«اۋەلى اللا، كەيىن مەن» دەيتىن دۋالاۋشى بالگەرلەردىڭ كەسىرىنەن باقىتسىز وتباسىلار كوپ.
قازاق قوعامىندا «دۋالاۋ» ءادىسى كەڭ ەتەك جايدى. الايدا دۋالاۋشىلاردىڭ سيقىرشىدان ەش ارتىقشىلىعى جوق. دۋا دەگەنىمىز – سيقىر. قاسيەتتى قۇراندا دا سيقىردىڭ بار ەكەنى راستالعان. حارۋت پەن مارۋت اتتى ەكى پەرىشتەنىڭ سيقىر جاساۋمەن، ۇيرەتۋمەن اينالىسقانى جازىلادى.
يمام ءمۇسىلىمنىڭ ساحيح حاديس توپتامالارىندا پايعامبارىمىزعا دۇشپاندارى سيقىر جاساماق بولعان ارەكەتىن باياندايدى. ەڭ سوراقىسى، سيقىر پايعامبارىمىزعا اسەر ەتەدى.
دۋادان كەيىن بالگەرگە بارامىز
كەيدە ادامدار قاراپايىم ماحاببات سەزىمىن، قىزعانىشتى، كوڭىل ءبولۋدى دۋا ارقىلى جۇزەگە اسىرادى. نەگە؟ ويتكەنى، ىشكى جان دۇنيەسى قاراڭ. لاس.
حاليد ءار-رۋبعي ەسىمدى عالىم بىزگە جۇرەكتىڭ دەنەدەگى ماڭىزى جايىندا مىنا اڭگىمەنى ايتادى:
«حاباشستاندىق اعاش ۇستاسى لۇقمان قۇل ەدى. قوجايىنى وعان ءبىر قوي باۋىزداۋعا ءامىر قىلىپ:
– ماعان ونىڭ ەڭ جاقسى ەكى ۋىس ەتىن الىپ كەل، – دەيدى. لۇقمان قوجايىنى ايتقانداي مالدى سويىپ، وعان قويدىڭ ءتىلى مەن جۇرەگىن الىپ بارادى.
كەيىن بىرنەشە كۇن ءوتىپ، قوجايىنى تاعى قوي سويۋعا بۇيىرىپ:
– ماعان ونىڭ ەڭ جامان ەكى ۋىس ەتىن الىپ كەل، – دەيدى. لۇقمان وعان تاعى دا قويدىڭ ءتىلى مەن جۇرەگىن الىپ كەلەدى.
قوجايىن لۇقمانعا:
– ءبىرىنشى قويدىڭ ەڭ جاقسى ەكى نارسەسىن الىپ كەل دەگەنىمدە، سەن ماعان ونىڭ ءتىلى مەن ەتىن الىپ كەلدىڭ. قوش. سوسىن ەكىنشى قويدى سويعاندا ساعان ونىڭ ەڭ جامان ەكى نارسەسىن بەر دەدىم. سەن ماعان تاعى دا ونىڭ ءتىلى مەن جۇرەگىن بەردىڭ. مۇنىڭ تۇسىندىرمەسى بار ما؟ – دەپ سۇرايدى.
لۇقمان وعان:
– راسىندا، ەگەر ول ەكەۋى جاقسى بولسا، وندا بۇلاردان اسقان جاقسى نارسە جوق. ەگەر ول ەكەۋى جامان بولسا، وندا ولاردان وتكەن جامان نارسە جوق، – دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن».
بۇدان نە تۇيدىك؟ ياعني، جۇرەگى جامان ادامنىڭ ويى دا، ءسوزى دە، ءىسى دە وڭ بولمايدى. دۋانى جۇزەگە اسىراتىن دا وسىنداي ادامدار. قاسيەتتى قۇراندا دا دۋا جاسايتىن ادامداردى «كاپىرگە» تەڭەگەن.
كوبىندە، دۋا ەرلى-زايىپتىلارعا، جاس جىگىتتەرگە جانە جولى بولماي جۇرگەن ادامدارعا جاسالادى ەكەن. «دۋانىڭ كۇشىمەن وتاۋ قۇردى» ، «80 جاستاعى كەمپىرگە جاس جىگىت عاشىق بولىپ قالىپتى» نەمەسە « جولىڭدى اشاتىن دۋا وقىپ بەرەيىن، كەۋدەڭە تاعىپ ءجۇر» دەگەن سىبىستاردى انامىز بەن جەڭگەمىزدىڭ ەكەۋ ارا اڭگىمەسىنەن ءجيى ەستيمىز.
بايىرعى زاماندا ءدال وسى «جول اشۋ» پروتسەسى قۇستى ۇشىرۋ ارقىلى جۇزەگە اسقان. قۇس وڭ جاققا ۇشسا – جولىڭىز بولادى، ال سول جاققا ۇشسا – بۇگىن ءسىزدىڭ كۇنىڭىز ەمەس. قۇس ءسىز ءۇشىن شەشىم قابىلدايدى. اقىلعا قونىمسىز، ءيا؟
ال قازىر جول اشۋ، دۋا سالۋ دۇنيەلەرى ءتۇرلى سيقىر ارەكەتتەرى مەن شايتانداردىڭ كومەگىمەن ىسكە اساتىنىن قاراپايىم حالىق بىلە بەرمەيدى. ويتكەنى، ءدىني ساۋاتى از نەمەسە جوق. قۇران كارىمدەگى ايتىلعان بار رۋحاني ازىق بولار دۇنيەلەردى ىسىرىپ، اداسقان ادامداردىڭ ارتىنان ەرىپ، ارانعا تۇسكەندەر كەشىرىلمەس «كۇنا» جاساعان بوپ ەسەپتەلەدى.
ماڭعىستاۋ تەلەارناسىنىڭ «ورتا تولسىن» باعدارلاماسىنىڭ قوناعى يۋنۋس قادىرقۇلۇلى وبلىستىڭ «بەكەت اتا» مەشىتىنىڭ نايب يمامى:
«بالگەرلىك، ەمشىلىك، دۋا جاساۋشى – ۇشەۋى ءۇش ءتۇرلى الەم. جاسىراتىنى جوق، اللا تاعالا كەيبىر ادامداردى تىلسىم قاسيەتتەرىمەن ەرەكشە قىپ جاراتادى. ولاردى «اۋليەلەردىڭ كەرەمەتى» دەپ اتايدى. ياعني، نىق نانىم سەنىممەن بولجام جاساسا، قۇرانعا سۇيەنىپ، حاديستەردەن مىسال ايتىپ، ادام ءومىرىنىڭ بولاشاعىنا دەنى دۇرىس بولجام ايتار بولسا – تەرىس ەمەس. ەمشىلىك تە وسىنداي. بەس ۋاقىت نامىزى بار، قۇدايمەن اراسى ءبىر تابان جاقىن تۇرعان ادامداردىڭ قازاق سالتىنا ءتان ەم شارالارىمەن اۋرۋىنان ساۋىقتىرسا – دىنگە قايشى دۇنيە ەمەس».
كاھيندەردىڭ كەسىرى
«باقسى بالگەرلەرگە كەلگەن ادامنىڭ قىرىق كۇندىك نامازى قابىل بولمايدى». ءدال وسىلاي اللا ەلشىسى ءبىر حاديسىندە ايتىپ كەتكەن.
ال قازىرگى بالگەرلەر العى ءسوزىن: «اۋەلى اللا، سوسىن مەن» دەپ باستايدى. بىراق قولدارىندا كارتا، قۇمالاق، تاسبيح، كوزدەگەن ادامىنىڭ سۋرەتى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالىنىڭ ءتىلشىسى ارنايى زەرتتەۋ جۇرگىزدى.
شىمكەنت قالاسىنىڭ تۇرعىنى، ەسىمى ساۋلە (وزگەرتىلدى) ۇيالى تەلەفون ارقىلى بال اشاتىنىن، بولاشاقتى بولجايتىنىن ايتتى. قۇنى – 2000 تەڭگە. بىرلىك قىپ نەمەسە كاسپي گولدقا تولەم جاساعاننان كەيىن، چەكتى مەسسەندجەرگە جىبەرىپ، سۋرەتىڭدى جىبەرەسىڭ. جارتى ساعاتتان سوڭ، بالگەر ءوزى قوڭىراۋ شالىپ، قانداي ماسەلەگە ۇشىراعانىڭدى سۇرايدى.
بۇعان دەيىن ءدال وسى بالگەرگە بال اشتىرعان اداممەن تىلدەستىم.
قۇلسارى قالاسىنىڭ تۇرعىنى:
«شىلدە ايىندا كوروناۆيرۋس ىندەتىمەن قاتتى اۋىردىم. قىزۋىم ون كۇن بويى تۇسپەدى. اۋرۋحانادا ورىن جوق. ۇيدە ەمدەلدىم، ءحالىم مۇشكىل ەدى. امالىم قالماعان سوڭ، بولاشاعىمدى بىلگىم كەلدى. كومەك سۇراپ ساۋلەگە حابارلاستىم. قىزۋىمنىڭ ءۇش كۇننەن كەيىن تۇسەتىنىن، دەنساۋلىعىمنىڭ تۇزەلەتىنىن، ءالى ۇزاق جاسايتىنىمدى ايتىپ، قۋانتىپ قويدى. راسىمەن ءۇش كۇننەن كەيىن قىزۋىم بىرقالىپقا كەلدى. سەنبەيىن دەسەڭ….»
ەندەشە كەلەسى كەزەك، جوسپار رەتىندە جۇزەگە اساتىن بال اشۋ پروتسەسى. اناما ءسىڭىلىمنىڭ قاي وقۋ ورنىنا تۇسەتىنىن، قانداي مامان يەسى اتاناتىنىن ءبىلۋ ءۇشىن، قوڭىراۋ شالدىق.
«قىزىڭ اق حالاتتى دارىگەر بولادى، 22 جاسىندا كۇيەۋگە شىعادى. مىنەزى اۋىر ەكەن، جولى دا اۋىر»،- دەپ جاۋاپ قاتتى. ەڭ قىزىعى، ءسىڭىلىم قازىر پەداگوگ ماماندىعىندا ءبىلىم الۋدا. مىنەزى جايساڭ، اشىق ادام.
بۇدان شىعاتىن قورىتىندى، بالگەرلەرگە كارانتين دە كەدەرگى ەمەس. قيىردا تۇرسا دا، قۇمالاعى مەن كارتاسى دايىن تۇرار كاھيندەر – ادامدى اداستىرۋشىلار. ايتقاندارى ءبىر دە دۇرىس، ءبىر دە بۇرىس.
بولاشاقتى بۇلار قايدان بىلەدى؟
ادامداردىڭ قاسىندا جىن بولاتىنى شاريعاتتا جازىلعان. بالگەردىڭ الدىنا بارعاندا ولار سىزگە وتكەنىڭىزدى ايتىپ، سەنىمىزگە كىرەدى. كۇمان قالدىرمايدى. ال ءسىزدىڭ وتكەن ءومىرىڭىزدى جانىڭىزداعى جىنىڭىز بايانداپ بەرەدى. ال بولاشاق شە؟ بولاشاعىڭىزدى اسپان الامىندە پەرىشتەلەر جازىپ جاتقان جەرىنەن جىندار بارىپ ءبىلىپ، بالگەرگە باياندايدى. اللاعا قارسى، سەرىك قوسۋ ارقىلى جۇزەگە اسىپ وتىرعان بۇل ارەكەت – اقىرزاماننىڭ بەلگىسى.
توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنى ادام سەنىمىنىڭ سەرگەلدەڭگە ۇشىراۋى. سەنىمنىڭ كۇش قۋاتىنىڭ مىقتىلىعى سونشالىق، دۇرىس جولدان تايدىرىپ تا، بۇرىس جولدان شىعارىپ تا الادى. ال سەنىمدى ارتتىراتىن دۇنيە – ءدىني ساۋاتتىلىق. جانىڭىز قينالىپ، جول تاپپاعان كەزىڭىزدە حاديستەر مەن سۇرەلەردى وقىپ، تىنىشتالىڭىز. قاسيەتتى كىتاپتا ايتىلعان ءار قۇدىرەتتى ءسوزدىڭ ىشىنە ءۇڭىلىپ، كەرەگىڭىزدى سودان الىڭىز.
باقسى دا، بالگەر دە بولاشاقتى بولجامايدى، ولار ءسىزدىڭ اللامەن قارىم-قاتىناسىڭىزدى بۇلىڭعىر ەتەدى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى،
ءىنجۋ ومىرزاق
