قازاقستاندا قانت تاپشىلىعى جوق، بىراق يمپورتقا تاۋەلدىلىك ۇلەسى ارتقان دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى باسەكەلەستىكتى قورعاۋ اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ.
بۇل تۋرالى باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى سەرىك جۇمانعارينمەن كەزدەسۋدە قازاقستاندىق قانت تاماق جانە قايتا وڭدەۋ ونەركاسىبى جانە ءوندىرۋشى زاۋىتتار قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلدەرى حابارلادى.
—قازاقستان اۋماعىندا رەسەي جانە بەلارۋس ءوندىرىسىنىڭ قانتتارى كەڭىنەن ۇسىنىلعان، ونى ەل كولەمىندە تۇتىنۋ ۇلەسى قازاقستاندىق وندىرۋشىلەردىڭ ۇلەسىنەن اسادى جانە شامامەن 60%-دى قۇرايدى، - دەدى جامبىل وبلىسىنىڭ مەركى جانە تاراز قانت زاۋىتتارى، قانت وندىرۋشىلەرى باقىلاۋ كەڭەسىنىڭ توراعاسى نۇرجان قايىربەكوۆ. — ءبىز ەاەو ەلدەرىمەن بىرىڭعاي ەكونوميكالىق الاڭدا جۇمىس ىستەيمىز جانە كورشىلەردەگى قانت باعاسىنىڭ كەز كەلگەن قۇبىلۋى ءبىزدىڭ نارىقتارىمىزدا دا كورىنىس تابادى.
بيىل شيكى قانت پەن اق قانت قىمباتتادى، بۇل الەمدىك باعاعا تەندەنتسيا بولىپ وتىر. شيكى قانت برازيليادان ساتىپ الىنادى، ونىڭ قۇنىنا دوللار باعامى جانە قاڭتار مەن مامىر ارالىعىندا باعانىڭ تۇراقتى ءوسۋ ديناميكاسى اسەر ەتەتىن بيرجالىق باعا بەلگىلەنىمدەرى اسەر ەتەدى. بۇدان بولەك، شيكىزاتتى رەسەي اۋماعى ارقىلى قازاقستانعا دەيىن تاسىمالداۋ قۇنى 15% - عا ءوستى.
وندىرۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا، قانت ءوندىرىسىنىڭ قۇنىنا جامبىل وبلىسىنداعى گازدىڭ قىمباتتاۋى اسەر ەتەدى، ال ونىڭ قۇرامداس بولىگى وندىرىستىك شىعىندار قۇرىلىمىندا شامامەن 60%-دى قۇرايدى. سونداي-اق، قازاقستان ىشىندە تەمىر جول تاسىمالداۋ جانە وندىرىسكە قاجەتتى بارلىق ىلەسپە ماتەريالدار قىمباتتاعان.
زاۋىت ديرەكتورى سامات نادىربەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، اقسۋ قانت زاۋىتى جۇمىس ىستەيتىن مازۋت سوڭعى ۋاقىتتا ايتارلىقتاي ءوستى، ال ول وزىندىك قۇننىڭ 15-20% - ىن قۇرايدى. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندىق 4 قانت زاۋىتىنىڭ 2-ءۋى اقسۋ جانە مەركى جۇمىسىن توقتاتتى، ال تاراز وندىرىستىك قۋاتتىلىعىنىڭ 25 مىڭ توننا بولعانمەن اينالىم قاراجاتىنىڭ جەتىسپەۋىنەن ايىنا 15-17 مىڭ (توننا) وندىرەدى. وندىرۋشىلەر حابارلاعانداي، اعىمداعى جىلدىڭ 23 ساۋىرىنەن باستاپ ەەك-ءتىڭ «كەدەن وداعى كوميسسياسىنىڭ اق قانتقا جانە قۇراق شيكى قانتقا قاتىستى كەيبىر شەشىمدەرىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى» شەشىمى كۇشىنە ەندى. الايدا، قازاقستاندا بۇل قۇجات ءالى بەكىتىلگەن جوق، سوندىقتان وندىرۋشىلەر شيكىزاتتى باجسىز اكەلۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن نورمانى پايدالانا المايدى.
ال رەسەيدە اق قانتتى الەمدىك نارىقتان بەلسەندى تۇردە يمپورتتايدى، ال قازاقستانعا وزدەرى ەكسپورتتايدى. «قازاقستاندىق 4 زاۋىت رەسەيدىڭ 75 زاۋىتىمەن جانە بەلارۋستىڭ قىزىلشامەن جۇمىس ىستەيتىن 4 زاۋىتىمەن باسەكەلەستىككە توتەپ بەرە المايدى. نارىق بىزدە ورتاق، جانە ول رەسەيلىك جانە بەلارۋستىق ءوندىرىستىڭ قانتىنا تولى. جامبىل وبلىسىندا قىزىلشا از وندىرىلگەندىكتەن، مەركى قانت زاۋىتىنىڭ بارلىق ءونىمىن وڭدەۋ 75 كۇندى الادى. قالعان ۋاقىتتا زاۋىت توقتاپ قالادى. مۇنداي اۋقىمدا ءوندىرىستى دامىتۋ مۇمكىن ەمەس. نارىق كورشى ەلدەردەن كەلەتىن قانتقا قانىق بولعاندىقتان ەلدەگى قانت ءوندىرىسىن ۇلعايتۋ ءتيىمسىز، ويتكەنى بۇل نارىقتىڭ قانىعۋىنا اكەلەدى، - دەپ اتاپ ءوتتى نۇرجان قايىربەكوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، ءبىزدىڭ قولجەتىمدى قۋاتتارىمىزبەن شيكى قۇراق قانتتان وندىرىلگەن قانتتى ەكسپورتتاي المايمىز. وزبەكستان بىزدەن اكەلۋگە باج سالىعىمەن جابىلدى، ال كەدەن وداعىنىڭ ىشىندە تىيىم سالۋ دسۇ اياسىندا شيكىزات قۇنىنىڭ 5% مولشەرىندەگى جەڭىلدىكتى مولشەرلەمەنىڭ بولۋىنا بايلانىستى. ال رەسەي مەن بەلارۋستەن قازاقستانعا قانت وڭاي كەلەدى. بىزگە قولجەتىمدى شيكىزات قاجەت: ەگەر شيكى قانت ارزان بولسا نەمەسە قازاقستاندا قانت قىزىلشاسى كوبىرەك وندىرىلەتىن بولسا، ءبىز ءوزىمىزدى ءوزىمىزدىڭ قانتپەن قامتاماسىز ەتە الار ەدىك.
قاۋىمداستىقتىڭ مالىمەتىنشە، اعىمداعى جىلى رف-دا 6 ملن توننا قانت قىزىلشاسى، قر-دا الدىن الا بولجامدىق دەرەكتەر بويىنشا 500 مىڭ تونناعا جۋىق قانت قىزىلشاسى كۇتىلۋدە. وندىرۋشىلەر قىزىلشاعا قاراعاندا شيكى قانتپەن جۇمىس ىستەۋ وڭاي ەكەنىن ايتادى: وندىرىستىك تسيكل 30%-عا قىسقارادى، ال دايىن ءونىمنىڭ شيكىزاتتان شىعۋى 98,5-99,2% قۇرايدى، ال قىزىلشادان تەك 12%. الايدا، قىزىلشانى وڭدەۋدەگى ءوندىرىس مارجاسى شيكىزاتتى وڭدەۋگە قاراعاندا كوپ.
«سوڭعى 10 جىلدا تاراز جانە مەركى زاۋىتتارى شيكىزاتتان 2 ملن 300 مىڭ تونناعا جۋىق، ال قىزىلشادان نەبارى 60 مىڭ توننا قانت ءوندىردى. تەك مەركى زاۋىتىن جۇكتەۋ ءۇشىن قازاقستاندا قىزىلشا ءوندىرىسىنىڭ كولەمىن ءۇش ەسەگە ارتتىرۋ قاجەت. ءبىز فەرمەرلەردەن قىزىلشا ساتىپ الۋ قۇنىن 20% - عا ۇلعايتتىق، بىراق بۇل جەتكىلىكسىز»، - دەيدى نۇرجان قايىربەكوۆ.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
