ارينە، مەن دە سىزدەرگە باعا بەرە المايمىن. ءبىر تىلدە سويلەيسىزدەر مە، الدە ەكى ءتىلدى بىردەي تاڭدايسىزدار ما – ونى وزدەرىڭىز شەشەسىزدەر. ەكى ءتىلدى بىردەي بىلگەن دە جامان ەمەس. بيلينگۆيزم – الەمنىڭ كوپ ەلىندە بار. تاريحشى رەتىندە ايتاتىن بولسام، ماعان قازاقتار ءوزىنىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىگىن، ءتىلىن جوعالتىپ العان حالىق سەكىلدى بولىپ كورىنەدى. سىزدەر – اداسقان، جولىنان جاڭىلىپ قالعان حالىقسىزدار، مەنىڭشە. حالىقتى ادەيى نە قاساقانا تاريحي جادىنان ايىرىپ تاستاعان سياقتى. ايتپەسە، ەسى دۇرىس ادام انا تىلىڭنەن گورى ورىسشا بىلگەن دۇرىس پا دەپ سۇراي ما؟ بۇل – ابسۋرد! تامىرىنان اجىراپ قالعان، نە ىستەرىن بىلمەي الاسۇرىپ جۇرگەن حالىقتار عانا وسىنداي سۇراق قويادى، نەگىزى. ءتىل ماسەلەسىن ءبىرجولا شەشۋ ءۇشىن - حالىققا تاريحىن وقىتىپ، حالىقتى، ۇلتتى سوعان ىنتالاندىرۋ كەرەك.
- ءسىز سوندا ءبىزدى تاريحى جوق حالىق دەپ ەسەپتەيسىز بە؟
- ءبىر مىسال. مەن الماتىنىڭ دۇكەندەرىن ارالاپ ءجۇرىپ تاريح تاقىرىبىن قوزعاعان ءبىر دەنى دۇرىس كىتاپ تابا المادىم. دۇرىس قاراماعان شىعارمىن، مۇمكىن. «مەلوماندا» دا بولدىم. بۇكىل الەمدە عىلىمي باسىلىمداردىڭ، سوڭعى شىققان كىتاپتىڭ ءبارىن وسىنداي ۇلكەن-ۇلكەن كىتاپ دۇكەنىنەن تاباسىڭ. سۇرانىس بار وعان. سىزدەردە ساتىلمايدى، ويتكەنى حالىق ءوز تاريحىنا قىزىقپايدى. وسى جاقىندا ۇلتتىق اسپاپتار مۋزەيىندە بولىپ، سول جەردەن باياعى وتكەن زاماننىڭ تاريحىن، ناعىز ۇلتتىق قۇندىلىق - بالبالدى كوردىم. بىراق ول نەگە ۇلتتىق مۋزەيدە ەمەس، ءبىر ەلەۋسىز زات سياقتى بولىپ سوندا تۇر؟
وسىنى كورگەندە، قازاقتىڭ تاريحىن زەرتتەپ جۇرگەن مەنىڭ جۇرەگىم اۋىردى. تاريحقا قالاي قاراساڭىزدار، تىلگە دە ءسويتىپ قاراپ جۇرسىزدەر..
- جاپونيادا تاريحي ميفكە قالاي قارايدى؟
- بىزدەگى ەڭ ۇلكەن ميف – جاپون يمپەراتورى قۇدايدان تۋعان دەگەن ميف.
بىراق ءبىز، تاريحشىلار، بۇل ميفكە تيىسپەيمىز. نەگە دەسەڭىز – ول ءبىزدىڭ رۋحاني ماتريتسامىز. ونىڭ تۇبىندە اڭىز جاتقانىن، شىندىققا جاناسپايتىن نارسە ەكەنىن جاقسى ءبىلىپ وتىرمىز. بىراق ول ءبىز ءۇشىن قوزعامايتىن، مىزعىمايتىن تاقىرىپ. كيەلى، قاستەرلى تاقىرىپ. جاپونيانىڭ مەملەكەت رەتىندەگى تاريحى دا وسىنداي اڭىز-ءاپسانادان باستالعان. سوندىقتان سىزدەر تاريحقا بەي-بەرەكەت قاراماڭىزدار. تاريحي شىندىق قالپىنا كەلسە، مەملەكەتتىك ءتىل دە ءوز جولىن تاۋىپ، ول بارا-بارا ۇلتتى ۇيىستىراتىن ۇلكەن فاكتورعا اينالىپ شىعا كەلەدى!
اۋدارعان جولىمبەت ماكىش
