وسىدان 141 جىل بۇرىن، ياعني، 1879 جىلى 12 مامىردا الاش قوزعالىسىنىڭ كورنەكتى قايراتكەرى، تاريحشى-عالىم، قازاقتان شىققان تۇڭعىش تەمىرجول ينجەنەرى مۇحامەدجان تىنىشباەۆ دۇنيەگە كەلدى.
جەتىسۋ وبلىسى لەپسى ۋەزى ماقانشى-سادىر بولىسىندا (قازىرگى الماتى وبلىسى قابانباي اۋدانى) تۋعان. اۋىل مولداسىنان حات تانىعان سوڭ، 1890 جىلى ۆەرنىي ەرلەر گيمنازياسىنىڭ دايارلىق سىنىبىنا قابىلدانادى.
ول 1900 جىلى ۆەرنىي گيمنازياسىن التىن مەدالمەن ءبىتىردى. گيمنازيادا وقىپ جۇرگەندە تىنىشباەۆ ءوزىنىڭ ىزدەنىمپازدىعىمەن، جان-جاقتىلىعىمەن ەرەكشەلەنىپ، 1899 جىلى ۆەرنىي قالاسىندا وتكەن ا.پۋشكيننىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىندا بايانداما جاسادى. گيمنازيا ديرەكتورى جەتىسۋ وبلىستىق اسكەري گۋبەرناتورىنا جولداعان وتىنىشىندە تىنىشباەۆتى «تاماشا شاكىرت قانا ەمەس، ناعىز تالانت يەسى» ەكەندىگىن مالىمدەپ، جوعارى وقۋ ورنىندا ءبىلىم الۋىنا ارنايى ستيپەنديا ءبولۋدى سۇراعان. 1900 جىلى جول قاتىناسى ينستيتۋتىنا ءتۇسىپ، 1906 جىلى بىتىرەدى. 1905 جىلى قاراشادا اۆتونومياشىلدار وداعى ۇيىمىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن سەزگە قاتىسىپ، ءسوز سويلەيدى. ول ءوز سوزىندە پاتشا وكىمەتىنىڭ قازاق جەرىندە جۇرگىزىپ وتىرعان وتارشىلدىق ساياساتىن ايىپتاي وتىرىپ، ەندىگى ۋاقىتتا ۇلتتىق ەزگىدەگى حالىقتارعا اۆتونوميا بەرىلۋىن تالاپ ەتەدى. ينستيتۋتتى بىتىرگەن سوڭ ينجەنەر-مامان رەتىندە ورتا ازيا تەمىر جولى قۇرىلىسىنا جىبەرىلەدى.
1907 جىلى ەكىنشى مەملەكەتتىك دۋماعا دەپۋتات بولىپ سايلانىپ، وندا اگرارلىق كوميسسيا قۇرامىندا قىزمەت ەتەدى. دۋما تاراتىلعان سوڭ ورتا ازيا تەمىر جولى قۇرىلىسىنا ايرىقشا وكىلەتتى نۇسقاۋشى-ينجەنەر بولىپ تاعايىندالىپ، ءامۋداريا وزەنى ارقىلى وتەتىن كوپىردى سالۋعا قاتىسادى. 1911 جىلى ۋرساتەۆسك - ءاندىجان تەمىر جولى قۇرىلىسىنىڭ باستىعى ءارى باس ينجەنەرى، 1914 جىلى ارىس - اۋليەاتا تەمىر جولى قۇرىلىسىنىڭ باس ينجەنەرى قىزمەتتەرىن اتقارادى.
1917 جىلعى اقپان توڭكەرىسىنەن كەيىن تىنىشباەۆ ۋاقىتشا ۇكىمەتتىڭ تۇركىستان كوميتەتى قۇرامىنا مۇشە بولىپ تاعايىندالادى. ۋاقىتشا ۇكىمەتتىڭ تۇركىستان كوميتەتىنىڭ مۇشەسى رەتىندە جەتىسۋ وبلىسىنداعى 1916 جىلى قىتايعا اۋىپ كەتكەن قازاق-قىرعىز بوسقىندارىنا كومەك كورسەتۋدى ۇيىمداستىرادى. ءبىرىنشى جالپىقازاق سەزىنە قاتىسىپ، وندا بۇكىلرەسەيلىك قۇرىلتاي جينالىسىنا دەپۋتاتتىققا كانديدات رەتىندە ۇسىنىلادى. تۇركىستان ولكەسى مۇسىلماندارىنىڭ ءتورتىنشى سەزىنە قاتىسىپ، وندا قۇرىلعان تۇركىستان اۆتونومياسى ۋاقىتشا ۇكىمەتىنىڭ توراعاسى جانە ىشكى ىستەر ءمينيسترى بولىپ سايلانادى. بىراق كوپ ۇزاماي بۇل قىزمەتتەرىنەن باس تارتادى. ەكىنشى جالپىقازاق سەزىندە الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ قۇرامىنا سايلانادى. تىنىشباەۆ الاش قوزعالىسى قايراتكەرلەرىمەن بىرگە قازاق ەلىنىڭ دەربەستىگىن قالپىنا كەلتىرۋگە، ەلدىڭ اماندىعىن ساقتاۋعا كۇش سالادى. ول وسى ماقساتتا ءا.بوكەيحانوۆ، ح.عابباسوۆ، ر.مارسەكوۆ، ع.تاناشەۆ سەكىلدى الاشوردا ۇكىمەتى مۇشەلەرىمەن بىرگە ۋاقىتشا ءسىبىر ۇكىمەتىمەن، بۇكىلرەسەيلىك قۇرىلتاي جينالىسى مۇشەلەرى كوميتەتىمەن جانە كولچاك ۇكىمەتىمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋگە قاتىسادى. م.تىنىشباەۆ سونىمەن بىرگە عىلىمي جۇمىسپەن دە بەلسەنە اينالىستى.
ول ورىس گەوگرافيا قوعامى تۇركىستان ءبولىمىنىڭ، قازاقستاندى زەرتتەۋ قوعامىنىڭ، «تالاپ» ۇيىمىنىڭ مۇشەسى بولدى. «تۇركىستان ۇلتتىق بىرلىگى» ۇيىمىنىڭ قىزمەتىنە اتسالىسادى. حالقىمىزدىڭ تاريحىنىڭ كۇردەلى، بۇرىن زەرتتەلمەگەن كەزەڭدەرىنە ارناپ، دەرەككوزدەرى باي، عىلىمي تۇرعىدان نەگىزدەلگەن ىرگەلى ەڭبەكتەر جازادى. ونىڭ تاريحتى تەرەڭ تۇسىنە بىلگەندىگى، زەرتتەۋشىلىگى، قازاق حالقىنىڭ ومىرىنە، كەيىنگى تاعدىرىنا اسەر ەتكەن ءىرى وقيعالاردى تۇپقازىق ەتىپ الىپ، جۇيەلى تۇردە قاراستىرۋىنان بايقالادى.
بۇل پىكىرگە تىنىشباەۆ ەڭبەكتەرىندەگى «قىرعىز-قازاق رۋلارىنىڭ شەجىرەسى»، «قىرعىز-قازاقتىڭ شىعۋ تەگى»، «قازاق ەتنونيمى تۋرالى»، «التىن وردانىڭ كۇيرەۋى جانە قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋ تاريحى»، «اقتابان شۇبىرىندى» سەكىلدى، ت.ب. تاقىرىپتاعى ەڭبەكتەرى دالەل بولا الادى. قازاق تاريحىنىڭ كونە ءداۋىرى، ورتا عاسىرلار كەزەڭى، جاڭا زامانى رەتىندە جەكە قاراستىراتىن كۇردەلى ماسەلەلەردى كەڭىنەن قامتۋعا تالپىنىسى تاريحشى-عالىمنىڭ وزىندىك قالىپتاسقان تاريحي كوزقاراسى بار ەكەندىگىن اڭعارتادى. سونىمەن قاتار ەڭبەكتەرى ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىندا جازىلۋىمەن ەرەكشەلەنەدى. ول قانداي دا ءبىر حالىقتىڭ تاريحىن جازۋ ءۇشىن سول ۇلتتىڭ ءتىلىن، سالت-ءداستۇرىن، مادەنيەتىن جەتىك مەڭگەرۋ كەرەك دەگەن ءپريتسيپتى بەرىك ۇستانعان جانە بۇل ءپريتسيپتى وزگە زەرتتەۋشىلەردىڭ دە ۇستاۋىن تالاپ ەتەدى.
تىنىشباەۆ 1922 جىلدان تۇركىستان اكسر-ءى سۋ شارۋاشىلىعى باسقارماسىندا، تاشكەنتتە جەر سۋلاندىرۋ بولىمىندە، قىزىلوردا قالاسىنىڭ قۇرىلىس-جوندەۋ جۇمىستارىندا، جەتىسۋ گۋبەرنياسى اتقارۋ كوميتەتىنىڭ جول بولىمىندە ەڭبەك ەتىپ، ءوزىن بىلىكتى ينجەنەر-مامان رەتىندە تانىتا ءبىلدى. 1927 جىلدان تۇركىستان - ءسىبىر تەمىر جولى قۇرىلىسىندا ەڭبەك ەتتى. تىنىشباەۆتىڭ كاسىبي شەبەرلىگى تۇركسىب قۇرىلىسىن سالۋ بارىسىندا ايرىقشا تانىلدى. وسى ەڭبەكتەرىنە قاراماستان تىنىشباەۆ كەڭەستىك بيلىكتىڭ قۋعىن-سۇرگىنىنە ۇشىراپ، تۇركسىبتى سالىپ جاتقان كەزىندە 1930 جىلى تامىزدىڭ 3-ىندە تۇتقىنعا الىنادى.
وعان «تاپ جاۋى»، «بۋرجۋازياشىل-ۇلتشىل» دەگەن ايىپتار تاعىلادى. كەيىنگى جىلدارى دا ۇنەم باقىلاۋدا بولعان ول، اقىرىندا كەڭەستىك ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ قۇربانى بولدى.
1933-1937 جىلدارى ول ايداۋدا ءجۇرىپ ماسكەۋ-دونباس تەمىر جول قۇرىلىسىندا جۇمىس ىستەيدى.
ول جاقتان اۋىرىپ، ورالعانىمەن 1937 جىلى قاراشا ايىندا قايتا تۇتقىندالادى دا، 1938 جىلى جىلى تاشكەنت تۇرمەسىندە "حالىق جاۋى" دەگەن جەلەۋمەن اتىلادى.
الماتىداعى قازاق كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا اكادەمياسى م.تىنىشباەۆتىڭ ەسىمىمەن اتالادى.
