«اق جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالىن پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى توعجانوۆقا ءماجىلىس دەپۋتاتى عاني حامزين جولدادى.
قۇرمەتتى ەرالى لۇقپانۇلى!
بۇگىن ءماجىلىس جەرگىلىكتى ماسليحاتتارداعى دەپۋتاتتىق مانداتتاردى ءبولۋ كەزىندە ايەلدەرگە، جاستارعا جانە ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار ادامدارعا 30 پايىزدىق كۆوتا ەنگىزۋدى كودەيتىن زاڭ جوباسىن جۇمىس جاساۋ ءۇشىن قابىلداپ الدى.
«اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ فراكتسياسى زاڭ جوباسىن قولداي وتىرىپ، وعان ءوز ۇسىنىستار پاكەتىن دايىندادى.
سول سەكىلدى جاستار، ايەلدەر مەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازاماتتار ءۇشىن جۇمىسپەن قامتىلۋ ماسەلەسى دە ۇلكەن ماڭىزعا يە ەكەنىن دە اتاپ وتكەندى ءجون دەپ بىلەمىز.
ەگەر دەپۋتاتتىق مانداتتاردى ءبولۋ تۋرالى ايتاتىن بولساق، وندا پارلامەنت دەپۋتاتتارى عانا وزگە قىزمەتتەردى اتقارمايتىن، كاسىبي دەپۋتات بولىپ سانالادى; ال ءماسليحات دەپۋتاتتارى ءوز مىندەتتەرىن الەۋمەتتىك جۇكتەمە رەتىندە اتقارۋدا.
ياعني، 30 پايىز مانداتتى وسى ساناتتارعا ءبولۋ رەفورماسى جاستار، ايەلدەر مەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندار ءۇشىن بۇكىل ەل بويىنشا نەبارى 32 جۇمىس ورنىنىڭ پايدا بولۋىنا عانا الىپ كەلەدى.
وسى ورايدا مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ سانى 88,5 مىڭ ادامدى قۇراسا، كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردا 809 مىڭ جۇمىس ورنى بار ەكەنىن اتاپ ءوتۋ كەرەك. ياعني، ءدال وسىنداي كۆوتانى اتالمىش باعىتتا قولدانۋ جاستارعا، ايەلدەرگە جانە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازاماتتارعا 32 جۇمىس ورنىن ەمەس، 269 مىڭ جۇمىس ورنىن ءبولىپ بەرۋگە مۇمكىندىك جاسار ەدى.
سونىمەن قاتار، ءدال سول جىلعى مالىمەتكە سايكەس ەش جەردە جۇمىس ىستەمەيتىن جانە وقىمايتىن جاستار سانى دا وسى كورسەتكىشكە جاقىن، ناقتىلاي ايتقاندا، 286 مىڭ ادامدى قۇراعان بولاتىن (NEET).
ەگەر جاستار زاڭ قابىلداۋعا قابىلەتتى بولسا، وندا جاس ماماندار پراكتيكالىق تاجىريبە بەن ءبىلىم جيناقتاي وتىرىپ، ءوز كاسىبي جولىن تومەنگى ساتىلاردان دا باستاي الادى دەگەن ءسوز.
ال جۇمىسقا ورنالاسۋدىڭ جاپپاي پەرسپەكتيۆاسىنىڭ جوقتىعى شەتەلدىك ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردى تامامداعان بىلىكتى جاس مامانداردىڭ «كوكەلەردىڭ» قولداۋىنسىز ءبىر-ەكى جىلدىق ىزدەنىستەن كەيىن، لايىقتى جۇمىس تاپپاي شەت ەلدەرىنە كوشۋ ماسەلەسىن تۋدىرادى. ماسەلەن، 2021 جىلدىڭ 3 توقسانىندا قازاقستاننان 25 332 ازامات كەتكەن، ولاردىڭ ءاربىر ءتورتىنشىسى 28 جاسقا تولماعان، كوبى جوعارى ءبىلىمدى.
ال، مىڭداعان مەملەكەتتىك مۇناي ءوندىرۋشى كومپانيالاردا جاستار ۇلەسى 2-4 پايىزدى عانا قۇرايدى.
«سامۇرىق-قازىنا» قورى توبىنداعى شتاتتى قىزمەتكەرلەردىڭ جالپى سانى 264 200 ادامدى قۇرايدى. ونىڭ ىشىندە مۇگەدەكتەر ۇلەسى 1%-دان دا از.
«حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ تۋرالى» زاڭدا (9-باپتىڭ 6-تارماعى) مۇگەدەكتەردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ كۆوتاسى جۇمىس ورىندارىنىڭ 2-دەن 4%-عا دەيىن بەلگىلەنگەنىمەن، بۇل باپ بەلگىلى ءبىر سەبەپتەرمەن تەك شوب سۋبەكتىلەرىنە عانا قولدانىلادى. ال جۇمىسپەن قامتۋ باسقارمالارىنىڭ مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ۇلتتىق كومپانيالارعا باتىلدىق پەن بەدەلدەرى جەتىسپەيتىن كورىنەدى.
مىڭداعان جاستار مەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى قازاقستاندىقتار مانساپ جولىندا ءوسۋ مۇمكىندىگى بار ۇلتتىق كومپانيالاردا جۇمىس ىستەۋدى ارماندايدى.
الايدا، ول كومپانيالاردىڭ ەسىگى سيرەك جاعدايلاردا عانا اشىق بولاتىنىن كورىپ وتىرمىز. BRIF Research Group جۇرگىزگەن ساۋالناماعا سايكەس، شەتەلگە وقۋعا بارۋدى جوسپارلاعانداردىڭ 70% جۋىعى سول جەردە قالعىسى كەلەتىنى دە كەزدەيسوق ەمەس.
وتكەن جىلى اقش-قا بارۋ ءۇشىن Green Card لوتەرەياسىنا 155 مىڭنان استام قازاقستاندىق قاتىستى، بۇل ەكونوميكالىق بەلسەندى حالىقتىڭ 1,7 پايىزىن قۇرايدى.
بىراق، بۇل كوبىنەسە امالسىز تاڭداۋ، ءوز ەلى قابىلداماعان ادامداردىڭ تاڭداۋى.
بۇل ماسەلەنى قازىردىڭ وزىندە حالىقارالىق اگەنتتىكتەر كوتەرىپ وتىر: مىسالى، بيىلعى جىلدىڭ 10 شىلدەسىندە قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ شەتەلدىك ينۆەستورلار كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا جەتەكشى شەتەلدىك كومپانيالاردا قىزمەت ەتىپ جاتقان تاجىريبەسى بار قازاقستاندىقتاردى قايتارۋ جانە جۇمىسقا تارتۋ جونىندەگى باعدارلامانى ىسكە قوسۋ تۋرالى KPMG كومپانياسىنىڭ ۇسىنىسىن قولداعان بولاتىن. الايدا بۇل باعدارلامانىڭ جوباسى ءالى جاريالانعان جوق.
جوعارىدا ايتىلعاندارعا بايلانىستى «اق جول» قدپ پارلامەنتتىك فراكتسياسىنىڭ ۇسىنىستارى:
1. مەملەكەتتىك ورگاندارداعى (مينيسترلىكتەر، ۆەدومستۆولار جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار), ۇلتتىق كومپانيالار مەن ونىڭ قۇرىلىمدىق مەكەمەلەرى سانالاتىن كۆازيمەملەكەتتىك كاسىپورىندارداعى جاستار، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازاماتتار مەن ايەلدەردىڭ جالپى ۇلەسى تۋرالى اقپاراتتى بەرۋ;
2. مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرگە، ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ جانە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە قاتىستى ايەلدەرگە، جاستارعا جانە ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار ادامدارعا (دەپۋتاتتار كۆوتاسىنا ۇقساس) كۆوتا ەنگىزۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ.
3. مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2021 جىلعى 10 شىلدەدەگى الەمنىڭ ۇزدىك تەحنولوگيالىق كومپانيالارىندا جۇمىس ىستەيتىن دارىندى جاستاردى قازاقستانعا قايتارۋ باعدارلاماسىن ىسكە قوسۋ تۋرالى وكىمىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى شارالار تۋرالى بايانداۋ.
قۇرمەتپەن، “اق جول” دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ فراكتسياسى