وقىرماندى زاڭ سالاسىنداعى جاڭالىقتار مەن وزگەرىستەردەن حاباردار ەتۋ ماقساتىندا «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنىڭ كەزەكتى سۇحباتى قىزىلوردا وبلىستىق سوتىنىڭ توراعاسى نۇرىشەۆ قامبار جۇمابايۇلىمەن بولدى.
- قامبار مىرزا، قىزىلوردا وبلىستىق سوتىنىڭ ۇجىمىمەن قانداي بيىك بەلەستەردى باعىندىردىڭىزدار؟ قاي جەتىستىكتەرىڭىز ەرەكشە ءارى ماڭىزدى بولىپ سانالادى؟
- قىزىلوردا وبلىستىق سوتى ۇجىمى سوت تورەلىگىن ءادىل، كەدەرگىسىز، اشىق جۇزەگە اسىرۋ باعىتىندا جۇمىس جاساپ كەلەدى. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، وتكەن جىلى كوروناۆيرۋس ىندەتىنىڭ تارالۋىنا بايلانىستى ەلىمىزدە كارانتيندىك شەكتەۋلەر جاريالانىپ، ازاماتتاردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن قورعاۋ ماقساتىندا سوت جۇمىسى ونلاين رەجيمىنە كوشتى. سول ۋاقىتتا سوت وتىرىستارىنىڭ بارلىعى ءموبيلدى باعدارلامالاردىڭ كومەگىمەن قاشىقتان جۇرگىزىلدى.
تالاپ ارىزدار، وتىنىشتەر مەن شاعىمدار «سوت كابينەتى» ەلەكتروندى سەرۆيسى ارقىلى قابىلداندى. قازىرگى تاڭدا سوت كابينەتىن پايدالانۋ سوتتىڭ دا، سوتقا جۇگىنگەن تۇلعالاردىڭ دا ۋاقىتى مەن جۇمىسىن ازايتىپ وتىر. ازامات نەمەسە ونىڭ زاڭدى تۇلعاسى ءوزىنىڭ ۋاقىتى مەن قاراجاتىن جۇمساماي، ۇيىنەن تالاپ ارىز جىبەرسە، ول ەلەكتروندى تۇردە سوتتىڭ بازاسىنا تۇسەدى. سوت قىزمەتكەرى دايىن ەلەكتروندى تۇردە تۇسكەن ارىزدى تىركەيدى. ول ءۇشىن قۇجاتتاردى سكانەردەن وتكىزىپ، بازاعا سالىپ جاتپايدى، ويتكەنى بارلىعى دايىن تۇسەدى. مۇنداي جاڭاشىلدىقتار قازىرگى ۋاقىتتا سوت جۇيەسىنىڭ ازاماتتارمەن بايلانىسىن نىعايتىپ، تيىمدىلىگىن كورسەتىپ وتىر.
بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدىڭ سوت سالاسىندا ەنگىزىلىپ جاتقان اقپاراتتىق تەحنولوگيالار سوتتاردىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتىپ قانا قويماي، حالىقپەن كەرى بايلانىس ورناتۋدا جوعارى كورسەتكىشتەر كورسەتىپ، جۇمىس ساپاسىنىڭ ارتۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى.
ەلەكتروندى سوت تورەلىگىن ىسكە اسىرۋ حالىقتىڭ سوتقا دەگەن سەنىمىن، سوت تورەلىگىنە قولجەتىمدىلىگىن، ونىڭ اشىقتىعىن جانە جاريالىلىعىن ارتتىرۋ رەتىندە تانىلادى. سوت جۇيەسىن جاڭارتۋعا باعىتتالعان جاڭاشىلدىقتار جۇيەلى جۇزەگە اسىپ، سوتتار زاماناۋي تەحنولوگيالارمەن جۇمىس جاساۋدى كەڭىنەن قولعا الدى.
العاشقى ۋاقىتتا جۇمىستىڭ قالاي جۇرگىزىلەتىنىنە قاتىستى سۇراقتارى بولعانى راس. دەگەنمەن، بىرلەسكەن جۇمىستىڭ ارقاسىندا ءبىز ونلاين جۇمىس جاساۋ تاجىريبەسىن قالىپتاستىردىق. بۇل – ءبىزدىڭ ەڭ باستى جەتىستىكتەرىمىزدىڭ ءبىرى دەپ ەسەپتەيمىن.
سونىمەن قاتار، سوت عيماراتتارى پايدالانۋعا بەرىلىپ، كەيبىر اۋدانداردىڭ سوت عيماراتتارى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلدى. سوتتاردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى جاڭارتىلدى.
مۇنىڭ بارلىعى سوت تورەلىگىن كەدەرگىسىز جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا جاسالىپ وتىرعان شارالار.
- سوڭعى بەس جىلدا قانداي وڭ وزگەرىستەر ورىن الدى؟
قىزىلوردا وبلىسى سوتتارىندا بىرقاتار سوت-قۇقىقتىق رەفورماسى ىسكە اسىرىلدى.
2018 جىلى جوعارعى سوت توراعاسى ج.اسانوۆ «سوت تورەلىگىنىڭ جەتى ءتۇيىنى» اتاۋىمەن العا ناقتى ماقسات قويدى. سوت جۇيەسىن دامىتۋداعى باعىتتالعان جوبا جەتى باعىتتى قامتيدى. ولار: «ءمىنسىز سۋديا»، «ۇلگىلى سوت»، «ءادىل پروتسەسس»، «ە-سوت»، «وڭتايلى ورتا»، «ساپالى ناتيجە»، «تاتۋلاسۋ: سوتقا دەيىن، سوتتا» جوبالارى.
ارقايسىسىنا توقتالىپ وتەر بولساق، ءمىنسىز سۋديا – تاۋەلسىز سوت تورەلىگىنىڭ حالىقارالىق ستاندارتتارى نەگىزىندە قازاقستاندىق قوعامنىڭ سۇرانىسىنا ساي، جوعارى كاسىبي سوت كورپۋسىن قالىپتاستىرۋدى قامتيدى. جوبا ۇلت جوسپارىنىڭ 17-19 قادامدارىن سۋديا لاۋازىمىنا كانديداتتاردى ىرىكتەۋ مەحانيزمىن، سوت تورەلىگى اكادەمياسى قىزمەتىن، سونداي-اق سۋديالاردىڭ ەسەپتىلىگى مەن جاۋاپكەرشىلىگى ينستيتۋتىن جەتىلدىرۋ جولىمەن ودان ءارى ىسكە اسىرۋعا باعىتتالعان.
«ۇلگىلى سوت» - سوتتاردىڭ قىزمەتىن باعالاۋ، جۇمىستى وڭتايلى ۇيىمداستىرۋ، سەرۆيستەردىڭ ساپاسى، سوت پەرسونالى ماسەلەلەرىمەن جانە ءتيىستى ماتەريالدىق-تەحنيكالىق قامسىزداندىرۋ، سوت جۇكتەمەسىمەن جانە رەسۋرستاردى وڭتايلى پايدالانۋمەن تىعىز بايلانىستى. 2020 جىلعا دەيىن سوت تورەلىگى جۇيەسىنە حالىقتىڭ سەنىمىن ارتتىرۋدى قامتاماسىز ەتەتىن سوتتاردى باسقارۋدىڭ ءتيىمدى جۇيەسىن قۇرۋعا باسىمدىق بەرىلەدى.
«ءادىل پروتسەسس» - ءادىل جانە ءبىرىزدى سوت پركاتيكاسىن قۇرۋدى، پروتسەستىك ارەكەتتەردىڭ اشىقتىعىن جانە وڭتايلاندىرۋىن، سوت راسىمدەرىنىڭ جەدەلدىلىگىن جانە جاريالىلىعىن قامتاسىز ەتۋ بۇل جوبانىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى.
«ساپالى ناتيجە» مەن «ءادىل پروتسەسس» جوبالارى اياسىندا سوت شەشىمدەرىن ءتۇسىندىرۋ قولعا الىندى. سوت پروتسەسى اياقتالعان تۇستا ىسكە توراعالىق ەتۋشى سۋديا شەشىمدى ءتۇسىندىرىپ شىعادى. سونداي-اق قويىلعان سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرەدى.
كەلەسى باعىت ول - «ە-سوت» دەپ اتالادى. جالپى سوت جۇيەسىن تسيفرلاندىرۋ بويىنشا ۇلكەن جۇمىس اتقارىلدى. بىرقاتار جوبالار ىسكە اسىرىلدى. ەلەكتروندىق سوت تورەلىگىنىڭ بازالىق كومپونەنتتەرى قۇرىلدى. دەگەنمەن ءىت قىزمەتكەرلەرىمەن قاناعاتتانۋشىلىق دەڭگەيى حالىق اراسىندا دا، سوت جۇيەسى ىشىندە دە جەتكىلىكتى جوعارى ەمەس. سوت جۇيەسىنىڭ ءىت قىزمەتتەرىنە جوعارى قاناعاتتانۋشىلىق دەڭگەيىنە جەتۋ سوت تاراپىنىڭ باستى ماقساتى.
«وڭتايلى ورتا» - حالىقتىڭ ناقتى قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن قوعام مەن سوتتار اراسىنداعى ءتيىمدى قارىم-قاتىناس ورناتۋدى كوزدەيدى.
«ساپالى ناتيجە» - دالەلدى سوت اكتىلەرى، وتىنىشتەرگە جاۋاپتار سوت بيلىگىنىڭ بەدەلىن نىعايتۋعا، قوعامنىڭ سوتقا دەگەن سەنىمىن قالىپتاستىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. سوت اكتىلەرىنىڭ مىندەتتىلىك كۇشىن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى ماڭىزدى جانە وزەكتى. سوت اكتىسىنىڭ بەدەلىن، سوت ءىسىن جۇرگىزۋگە قاتىسۋشىلاردىڭ سوتقا جۇگىنۋ ناتيجەسىمەن قاناعاتتانۋ دەڭگەيىن كوتەرەدى.
«تاتۋلاسۋ: سوتقا دەيىن، سوتتا» - بۇگىندە تاتۋلاسۋ ارقىلى ءىسىن سوتقا دەيىن جەتكىزبەي وڭتايلى شەشۋ ءتاسىلى قولعا الىندى. سوتقا جەتكىزبەي، ءىستى قاراپ، ەكى تاراپتى بىرىكتىرىپ، كەلىستىرەتىن بولدى. ويلاپ قاراساڭىز، بۇل جوبانىڭ تيىمدىلىگى كوپ. باستىسى سوتقا جۇگىنەتىن ىستەر سانى ازايادى. ارنايى مەدياتورلار ءوز جۇمىسىن جۇرگىزىپ كەلەدى.
«سوت تورەلىگىنىڭ جەتى ءتۇيىنى» جوباسى 2020 جىلعا دەيىنگى سوت جۇيەسىن دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنىڭ نەگىزىن قۇرادى. ول سوت جۇيەسىن جاڭا دامۋ دەڭگەيىنە كوتەرۋى ءتيىس. تۇتاستاي العاندا، اتالعان جوبالاردىڭ نەگىزگى ورتاق مىندەتى – قوعامنىڭ سوتتارعا دەگەن سەنىمىن ارتتىرۋ. ەڭ باستىسى بۇگىندە وسى جەتى جوبانىڭ نەگىزىندە سوت جۇيەسىن ودان ءارى دامىتۋ، سوت تورەلىگىنە سەنىمدى ارتتىرىپ، سوت تورەلىگىنىڭ ادىلدىگىن، جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ باعىتىندا جۇمىستار اتقارىلۋدا.
- كارانتين رەجيمى سوت پروتسەسىنە كەدەرگى كەلتىرىپ جاتقان جوق پا؟
- كارانتين كەزىندە ءىس قاراۋ اسا قيىندىق كەلتىرمەدى. سەبەبى، ەلىمىزدىڭ سوت جۇيەسىندە ەلەكتروندى تەحنولوگيالاردى قولدانۋ تاجىريبەسى بۇرىننان قالىپتاسىپ،«ە-سوت»جوباسىمەن سوت جۇيەسىن تسيفرلاندىرۋ بويىنشا ۇلكەن جۇمىستار اتقارىلعان. بىرقاتار جوبالار ىسكە اسىرىلىپ، ەلەكتروندىق سوت تورەلىگىنىڭ بازالىق كومپونەنتتەرى قۇرىلعان. 2020 جىلدىڭ 16 ناۋرىزىنان باستاپ بۇگىنگى كۇنگە دەيىن بارلىق ىستەر ونلاين قارالۋدا. ياعني، سوتتار ىستەردى ونلاين قاراۋعا دايىن بولدى.
بۇگىنگى كۇنى سوت پروتسەستەرىنە ازاماتتار مەن زاڭدى تۇلعالار «ۆيرتۋالدى»، ياعني «TrueConf»، «Skype»، «WhatsApp» ءموبيلدى قوسىمشالارى ارقىلى قاتىسىپ جاتىر.
ال، كەيبىر تاراپتار باستاپقىدا قارسى بولىپ، ىستەر بىرنەشە اپتا، ءتىپتى بىرنەشە اي توقتامدا بولسا كەيىننەن ۇيرەندى. ىستەردى ونلاين قاراعان وزدەرىنە دە ءتيىمدى ەكەنىن تاراپتار ءتۇسىندى.
- سوتقا، زاڭعا بايلانىستى اقپاراتتاردىڭ اشىقتىعى، قولجەتىمدىلىگى قانداي دەڭگەيدە؟ حالىقپەن كەرى بايلانىس قانشالىقتى ءجيى ورناتىلادى؟
- سوت جۇيەسىنىڭ الدىندا تۇرعان ماقساتتارىنىڭ ءبىرى – سوت جۇمىسىن بارىنشا اشىق، حالىققا قولجەتىمدى ەتۋ.
قازىرگى الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ كەڭ دامىعان ۋاقىتى ەكەنى بەلگىلى. وسى ورايدا، سوت جۇيەسىنە ۋاقىت تالابىنا ساي اقپاراتتاردى جەدەل جەتكىزۋ ماقساتىندا الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى جۇمىستاردى جانداندىرۋعا باسا كوڭىل بولىنگەن. قازىرگى تاڭدا قىزىلوردا وبلىسىنىڭ سوتتارىنىڭ الەۋمەتتىك جەلەلەردەگى پاراقشالارى سوت قىزمەتىنە قاتىستى اقپاراتتار تۇراقتى تۇردە جاريالانىپ وتىر
قىزىلوردا وبلىستىق سوتىنىڭ رەسمي ۆەب-سايتى (http://kzl.sud.kz/) وسى ماقساتتارعا جەتۋ ءۇشىن سوتتىڭ جاريالىلىعىن ارتتىرۋعا، سوت بيلىگى ابىرويىن نىعايتۋعا، سالاداعى اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ناتيجەلەرى جايلى حاباردار ەتۋگە باعىتتالعان. سونىمەن بىرگە، Instagram (https://www.instagram.com/qyzylorda_oblystyq_soty/), Youtube (https://www.youtube.com/channel/UC1JoUC0LhMlFzHPJT4The0A), Facebook (https://www.facebook.com/groups/853119821449913/), Telegram (https://t.me/kzlsud)جەلىلەرىندە دە وبلىستىق سوتتىڭ رەسمي پاراقشالارى بار.
- قوس تاراپ داۋلى ماسەلەلەردى مەدياتسيالىق جولمەن شەشىپ، بەيبىت كەلىسىمگە كەلەتىن جاعدايلار ءجيى كەزدەسە مە؟ وسى جولمەن قانشا ماسەلە ءوز شەشىمىن تاپتى؟
- قىزىلوردا وبلىسى سوتتارىندا 2020 جىلدىڭ 12 ايىندامەدياتسيا تارتىبىمەن1064 ازاماتتىق ءىس، 593 اكىمشىلىك ءىس، 151 قىلمىستىق ءىس، 23 ءىس پارتيسيپاتيۆتىك ءراسىم تارتىبىمەن، 225 ءىس تاتۋلاسۋ كەلىسىممەن قارالدى.
ايتا كەتەتىن جايت، قازاق تۇرمىسىندا جەرگە، جەسىرگە، مالعا، قۇنعا قاتىستى داۋ-دامايلار كوپ بولعان. تاراپتار داۋلاسىپ، توقتامعا كەلە الماعاندا، ولار بيلەر سوتىنا جۇگىنگەن. دانا قاريالارىمىز اشۋعا بوي الدىرىپ، كەلىسىمگە كەلە الماي تۇرعان ادامدارعا تۋرا ءسوزدى تاۋىپ ايتىپ، قول الىستىرىپ، ءوزارا بىتىمگە كەلتىرگەن. بۇل قازاق قوعامىندا اۋزى دۋالى اقساقالداردىڭ ورنى ەرەكشە ەكەنىن، ۇلكەندى سىيلاۋ، سوزگە توقتاۋ سىندى ادامي قاسيەتتەردىڭ بيىك تۇراتىنىن كورسەتەدى.
داۋلاردى كونەكوز قاريالاردىڭ دانا سوزىمەن شەشۋ بۇگىنگى كۇنى مەدياتسيا قىزمەتى، بيلەر كەڭەستەرى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلۋدا. تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ سوت جۇيەسىندە ولار داۋلاردى سوتقا دەيىن شەشۋدىڭ بالامالى ءتۇرى رەتىندە قولدانىلىپ كەلەدى. سوڭعى جىلدارى تاراپتاردىڭ تاتۋلاسۋ كەلىسىمىمەن شەشىلەتىن ىستەردىڭ سانى رەسپۋبليكا كولەمىندە ارتتى. بۇل حالىق اراسىندا داۋلاردى سوتپەن ەمەس، بىتىممەن شەشۋ مادەنيەتىنىڭ قالىپتاسىپ كەلە جاتقانىن، سوزگە توقتاۋ، ۇلكەندەردى قۇرمەتتەۋ سىندى قۇندىلىقتاردىڭ ءالى دە جويىلماعانىن كورسەتەدى.
مەدياتسيانىڭ ماقساتى – قوس تاراپتى دا قاناعاتتاندىراتىن شەشىمگە قول جەتكىزۋ جانە تاراپتاردىڭ داۋلاسۋشىلىق دەڭگەيىن تومەندەتۋ. سوعان سايكەس، داۋلاردى سوتقا دەيىن شەشۋ ەرىكتىلىك، مەدياتسيا تاراپتارىنىڭ تەڭ قۇقىلىعى، مەدياتوردىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن بەيتاراپتىلىعى، مەدياتسيا راسىمىنە ارالاسۋعا جول بەرمەۋشىلىك، قۇپيالىق قاعيداتتارى نەگىزىندە جۇرگىزىلەدى. داۋلاردى سوتقا دەيىن شەشۋ كەزىندە مەدياتور تاراپتاردان، مەملەكەتتىك ورگانداردان، وزگە دە زاڭدى، لاۋازىمدى جانە جەكە تۇلعالاردان تاۋەلسىز بولادى. تاراپتاردى بىتىمگەرشىلىككە كەلتىرەتىن مەدياتور بەيتاراپ بولۋعا، مەدياتسيانى ەكى تاراپتىڭ مۇددەسى ءۇشىن جۇرگىزۋگە جانە تاراپتاردىڭ تەڭ قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس. قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدىڭ سوت جۇيەسىندە مەداتسيا قىزمەتى قازاق دالاسىنداعى دانا قاريالار مەن بيلەر ءداستۇرىنىڭ جالعاسى رەتىندە قالىپتاستى. وسىلايشا، قارا قىلدى قاق جارىپ، داۋدى شەشۋدىڭ تۋرا جولىن ايتىپ، ادامدىق قاسيەتتى جوعارى قويۋعا، ءار ۋاقىتتا دا سابىرلى بولۋعا جانە ەل بىرلىگىن ساقتاۋعا ۇندەيتىن بابالار عۇرپى ءالى كۇنگە دەيىن ءوزىنىڭ وزەكتىلىگىن جويعان جوق دەۋگە تولىق نەگىز بار.
- قوعامدا كەلەڭسىزدىكتەر، اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتار، قىلمىس ورىن الماس ءۇشىن، ولاردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن قانشالىقتى ءجيى بريفينگتەر مەن دوڭگەلەك ۇستەلدەر ۇيىمداستىراسىزدار؟
- سوت سالاسىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ تاعى ءبىرى – قوعاممەن تىعىز بايلانىس ورناتۋ، حالىقپەن كەرى بايلانىس جاساۋ، اشىق ديالوگ بولىپ تابىلادى. بۇل رەتتە قىزىلوردا وبلىسىنىڭ سوتتارى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا ارنالعان بريفينگتەر مەن دوڭگەلەك ۇستەلدەردى قاجەتتىلىگىنە قاراي وتكىزىپ وتىرادى. ياعني، سوت سالاسىنداعى جاڭاشىلدىقتار حالىق نازارىنا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرىمەن وتكىزىلگەن شارالار ارقىلى جەتكىزىلىپ وتىر.
- سوت جۇيەسىندەگى سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قانداي ءىس-قيمىلدار جۇرگىزىلىپ جاتىر؟
- سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى مادەنيەت - رۋحاني مادەنيەتتىڭ ماڭىزدى بولىگى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى» زاڭىندا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل سۋبەكتىلەرىنىڭ قوعامدا سىبايلاس جەمقورلىققا توزبەۋشىلىكتى كورسەتەتىن قۇندىلىقتار جۇيەسىن ساقتاۋ جانە نىعايتۋ بويىنشا ءوز قۇزىرەتى شەگىندە جۇزەگە اسىرۋ رەتىندە تۇسىنىلەدى.
سىبايلاس جەمقورلىق - كۇن تارتىبىنەن تۇسپەيتىن، ۇنەمى كوتەرىلىپ كەلە جاتقان ماسەلە. وسى ورايدا، قىزىلوردا وبلىسىنىڭ سوتتارىندا تۇراقتى تۇردە سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ قاۋىپتى دەرت ەكەنىن تۇسىندىرۋگە، الدىن الۋعا شاقىراتىن ءىس-شارالار، سەمينار ساباقتارى، بىرلەسكەن دوڭگەلەك ۇستەلدەر وتكىزىلىپ كەلە جاتقانىن ايتا كەتۋىمىز كەرەك. سۋديالار مەن سوت قىزمەتكەرلەرىنە سىبايلاس جەمقورلىق كورىنىستەرىنەن بويدى اۋلاق ۇستاۋ، سۋديالىق ادەپ كودەكسى مەن مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ ادەپ كودەكسىنىڭ نورمالارىن قاتاڭ ساقتاۋ كەرەكتىگى ەسكەرتىلىپ كەلەدى.
- حالىقتىڭ قۇقىقتىق ساناسى مەن مادەنيەتىن قالىپتاستىرىپ، قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىراتىن جوبالار جۇزەگە اسىپ جاتىر ما؟ ناتيجە قانداي؟
- حالىقتىڭ قۇقىقتىق ساناسى مەن مادەنيەتىن قالىپتاستىرىپ، قۇقىقتىق ساۋاتىن ارتتىرۋ ماقساتىندا قىزىلوردا وبلىسىنىڭ سوتتارىمەن بىرقاتار جوبالار جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى.
اتاپ ايتقاندا، سۋديالاردىڭ جانە سوت قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن ونلاين سۇحباتتار ۇيىمداستىرىپ، الەۋمەتتىك جەلىلەرگە جاريالانۋدا.
سونىمەن قاتار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارىنا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار بويىنشا تۇسىندىرمە جۇمىستارىنا ارنالعان بەينەروليكتەر دايىندالىپ، اقپاراتتىق جازبالار الەۋمەتتىك جەلىلەردە، ءباسپاسوز بەتتەرىندە، ينتەرنەت رەسۋرستاردا، تەلەارنالار مەن راديولاردا تۇراقتى تۇردە جاريالانىپ وتىر.
2021 جىلعى 1 شىلدەدەن باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك راسىمدىك-پروتسەستىك كودەكسى قولدانىسقا ەنگىزىلىپ، جاڭادان مامانداندىرىلعان اكىمشىلىك سوتتار اشىلاتىنى بارشاڭىزعا بەلگىلى. وسى ورايدا، قازىرگى تاڭدا قىزىلوردا وبلىسىنىڭ سوتتارى جاڭا زاڭنامانى حالىققا ءتۇسىندىرۋ ماقساتىندا باسپاسوزدە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اقپاراتتار جاريالاپ، تۇسىندىرمە جۇمىستارى جۇرگىزىپ وتىرعانىن ايتا كەتكەن ءجون.
- 2021 جىلدان باستاپ قىزىلوردا وبلىستىق سوتىندا ەلەۋلى وزگەرىستەر ورىن العان كورىنەدى. سونىڭ ىشىندە «QR-كود» پەن «Telegram-بوت» جوبالارىن ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى. ۇيالى قۇرىلعىلار كومەگىمەن جۇزەگە اساتىن بۇل باعدارلامالاردى حالىق يگەرىپ جاتىر ما؟ جالپى جوبالاردىڭ ماقساتى قانداي؟
- ۋاقىت تالابى سوت سالاسىنا زاماناۋي تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ قاجەتتىلىگىن الىپ كەلدى. وسى ماقساتتا بيىل قولدانىستاعى اقپاراتتىق سەرۆيستەردەن باسقا،«QR-كود» پەن «Telegram-بوت» جوبالارى قولدانىسقا ەنگىزىلدى. اتالعان جوبالاردى ەنگىزۋدىڭ ماقساتى – سوت اشىقتىعى مەگ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ، حالىققا شىنايى ءارى جەدەل اقپارات جەتكىزۋ، كەرى بايلانىس ورناتۋ، ازاماتتاردىڭ وتىنىشتەرىنە جەدەل جاۋاپ بەرۋ جانە سوت جۇيەسىنە حالىقتىڭ سەنىمىن نىعايتۋ بولىپ تابىلادى.
قازىرگى تاڭدا قىزىلوردا وبلىسىنىڭ سوتتارىنىڭ بارلىعىندا «QR-كود» پەن «Telegram-بوت» جوبالارى قولدانىسقا ەنگىزىلىپ، ءتيىمدى تۇردە جۇمىس جاساپ وتىر. وسىنداي تاجىريبە ارقىلى كەرى بايلانىس ورناتۋ باعىتىندا جاڭا بەلەستەرگە شىعامىز دەپ سەنىم مول.
سۇحباتىڭىزعا راقمەت!
اڭگىمەلەسكەن: ايجان سىلانوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
