بۇگىن ەلۋباي ومىرزاقوۆ ومىرگە كەلگەن كۇن (ۆيدەو)

10163
Adyrna.kz Telegram

وسىدان تۋرا 122 جىل بۇرىن، ياعني 1899 جىلى قوستاناي وبلىسىنىڭ ب. مايلين اۋدانىندا اكتەر، ۇلتتىق تەاتر ونەرىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى، كسرو جانە قازاق كسر مەملەكەتتىك سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى ەلۋباي ومىرزاقوۆ دۇنيەگە كەلدى. "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى اتاقتى اكتەردىڭ ءومىرى جايلى شاعىن دەرەكتەر ۇسىنادى.

بولاشاق اكتەردىڭ تالانتىن ەرتە تانىپ، ونەرگە باۋلىعان ءارى ونى وقۋعا ۇيرەتكەن سول كەزدەرى اۋىل ۇستازى، جازۋشى-دراماتۋرگ ب. مايلين بولاتىن. 1923-1925 جىلدارى ورىنبور قالاسىنداعى قازاقتىڭ حالىق اعارتۋ ينستيتۋتىندا وقىعان. 1924 جىلى ورىنبوردا قويىلعان م. اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك-كەبەگى» مەن ج.ەرداناەۆتىڭ «مالقامبايىندا» ول ابىز بەن مالقامباي رولدەرىندە وينادى. 1925 جىلى قىزىلوردا قالاسىندا قازاق مەملەكەتتىك دراما تەاترى قۇرىلعاندا ا. ابدۋللين، ق. بادىروۆ، س. ايعوجين جانە س. وسپانوۆپەن بىرگە ە. ومىرزاقوۆ تا العاشقى ۇلت تەاترىنىڭ ىرگەتاسىن قالاپ، ونىڭ وركەن جايۋىنا مول ۇلەس قوستى. 1927 جىلى ماسكەۋ قالاسىندا وتكەن ەتنوگرافيالىق كونتسەرتكە قاتىستى. 1931 جىلى تەاتردىڭ بەس جىلدىق مەرەكەسىنە بايلانىستى ە. ومىرزاقوۆ رەسپۋبليكانىڭ تۇڭعىش حالىق ءارتىسى اتاعىنا يە بولدى.

ول قازىرگى قازاقتىڭ مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىن ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى، وسى تەاتر ساحناسىندا قويىلعان م.اۋەزوۆ پەن ي. كاتسىكتىڭ «ايمان-شولپان» جانە ب. مايلين مەن ە. برۋسيلوۆسكيدىڭ «جالبىر» سياقتى مۋزىكالىق سپەكتاكلدەرىندە حالىق وكىلى، تاپقىر جاراس پەن كۇزەتشى قايراقپايدىڭ ءرولىن ورىندادى. 1930-1940 جىلدارى دراما تەاتردا ويناۋمەن عانا شەكتەلمەي، راديو مەن فيلارمونياعا ەسترادالىق كونتسەرتتەر مەن كينو ونەرىنىڭ دامۋىنا دا قىزۋ اتسالىستى، تابيعي تالانتىنىڭ ءار قىرىنان تانىلدى.

حالىق ونەرىنىڭ قاينار كوزىنەن ءنار العان اكتەر ايگىلى حالىق باتىرى امانگەلدىنىڭ، سونداي-اق جاراس پەن داركەمبايدىڭ بەينەسىن شەبەرلىكپەن سومدادى. ومىرزاقوۆ ويناعان رولدەرىنىڭ سانى 150-دەن اسادى، اكتەرلىك شەبەرلىگىنىڭ ەرەكشەلىگى سوزىنەن گورى ساحنالىق قيمىل-قوزعالىسى مەن ميميكاسىندا، ول ءاربىر كەيىپكەرىنىڭ مىنەزىن، تابيعاتىن ىشكى سەزىم دۇنيەسىنە لايىقتاپ، ءوزىنىڭ بۇكىل دەنە ءبىتىمىن قۇبىلتىپ، قۇلپىرتىپ ويناۋعا وتە شەبەر ساحنا سۋرەتكەرى بولدى.

ول حالىق اندەرىن («ءشاپيباياۋ»، «كەربەستى»، «ناق-ناق»، «قىزدار-اۋ»، «زۋلاتشى-اي»، تاعى باسقا) شەبەر ورىنداۋشى رەتىندە دە بەلگىلى. 1936 جانە 1956 جىلدارى ماسكەۋ قالاسىندا وتكەن قازاق ادەبيەتى مەن ونەرىنىڭ ونكۇندىگىنە قاتىستى. 1976 جىلى «ۇستازدارىم – دوستارىم» اتتى ەڭبەگى جارىق كوردى. الماتى قالاسىنداعى قابانباي باتىر كوشەسىندەگى № 89 ۇيگە مەموريالدىق تاقتا ورناتىلىپ، اكتەر ەسىمىمەن كوشە جانە قوستاناي وبلىستىق فيلارمونياسى اتالدى. بىرنەشە وردەن، مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.

قازاق ونەرىنىڭ تارلانى 1974 جىلى 2 ساۋىردە الماتى قالاسىندا قايتىس بولدى.

 

پىكىرلەر