Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Jambyl oblysyna jasaǧan jūmys sapary eldegı öŋırlık damudyŋ jaŋa basymdyqtaryn aiqyn körsettı. Sapardyŋ farmasevtikalyq käsıporyndardan bastaluy – densaulyq saqtau qauıpsızdıgı, importqa täueldılıktı azaitu jäne öŋdeu önerkäsıbın küşeitu memleket saiasatynyŋ özegıne ainalǧanyn aŋǧartady. Prezident Joldaularynda qoiylǧan naqty mındetter – otandyq medisinalyq būiymdar men därı-därmek öndırısın ūlǧaitu, öŋırlerdıŋ ekonomikalyq äleuetın ıske qosu, investisiia tartu jäne jaŋa jūmys oryndaryn qūru – bügınde naqty jobalar arqyly jüzege asyrylyp keledı. Osy ürdıster aiasynda Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Mäjılısınıŋ Ekonomikalyq reforma jäne öŋırlık damu komitetınıŋ müşesı Mūqaş Eskendırov Memleket basşysynyŋ öŋırlık saiasattaǧy ūstanymyna, Jambyl oblysyndaǧy farmasevtika men önerkäsıptıŋ damuyna jäne būl bastamalardyŋ el ekonomikasy üşın maŋyzyna qatysty pıkırın bıldırdı.
- Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Jambyl oblysyna jūmys sapary farmasevtikalyq käsıporyndardy aralaudan bastaldy. Sızdıŋ oiyŋyzşa, mūndai fokus Memleket basşysynyŋ densaulyq saqtau men önerkäsıptık qauıpsızdık salalaryndaǧy negızgı osal tūstardy tereŋ tüsınetının körsete me?
- Bügın Qasym-Jomart Kemelūly Jambyl oblysyna ıs-saparmen bardy. Sapardyŋ barysy Jambyl oblysynyŋ endı damyp kele jatqan formasevtikalyq käsıporyndarymen tanysumen bastaldy. Jambyl oblysyndaǧy būl salada käsıporyndar negızınen barlyǧy jekemenşık käsıporyndar. Osydan bırneşe jyl būryn Super-Pharm degen jaŋa käsıporyn aşyldy. Ol da qoldanystaǧy medisinalyq būiymdardy şyǧaryp, qarqyndy damyp kele jatqan jekemenşık kompaniia. Jäne ekınşı kompaniia - Amir&D. Ol da medisinalyq būiymdarǧa beiımdelgen kompaniia. Soŋǧy jyldary qatelespesem, 4 milliard şamasynda osy käsıporyndardy salyp, ıske qosty.
- Öŋırdegı käsıporyndardyŋ bırı eldıŋ bırrettık medisinalyq būiymdarǧa degen qajettılıgınıŋ şamamen 30 paiyzyn qamtamasyz etıp otyr. Mūny öŋırlerdıŋ jalpyūlttyq ekonomikalyq mındetterdı ıske asyrudaǧy rölınıŋ artyp kele jatqanyn körsetetın indikator retınde qarastyruǧa bola ma?
- Prezidentımızdıŋ Qazaqstan halqyna joldauynda ol importtan täuelsızdıkke şyǧu üşın 2025 jyly elımızde osy medisinalyq būiymdar men därı-därmektıŋ 50% şyǧaruǧa tapsyrma bergen bolatyn. Ärine qazır ol körsetkış 30% kölemınde bolyp otyr. Käsıporyndar tez aşylyp jatyr. Al endı mynau Densaulyq saqtau ministrlıgınde köptegen normativter qūqyqtyq aktılerdıŋ öte ūzaq merzımde biurokratiialyq jolmen ısteitın qūjattar öte köp. Sondyqtan bız mäjılıste de osy mäselelerdı köterdık. Özım de jūmys tobynyŋ müşesı bolǧannan keiın, osy därı-därmekterdı, medisinalyq būiymdardy tırkeudıŋ joldaryn qysqartu üşın basqa joldardy qarastyryp jatyrmyz. Mäselen, keibır därı-därmektı Qazaqstanda tırkeu üşın 5 jylǧa deiın uaqyt ketedı eken. Soŋǧy ekı jylda osy problemalar boiynşa densaulyq saqtau ministrı Älnazarova hanymda bırneşe ret boldym. Sonymen qatar, osy medisinalyq formasevtika salasynda Jambyl oblysynda, Şymkent qalasynda Almaty qalasynda jūmys ıstep jatqan jekemenşık kompaniialar osyndai kedergıge ūşyrap jatyr.
- Memleket basşysy naqty öndırıstık nysandar men äleumettık mekemelerge tūraqty türde baryp jür. Joldaularda belgılengen mındetterdıŋ oryndaluy men memlekettık baǧdarlamalardyŋ basqaryluy tūrǧysynan alǧanda, mūndai baqylau formatyn qalai baǧalar edıŋız?
- Menıŋ oiymşa, Memleket basşysy ärine osy salalardy damytuda jaŋadan aşylyp jatqan käsıporyndarmen tanysady. Öz basym būl käsıporyndarda bırneşe ret boldym. Käsıporyndar zamanaui, halqymyzǧa qajettı būiymdar şyǧarady. Memleket basşysy onyŋ barlyǧyn tüsınıp, osyndai käsıporyndarǧa baruy būl salany damytuǧa jaŋa serpın beredı dep oilaimyn. Biylǧy jyly Şymkent qalasyndaǧy saparynda da osy formasevtika salasynda qyzmet ısteitın käsıporyndarǧa bardy. Osy joly Jambyl oblysynda da ornalasqan kompaniialarǧa bardy. Eger de memleket tarapynan, ministrlık tarapynan, jergılıktı äkımşılık tarapynan tez arada osyndai qoldau bolatyn bolsa, bızge tek qana 50 % emes, 70-80 % deiın özımızdıŋ qajettılıgımızdı şyǧara alamyz.
- Prezidenttık Joldaularda äleumettık salanyŋ tūraqtylyǧy men bazalyq qyzmetterdıŋ, sonyŋ ışınde densaulyq saqtaudyŋ qoljetımdılıgıne erekşe män berıledı. Osy tūrǧydan alǧanda, otandyq farmasevtikany damytu keŋ auqymdy äleumettık kün tärtıbınıŋ bır bölıgı retınde qanşalyqty maŋyzdy?
- Endı men de osy salada bıraz sūhbat berdım, osy salada jūmys ıstep jatqan käsıporyndarǧa qoldau retınde olardyŋ potensialy älı de ülken degım keledı. Sebebı, būl jerde medisinalyq testter bar, medisinalyq būiymdar bar, operasiia kezınde qoldanylatyn tıguge arnalǧan būiymdar bar. Olardyŋ barlyǧyn osy käsıporyndar şyǧaryp jatyr. Sondyqtan, barlyǧymyz quanyp jatyrmyz. Menıŋ oiymşa, osyndai problemalardy Prezident ökımetke tapsyrady dep oilaimyn. Al endı Jambyl oblysy jaily aitsaq, soŋǧy 2-3 jylda investisiia tartu qarqyny öte joǧary. Bügın memleket basşysy atap ötkendei, biyldyŋ özınde 600 milliard teŋgege investisiialar salynuda, jaŋa käsıporyndar aşyluda. Taraz qalasynda industriialy zona da jäne Jıbek joly ekonomikalyq aimaǧy da, Şu qalasyna jaqyn ornalasqan Talas, Sarysu audany da ornalasqan himiia. Jalpy, himiia salasy damyp kele jatyr. Oǧan biyl kükırt qyşqyly öndırısı qosylyp jatyr. Sianit, natrii öndırısın Taraz qalasynda Talan Invest kompaniiasy ıske qosyp jatyr. Kükırt qyşqylyn EvroHim kompaniiasy jäne Qazaq soda kompaniiasy Sarysu audanynda bırınşı kezeŋde jylyna 500 myŋ şyǧaratyn. Menıŋ oiymşa, Jambyl oblysynda osyndai käsıporyndar öte köp damyp keledı. Osynyŋ barlyǧy ärine ekonomikamyzdyŋ damuyna, öndırıstıŋ damuyna, onyŋ ışındegı öŋdeu önerkäsıbınıŋ damuyna jäne de Prezidentımız qoiǧan jalpy ışkı önımdı 450 milliard AQŞ dollaryna şyǧaru degen josparynyŋ arqasynda. Biyldyŋ özınde elımızde ülkendı-kışılı 190 öndırıstı käsıporyn ıske qosylady dep josparlanuda. Menıŋ paiymdauymşa, 170-ı ıske qosyldy. Biyldyŋ özınde Jambyl oblysynda 63 jaŋa jūmys oryndary aşyldy. Ol öz kezegınde Jambyl oblysynyŋ damuyna ülken serpınıs beredı dep oilaimyn.
