazý mehanızmderi qarastyrylady eken.

"Franııada 2009 jyly on segiz jastaǵy azamattarǵa arnalǵan kez-kelgen gazetke tegin jazylymdardy sýbsıdııalaý bastaldy.
Bul shara baspa BAQ úshin aıtarlyqtaı qoldaý boldy, sonymen qatar franýz gazetteriniń básekege qabilettiligin arttyrýǵa túrtki boldy".

Bizde de tegin jaylymdy sýbsıdııalasa jaqsy eken. Baıaǵyda "gazet-jýrnaldar túkke kerek emes, odan da ınternet-resýrstarǵa qarjy bólińder" dep osynda otyrǵan biraz programmıster shýlaǵan. Ol kezde Muhtar Qul Muhammed mınıstr edi. Sol kisiniń qabyldaýyna jazylyp, "qazaqqa gazet-jýrnal kerek, baspasóz degen - búgingi aqparat, erteńgi tarıh. Máńgilik shejire. Al ınternet resýr degen - tehnologııa saǵat sanap damyp jatqan zamanda, búgin bar, erteń joq bop joıylyp ketetin dúnıe..." dep, sapaly gazet-jýrnaldardy jappaı, kerisinshe, qoldaýyn suraǵan jaıymyz bar. (Post ta jazǵanbyz, siltemesi mine):

- "Mass-Medıa týraly" jańa zań jobasynda jýrnalısterdiń áleýmettik statýsy bekitiledi deıdi. Bul másele de bizdiń 10-15 jyldan beri shyryldap aıtyp júrgen kóp problemanyń biri edi. Óz basym, nákánes-ty dep qýanyp otyrmyn. Sherhan atamyz aıtpaqshy, "jýrnalıstiń arqalaǵany - altyn, jegeni - jantaq" edi... Sher-aǵanyń shekpeninen shyqtyq dep maqtanatyn shákirtteri bıliktiń san-alýan tizgininde otyr, sol kisiler jýrnalısterdiń de qury jantaqtyń tikenin talǵajaý qylmaı, ózge de bılik ókilderi sııaqty fýagra jemese de, jylyna bir ret soǵym soıyp, "Haıvıl" bolmasa da, "Qysqy ertegi" kesheninen úı alǵysy keletinin bilse eken. Áıtpese, "tórtinshi bılik ókilderi" dep jýrnalısterge bılik te, halyq ta esek sııaqty júk artatyny jasyryn emes. Óz máseleleri shash etekten bola tura, jýrnalıst baıǵustar qashan qarasań memleket pen halyqtyń máselesiniń sońynda salpańdap júrgenderi. Jýrnalısterdi áleýmettik qoldaý tetikterin qalyptastyratyn kez keldi. Jýrnalıster - ári saıasatker, ári ıdeolog, ári qoǵam belsendileri, ári eriktiler... Sý tasqyny bolsa da, kóterilis bolsa da, qaqtyǵys bolsa da - el júgin arqalap solar júredi. Olarǵa durys aılyq, durys premııa, durys qalamaqy, durys sopaketter, durys mýnııpaldy baǵdarlamalarmen jeńildikter berilý kerek.

Qysqasy, Jýrnalısterdi jón-josyqsyz qýdalaýdy, olardyń quqyqtaryn aıaqasty etýdi, baı-baǵlandarǵa olardy jyǵyp berýdi toqtatatyn jańa zań qabyldansa, bul bir úlken qýanysh, ıgi jaqsylyq bolar edi...

Sáýle Ábildahanqyzy,

Feısbýk paraqshasynan

 

Pikirler