كەشە ۋادە ەتىلگەندەي بۇگىن بايدەن مەم. دەپارتامەنتتە كەزدەسۋ وتكىزىپ، وندا اقش-تىڭ جۋىق اراداعى سىرتقى ساياساتى تۋرالى مالىمدەمە جاساۋى ءتيىس. ازىرگە ونىڭ مالىمدەمەسى تۋرالى اقپارات جوق، دەگەنمەن دە كەيبىر نارسەلەردى الدىن-الا ايتۋعا بولادى.
سونىڭ ءبىرى (قازاقستانعا قاتىسى بار) - يران ماسەلەسى.
كەزىندە وباما يرانمەن كەلىسىمگە كەلگەن بولاتىن، ول كەلىسىم بويىنشا يران ۋراندى بايىتۋدى توقتاتادى، ال اقش يران مۇنايىن سىرتقى نارىققا شىعارۋعا سالعان سانكتسياسىن الىپ تاستايدى. ءومىر كورسەتكەندەي، بۇل كەلىسىم كەزىندە وتە جاقسى جۇمىس جاسادى، ۇزاق جىلدار بويى اقش سانكتسياسىندا بولىپ كەلگەن يران مۇنايى سىرتقى نارىققا اعىلدى، ءسويتىپ مۇناي باعاسىنىڭ تۇسۋىنە ايتارلىقتاي ىقپال ەتتى. ال ۋراندى بايىتۋ ءىسىن باقىلاۋ ماگاتە-گە تاپسىرىلىپ، يراننىڭ يادرولىق پروگرامماسى ءىس جۇزىندە حالىقارالىق ماگاتە ۇيىمىنىڭ باقىلاۋىنا كوشتى. اقش-تىڭ وسىنداي ساياساتى ارقاسىندا 2014 جىلى ساۋد ارابياسى مەن يراننىڭ بىرلەسىپ مۇناي باعاسىن قۇلدىراتۋى ءپۋتيننىڭ شارۋاسىن شايقالتىپ، ول ۋكراينانىڭ رف اگرەسسياسىن توقتاتۋعا ايتارلىقتاي ىقپال ەتتى.
ترامپ كەلىسىمەن وسى كەلىسىمدى سەبەپسىزدەن-سەبەپسىز بۇزىپ، بۇرىنعى سانكتسيا ساياساتىنا قايتىپ كەلدى. شاماسى ول ماسكەۋدىڭ ىقپالىنان شىعا الماي، ءوزىنىڭ "شپيوندىق" ارەكەتىن ودان ءارى جالعاستىرعان بولۋى كەرەك. ناتيجەسى بەلگىلى - مۇناي باعاسى قايتا كوتەرىلە باستادى دا، رف بۇرىنعى اگرەسسيالىق ساياساتىن ودان ءارى جالعاستىرۋعا مۇمكىندىك الدى، سيرياداعى سوعىسقا كيلىكتى.
بايدەن وسى ساياساتقا قايتا ورالۋى مۇمكىن. بۇل نە بەرەدى؟ يران مۇنايى سىرتقى نارىققا شىعادى، ول مۇناي باعاسىنىڭ ءسوزسىز تۇسۋىنە الىپ كەلەدى. وسىنىڭ تاساسىندا جاسىل ەنەرگەتيكانى ودان ءارى دامىتۋعا مۇمكىندىك تۋادى. يراننىڭ يادرولىق پروگرامماسى تاعى دا ماگاتە-ءنىڭ باقىلاۋىنا كوشەدى، سەبەبى ول كەلىسىم ۇزاق جىلدار بويى دايىندالعان، بارلىق نيۋانستارى بۇگە-شىگەسىنە دەيىن كەزىندە رازرابوتكا جاسالعان.
مۇناي باعاسىنىڭ ءتۇسۋىنىڭ قازاقستانعا قاتىسى بار دەيتىنىمىز سوندىقتان. تەك قانا شيكى مۇناي ساتىپ وتىرعان قازاقستان سياقتى ەلدەرگە قيىن بولاتىنى انىق، الايدا ءبىز ءبارىبىر وسى جولدان وتۋگە ءتيىستىمىز - مۇناي بۇگىن بولماسا دا ەرتەڭ ءبارىبىر تاۋسىلاتىنى انىق، سوعان الدىن-الا دايىندالا بەرگەن دۇرىس.
تاعى ءبىر ماسەلە - بۇرىنعى سسسر قۇرامىندا بولعان ەلدەردىڭ تاۋەلسىزدىككە ۇمتىلىسىنا كومەك كورسەتۋ اقش-تىڭ جاقىن اراداعى ساياساتىنىڭ ارقاۋى بولماق دەپ كۇتىلۋدە. ارينە، مۇنى رەسەي جاقتىرمايدى. ونسىز دا رەسەيدەگى بۇگىنگى شەرۋلەرگە قاتىسۋشىلاردى پوليتسيا كۇشتەرىنىڭ قاتاڭ باسىپ-جانشۋىن ايىپتاعان اقش-تى رەسەيلىك باق-تار: "بۇل اقش-تىڭ رەسەيدىڭ ىشكى ىستەرىنە ارالاسۋى" - دەپ سيپاتتاپ جاتىر. ادام قۇقى بۇزىلعان جەردە ىشكى ءىس دەگەن بولمايدى، ادام قۇقى بارلىق جەردە قورعالۋى ءتيىس. بىرەۋدى بىرەۋ كۇش قولدانىپ ءولتىرىپ جاتسا، وعان سىرتتاي باقىلاۋشى رەتىندە قاراپ تۇرۋ ەش ادامگەرشىلىككە جاتپايدى، سوندىقتان اقش-تىڭ ارالاسۋى دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىن. ولار ءبىزدىڭ دە ىشكى ىستەرىمىزگە ارالاساۋى قاجەت، ويتكەنى ءبىز ءوز كۇشىمىزبەن مىنا بيلىككە قارسى دىم دا بىتىرە الار ەمەسپىز. ارون دا، ماكس تا، كەشەگى مارعۇلان بورانباي دا سىرتى كۇشتەردىڭ ارالاسۋىنسىز بوستاندىققا شىعاتىن ءتۇرى كورىنبەيدى. ەگەر كىناسى بولسا ءسوز باسقا، ال جەرىن، ەلىن قورعاعانداردى تۇرمەگە قاماۋ دەگەن ءتىپتى سۇمدىق.
