پاندەميا كەزىندە ەلدىڭ نازارى ەرەكشە اۋعان ءۇش مينيسترلىك بولدى. ءبىرى - ءبىلىم، ەكىنشىسى-ەڭبەك، ءۇشىنشىسى، ارينە-دەنساۋلىق مينيسترىلىگى ەدى. الدىڭعى ەكەۋىن جۇرت بەلگىلى ءبىر ناۋقان كەزىندە «ەسكە السا»، سوڭعىسىن مۇمكىن بولسا، كۇن سايىن نازاردا ۇستاعىسى كەلدى.
ىندەتتەن قىناداي قىرىلعان حالىقتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىن ءجىتى باقىلاۋىنا الۋى زاڭدى دا. ويتكەنى حالىق ساۋلىعىنىڭ كىلتى- دارىگەرلەردە. وكىنىشكە قاراي، وسى مينيسترلىكتىڭ ءار باسقان قادامىنا قاراعان جۇرتتى «حايپ» قۋعاندار دەپ سوگۋ ءۇردىسى تولاستار ەمەس.
دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلى باعدات قوجاحمەتوۆ تە ءوز باسشىلارىنىڭ سۇرلەۋىنە ءتۇسىپ، قازاق مەديتسيناسىنىڭ قازىرگى كۇيىن ءسوز ەتكەندەردى «وزدەرىن كورسەتكىسى كەلەتىندەر» دەپ الەۋمەتتىك جەلىدە جازبا قالدىردى. تومەندە رەسمي وكىلدىڭ جازباسىن وزگەرىسسىز جانە ەشبىر قاتەسىن تۇزەتۋسىز نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.
"اتىڭ شىقپاسا مينزدراۆتى ورتە”
«ەكى اي بولدى مەديتسينا سالاسىنا كەلگەنىمە. دارىگەرلەرمەن بىرگە ءجۇرىپ كورگەنىن بىرگە كورىپ، سونىڭ ناتيجەسىن كوپشىلىككە جەتكىزىپ، دەگەندەي.
قوعاممەن كوپىر ورناتىپ ءجۇرىپ تۇسىنگەنىم: ءوز-ءوزىن قانداي جولمەن بولسادا كورسەتەتىن ادامدار كوبەيىپ كەتىپتى ەلىمىزدە. سولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى جاقسى ءبىر ءادىس تاپقان سەكىلدى.
بورديۋرگە، اكىمگە، قوينىندا جاتقان ايەلىنە رەنجىسەدە ءوشىن اق حالاتتى ابزال جانداردان الادى. ولار اسا مەيىرىمدى جاندار ەمەس پا، بارىنە شىدايدى. مەدسەسترانى قازاق بەكەردەن مەيىربيكە دەمەيدى عوي. كۇندىز الەۋمەتتىك جەلىدە ونىڭ “بەتىنە تۇكىرىپ، تابان ءسۇرتىپ”، كەشكە جان قينالىپ اۋىرعاندا تۇك بولماعانداي ىڭقىلداپ سول دارىگەرگە بارىپ ەمدەلەتىندەر بار. ارامىزدا. مەنىڭ ارىپتەستەرىم جوق ەمەس ولاردىڭ ىشىندە.
جالپى بىرەۋدى جامانداپ اتاق شىعاراتىندار كوبەيىپ كەتتى. بۇگىنگى كۇننىڭ الەۋمەتتىك سانىنە (موداسىنا) اينالعانى - دارىگەرلەردى، اۋىرۋحانالاردى، دەنميندى “تەپكىلەۋ”، جامانداۋ. ءوزىن ءوزى باتىر كورسەتىپ، اتىن شىعارعىسى كەلەتىندەر، سول باياعى مينزدراۆقا تيسەدى. چەللەندج سياقتى. جۇرتتان قالامىز با، دەپ.
اتام ايتۋشى ەدى: - “بىلگەن بوعىن جەسىن”، دەپ. بىراق ويىمدا جۇرگەنىن جەتكىزگىم كەلدى. ارينە، ءبىر دەمدە قوعام وزگەرىپ مادەنيەتىمىز ءوربىپ كەتپەيدى. بىراق ءار ادام ىستەگەنىنە، ويىمەن ايتقان سوزدەرىنە ءبىر كۇنى جاراتۋشىنىڭ الدىندا جاۋاپ بەرەدى. وعان كۇمانىم جوق.
سونىمەن قوسا ايتايىن دەگەنىم، ەمشىلەردىڭ نامىسىن قورعايتىندار ارامىزدا از ەمەس. سونىدا ءبىلىپ جۇرەيىك، دەگەنىم عوي»، -دەپ جازادى باعدات قوجاحمەتوۆ.
دەنساۋلىق مينيسترلىگى نە ءبىتىردى؟
رەسمي وكىلدىڭ سىن مەن جامانداۋدى اراسىن اجىراتا الماۋى كوپتىڭ رەنىشىن تۋدىردى. وسى جازباسىنىڭ استىندا ايتىلعان پىكىردىڭ باسىم بولىگىندە قوجاحمەتوۆتىڭ ايتقاندارىمەن كەلىسپەيتىنىن بىلدىرگەندەر از ەمەس.
«ءدال قازىرگى شاقتا دەنساۋلىق مينيسترلىگىنىڭ سىنعا ۇشىراپ قانا قويماي، سول سىننان ناتيجە شىعاراتىن كەزى ەدى. الايدا رەسمي وكىلىنىڭ پايىمى مىناداي بولسا، مينسترلىكتەن، جالپى دارىگەرلەردەن نە قايىر كۇتۋگە بولادى؟ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى الىسقا ۇزاماي-اق قويايىق، وسى پاندەميا كەزىندە اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي نە ءبىتىردى؟
ۆيرۋس جۇقتىرعانداردى دۇرىس ەمەس پروتوكولمەن ەمدەگەنىن ەرلىككە بالاي ما؟ جوق، الدە ءدارىنى قويمادان شىعارماي، حالىقتى پاراتسەتومول ىزدەتىپ، ساندالتقانىن جەڭىس دەپ ساناي ما؟ مۇمكىن، كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسكە دەپ بولىنگەن ميللياردتاردىڭ تالان-تاراجعا تۇسكەنىن جەتىستىك دەيتىن شىعار؟ قاي جاقسى تۇسىن ايتايىق، سونى تۇسىندىرسە ەكەن وكىلدەرى»، -دەيدى بىزبەن اڭگىمەسىندە زەينەتكەر اۋەلحان شونجان.
«ءدال قازىرگى ءبىزدىڭ مەديتسينا مۇشكىل جاعدايعا جەتتى. بۇل شىنايى شىندىق. وتتەرى جارىلىپ كەتسە دە، دارىگەرلەر وسىنى مويىنداۋى كەرەك. اۋىزدارىن ارانداي اشىپ، بيۋدجەتتەن بەتەرى بۇلك ەتپەي ميللياردتاپ قارجى الادى. ال ءبىتىرىپ جاتقاندارى ساۋساقپەن سانارلىق قانا. مۇنى تەك حالىق قانا ەمەس، دەپۋتاتتار دا اشىق ايتىپ جاتىر. ەگەر بۇل مينيسترلىككە قاتىستى سىن دۇرىس بولماسا، رەسمي وكىل نەگە سول دەپۋتاتتارعا «حايپ قۋماشى» دەپ ايتپايدى؟ قيت ەتسە، حالىقتى كىنالاپ ابدەن ۇيرەندى بيلىكتەگىلەر. وزدەرىنەن ءبىر ءمىن تاپپايدى. بۇلارعا سالساڭ، پاندەمياعا دا، كارانتيندە ۇيدە وتىرعانىنا دا، كارانتيندە جۇمىسسىز قالعانىنا دا، ۆيرۋس جۇقتىرىپ اۋىرعانىنا دا، اۋىرىپ جاتقاندا يۆل اپپاراتىنىڭ بولماعانىنا دا، ءدارى تاپپاعانىنا دا، تۇنشىعىپ ءولىپ، ارام قاتقانىنا دا حالىق كىنالى»، -دەپ كۇيىنەدى ساپار ايتمىرزا.
مينيسترلىكتەگى مەڭىرەۋ تىنىشتىق
«دەنساۋمين مەن حالىق اراسىنا كوپىر سالىپ جۇرگەن باعدات قوجاحمەتوۆتىڭ پوستىنان كەيىن حايپ ۇستاعىم كەپ كەتتى.
ەكى اي بۇرىن، 17 شىلدەدە دەنساۋ(؟)مينگە رەسمي سۇرانىس جولدادىم، ەگوۆتا. ەلدە قانشا پروۆيزور ورتالىعى، كوۆيدتەن ەمدەپ جاتقان قانشا مەدمەكەمە بار، قايسى قايدا ورنالاسقان دەگەن ساۋال عانا ەدى سونداعىسى. كوۆيدتىڭ شىنايى ستاتيستيكاسىن، دەنساۋميننىڭ كوۆيدپەن كۇرەسكە جۇمساپ جاتقان اقشاسىن سۇراعام جوق. بەرمەيتىنىن ءبىلىپ تۇرىپ سۇراپ قايتەسىڭ.
قازىر سول سۇرانىستىڭ كەتكەنىنە ەكى ايدان استى. ال جاۋاپ ءالى جوق. اقپاراتقا قول جەتكىزۋ تۋرالى زاڭعا سايكەس، ول سۇرانىسقا 15 كۇن ىشىندە جاۋاپ بەرىلۋى كەرەك. ال جاۋاپتى بىرنەشە مەكەمە دايىندايتىن بولسا - 30 كۇن ىشىندە. وتىز كۇننىڭ ەكەۋىنەن استى. ال جاۋاپ بەرۋ مەرزىمىن مينيسترلىكتىڭ ءوزى 30 شىلدە دەپ كورسەتكەن. زاڭ بۇزىلىپ جاتىر، سوعان نازار اۋدارساڭىزدار دەپ مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنە ساۋال جولدايم دەپ ءجۇرىپ ونى دا ۇمىتىپپىن. پروكۋراتۋرا مەن اگەنتتىكتىڭ پىكىرىن ءبىلۋ كەرەك بولدى ەندى، سۇرانىس جولداپ. ۆوت ي حايپانۋل. قوجاحمەتوۆ ءوزى كەشىرسىن!»، دەپ جازادى عالىمجان ورازىمبەت:
P.S بيىلعى ناۋرىزدىڭ 16-سى كۇنى الماتى اۋەجايىنداعى جاعداي مەن 15 ناۋرىزدا (ياعني، ءبىر كۇن الدىن) عانا كوزىمىز كورگەن تۇركياداعى جاعدايدى سالىستىرىپ، جاعا ۇستاعانبىز. ءبىزدىڭ اۋەجايدا بىرنەشە ەلدەن كەلگەن جۇزدەگەن جولاۋشىنى ەكى ادام عانا تىركەۋدەن وتكىزىپ وتىردى. تىركەۋ كەزەگى جەتكەنشە، جولاۋشىلار تار بولمەدە ءبىر بىرىمەن سىعىلىسىپ، قامىرداي يلەندى. مىناداي كورىنىستى كورسە، كوروناۆيرۋستىڭ ءوزى قورقىپ قاشارداي جاعدايدا ەدى قازاقستان.
ۆيرۋستان ساقتانۋ شارالارىنا قىتايمەن ىرگەلەس وتىرعان قازاقستان دايىندىقتى «ءتۇس قايقاندا» «ناكونەتس-تو» باستاعانى ەستە. ال تۇرىك اعايىندار ناۋرىزدىڭ ءبىرىنشى اپتاسىندا-اق جەدەل ساقتىق شارالارىن قولعا الىپ، انتيسەپتيك، بەتپەردە ماسەلەسىن شەشىپ تاستادى.
پاندەميا باستالعالى تۇرىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى فاحرەتدين قوجا كۇنىنە بىرنەشە رەت (!) الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن تەلەەفيردە ىندەتكە بايلانىستى ءاربىر اقپاراتپەن ءبولىسىپ وتىرادى. تۇرىك مەديتسيناسىن ءبىزدىڭ مەديتسينامەن سالىستىرۋ ارتىق بولار. ايتسە دە، قازاقستاندا تىم قۇرىعاندا، دەنساۋلىق مينيسترلىگى تاراپىنان وسىنداي جىلدام اقپارات تاراتۋ ارەكەتى بولدى ما؟ الدە، بۇل ءسوزىمىز دە، جوعارىدا ايتىلعان پىكىرلەر دە «حايپ» بولىپ كەتە مە؟
مەرۋەرت حۋساينوۆا،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
