«شەرحان مۇرتازانىڭ قازاق رۋحانياتىنداعى ورنى مەن جارقىن بەينەسى ەشقاشان ۇمىتىلمايتىنىنا سەنەمىن.»
ن. ءا. نازارباەۆ
«شەر-اعامەن شىندىق كەتىپ بارا جاتىر»-دەپ جوقتاۋ ايتقان قالي سارسەنبايدىڭ ءسوزىن ەستىگەندە تۇلا بويىم تىتىركەنىپ، جان ازابىن كەشكەندەي بولدىم.
قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ نەگىزىن قالاپ، ادەبيەتىنە ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان تالانتتى تۇلعا شەرحان مۇرتازا مەنىڭ جۋرناليستيكاعا قۇشتار جۇرەگىمدەگى يدەالىما اينالعان ۋاقىت قاھارمانى. مەن ءۇشىن شەر-اعا قايسار مىنەزى مەن وتكىر تىلىمەن شىندىقتى تۇيرەپ ايتار باتىلدىعى ارقىلى ەلىنىڭ جۇرەگىنەن ورىن تاۋىپ، وشپەس ءىز قالدىرعان-اڭىز ادام.
«ەلىم ساعان ايتام، ەلباسى سەن تىڭدا» اتتتى كامال سمايىلوۆ ەكەۋىنىڭ حاتتارىنان قۇرالعان كىتاپتارىندا ەلدەگى وزەكتى ماسەلەلەردى سىناپ، قوعامداعىت كەلەڭسىز جايتتاردى جەرىنە دەيىن جەتكىزىپ، تۇبىنە دەيىن قازىپ ايتقان.
مىنەز كەتتى،
مىنەز كەتىپ، ءمىن قالدى،
ايتىلماعان اقيقات پەن سىن قالدى.
كۇڭىرەنىپ كۇرەڭ كۇزگى كۇن قالدى،
جۇلدىز ءسونىپ،اي تۇتىلعان ءتۇن قالدى.
الىبەك شەگەباي
شەرحان كۇللى قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ باسىن اياعىنا، اياعىن باسىنا كەلتىرىپ قايتا قۇرعان تالانتتى، كۇرەسكەر تۇلعا. قازاق جۋرناليستيكاسى شەرحاننىڭ شەكپەنىنەن شىقتى دەسەك مۇلدە ارتىق ايتقاندىق ەمەس.
انەس ساراي
-دەپ قايعىلارىن قاعاز بەتىنە تۇسىرگەن شاكىرتتەرى مەن قالامداستارىنىڭ ىشكى زارى شەر-اعانىڭ ناعىز قازاق ءۇشىن تۋىلعان ازامات ەكەندىگىنىڭ بەلگىسى.
شەرحان مۇرتازانىڭ ەلباسى ن.ءا. نازارباەۆاقا «ارانى اشىلعان قىران نە اڭدى الادى، نە اڭشىنىڭ ءوزىن الادى» وسىعان اسا ءمان بەرسەڭىز دەگەن بولاتىن. ەلباسىمەن سۇحباتىندا حالىق نازارىندا جۇرگەن ساۋالدارىن قويىپ، سۇراقتارعا جاۋاپ الدى. ەلباسىنىڭ وزىنە قورىقپاي شىندىقتى ايتىپ، حالقىنىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن جوقتاعان-ءبىرتۋار ازامات. «قازاقستان بايلىعى قورقاۋلاردىڭ توناۋىنا تۇسپەسە، سول بايلىق ءوز حالقىن اسىراۋعا جەتەدى عوي، جەتىپ-ارتىلادى عوي. ال ءبىزدىڭ پروكۋراتۋرا، تەرگەۋ، ميليتسيا، سوت، قاۋىپسىزدىك ورگاندارى ۇرى-قارىلاردىڭ، پاراقور، جەمقورلاردىڭ شاباقتارىن عانا ۇستايدى دا، جايىندارىن، اكۋلالارىن ۇستاۋعا شاماسى جەتپەيدى. ياكي قورقادى، ياكي سىبايلاس.»-دەپ پاراقورلاردى سىناپ، ورگانداردىڭ شاراسىزدىعىنتىلگە تيەك ەتكەن. «حالىق ءتوزىمدى. بىراق حالىق توزە بەرەدى ەكەن دەپ تاسىراڭداۋعا بولمايدى. حالىق تىمىق جاتقان مۇحيت سياقتى. ال ءبىر بۋىرقانسا… قۇداي ونى كورسەتپەي-اق قويسىن.»-دەگەن سوزدەرىمەن قارا حالىق كوتەرىلسە كۇشتەرى جەتپەي اۋرە-سارساڭعا تۇسەتىنىن دە جوعارداعىلارعا ەسكەرتكەن. «كازىرگى جەگىشتەردىڭ كوبى سونداي.اكۋلانى سويعاندا قارنىنان تاس تا، تاسباقا دا، تەمىر دە، تەرسەك تە شىعا بەرەتىن كورىنەدى. ال ءبىزدىڭ ادام-اكۋلالارىمىزدىڭ قارنىن جارىپ جىبەرسەڭ – قازاقستاننىڭ پروكاتى دا، التىنى دا، مىرىشى دا، حرومى دا، مۇنايى دا، اراق زاۋىتتارى دا، قانت زاۋىتتارى – ءبارى-ءبارى اقتارىلىپ شىعا كەلەر ەدى.»شەر-اعا قازىرگى جەمقورلارعا ادام-اكۋلا دەگەن اتاۋدا بەرگەن، بار ماقساتى ەلىنىڭ قازىناسىن جەگەن ساتقىنداردى اشكەرەلەپ، كوزدەرىن قۇرتۋ بولعان.ەگەر دە شەر-اعا جانىمىزدا بولسا, قوعامداعى كەي ماسەلەر بەي-جاي قالماي، اقشا ۇرلاپ شەت ەلدەرگە قاشاتىن شەنەۋنىكتەردىڭ سانى از بولار ما ەدى.
شەرحان مۇرتازا جاستاردى يماندىلىققا، ىزەتتىلىككە شاقىرىپ، ساليقالى ۇرپاق تاربيەلەۋدە دە قوسقان ۇلەسى زور. جاس ادەبيەتشىلەردىڭ دە كوزىن اشىپ، قاناتتارىن نىعايتتى.
شەر-اعانىڭ دۇنيەدەن وتكەنى دە ءبىر جىلعا تاياپ قالدى. شەر-اعاسىز كوكتەمدى دە قارسى الدىق. شەرحان مۇرتازاسىز تالاي شىندىقتى ءجۇزى اشىلماي كەتە مە دەپ قورقامىن. قوعام مەن ادەبيەتتە الاش ارىستانىنىڭ ورنى ويسىراپ قالعانى راس. «شىندىق-اششى، ءھام اجارسىز.» دەپ ازۋلى اقيقاتتى ايتۋدىڭ اۋىر ەكەنىن ءبىر اۋىز سوزگە سىيعىزا بىلگەن.
شەرحان مۇرتازاداي اۋزى دۋالى ازامات قايتا كەلمەسى انىق. شىندىقتى ايتۋدى شەر-اعادان ۇيرەنۋىمىز كەرەك.
لاۋرا تۇرسىنجان،
“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
