ءبىز دانىشپانداردىڭ ايتقانىنا قۇلاق اسامىز، پىكىرلەرىنە سۇيەنەمىز. ولاردىڭ ويىن ءسوز اراسىندا مىسالعا كەلتىرە سويلەيمىز. دەسە دە، دانىشپانداردى نە بىرىكتىرەدى؟ ولاردىڭ باسقا ادامداردان قانداي ايىرماشىلىعى بار؟ وسى جانە وزگە دە سۇراقتارعا بىرگە جاۋاپ ىزدەيىك.
ماسەلەن، فيزيكا عىلىمىنا زور ۇلەس قوسقان البەرت ەينشتەين قاتارلاستارىنا قاراعاندا كەش سويلەگەن. مەكتەپتە دە ۇزدىكتەر قاتارىندا بولماعان. دەسە دە دانىشپاننىڭ ومىرىندە ورىن العان مۇنداي ۋاقيعالار ونىڭ فيزيكا تاريحىندا اتى قالۋىنا ەش كەدەرگى بولماعان.
بالا كەزدەن بەرى ءجۇزىن دوللاردان تانيتىن بەندجامين فرانكلينگە توقتالا كەتەيىكشى. مەكتەپتە ءبىلىم الماعانىنا قاراماستان، ءوز بەتىنشە ىزدەنىپ، دارا جولىن قالىپتاستىرا بىلگەن تۇلعانى بۇگىندە بىلمەيتىندەر كەمدە كەم.
دانىشپان دەگەندە، لەوناردو دا ءۆينچيدى ايتا كەتپەسكە بولماس. ول سۋرەتشى رەتىندە دە، عىلىم ادامى رەتىندە دە ەرەكشە ويلاي بىلگەن كرەاتيۆ يەسى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن قۇپياسى اشىلماعان «مونا ليزا» كارتيناسى ءسوزىمنىڭ بىردەن ءبىر دالەلى. ءبىر قىزىعى، دو ۆينچي ەرەكشە ويلاي الاتىن ادام بولعان. سونداي-اق، ونى كۇندەلىكتى ومىردەگى قاراپايىم دەتالدار ەمەس، قولتىراۋىننىڭ جاعى، ادامداردىڭ بەت ءپىشىنى مەن ايدىڭ ساۋلەسى سىندى ەرەكشەلىكتەر قىزىقتىرعان. ونىڭ قيالى ءدال بالانىڭ ارماندارى دەرسىڭ.
ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، ۇلى ادامداردى نە بىرىكتىرەدى؟ ولاردى كرەاتيۆتى وي، ەرەكشە ارماندارىن جۇزەگە اسىرۋ جولىنداعى تۇراقتىلىعى بىرىكتىرەدى. سونداي-اق، تاپتاۋرىنداردى وڭاي بۇزا الادى. ەشكىم ەشكىمنەن ارتىق نە كەم ەمەس. بالكىم، ءسىز دە تاريحتا اتى قالاتىن تۇلعا شىعارسىز. ءبارى دە مۇمكىن!
نازەركە اسەتوۆا
