ءبىلىم بەرۋدىڭ ونلاين فورماتىن بۇرىننان پايدالاناتىن ەلدەر كوپ. ونلاين ءبىلىم بەرۋدى ىسكە اسىراتىن باعدارلاماردىڭ تانىمالدىلارى - Skype, ZOOM, CISCO WEBEX, تاعى باسقالارى.
ەلىمىزگە مىنا توتەنشە جاعداي ءبىراز نارسەنى ۇيرەتىپ جاتىر، سونىڭ ءبىرى - قاشىقتان ءبىلىم بەرۋ جانە ونلاين وقۋ.
وسىعان بايلانىستى ZOOM پلاتفورماسىنىڭ قازاقستانداعى تانىمالدىعى وتە جوعارى دەڭگەيگە شىقتى. بىراق، 3 كۇننەن بەرى ZOOM-نىڭ زۇلىمدىعى جايلى وسەك جايىلدى، ءتىپتى كەيبىر تەلەارنالار وتقا ماي قۇيىپ ۇلگەردى، ەرە باستادى.
ءدال وسى كەزدە تۋىنداعان سۇراقتارعا ZOOM-دى قولداناتىن مەكەمە رەتىندە ءبىراز ءۇڭىلىپ كوردىك.
ەندى سۇراق. ZOOM باعدارلاماسىنىڭ يەسى كىم؟ ونىڭ تاريحى جانە قور بيرجاسى قانشالىق؟
ZOOM پلاتفورماسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى - ەريك يۋان (يۋان جىڭ). اقش ازاماتتىعىنداعى قىتاي. 90-ىنشى جىلدارى قىتايدان كەتىپ، WebEx كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلارىنىڭ ءبىرى بولعان. 1997 جىلى Cisco-نىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى بولعان. 2010 جىلى WebEx سەرۆيسىنە كوڭىلى تولماي، "دامىتۋ كەرەك" دەگەن ۇسىنىسى ورىندالماي، 2011 جىلى بۇل كومپانيادان كەتەدى. سولاي ZOOM كومپانياسىن 2011 جىلى قۇرادى. باس ءوفيسى كاليفورنيا شتاتىندا ورنالاسقان.
قۇرىلعان كۇننەن باستاپ-اق قولدانۋشىلارى جىلدان جىلعا وسە باستادى. قولدانۋ وڭايلىعى مەن قاراپايىمدىلىعىنان سكايپ ودان بىرنەشە جىل ەرتە شىقسا دا، باسەكەدە تۇرا المادى. Zoom-نىڭ نەگىزگى باسەكەلەسى - بۇرىنعى Cisco Webex.
العاشقى 2-3 جىل Zoom تەگىن ۇلگىنى پايدالانىپ، كەيىن العاشقى اقىلى پايدالانۋشىسى ستەنفورد ۋنيۆەرسيتەتى بولدى. 2016 جىلى باسقا شتاتتان تاعى وفيس اشىپ، 2017 جىلى اۆستراليا مەن ۇلىبريتانيادان وفيستارىن اشادى.
قازىرگى ۋاقىتتا بۇل پروگراممانى اقش-تىڭ گارۆارد باستاعان ءىرى ۋنيۆەرسيتەتتەرى، كوللەدجدەر، مەكتەپتەر، ءىرى كومپانيالار، كورپوراتيۆتى كليەنتتەر قولدانۋدا، ونلاين جينالىستار جاساۋ، دارىگەرلەر ونلاين كەڭەس بەرۋ دەگەن قىزمەتتەر دە ىسكە اسادى. جانە بۇل تەك اقش-تا عانا ەمەس، الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە.
ال، 2020 جىلى كوروناۆيرۋستىڭ ارقاسىندا ادام سەنگىسىز كورسەتكىشكە جەتتى. قازىر كومپانيا كاپيتاليزاتسياسى 43 ملرد دوللارعا جەتتى.
جوعارىداعى اقپاراتقا نەگىزدەلسەك، بىرىنشىدەن، ولار سونشالىق قاۋىپتى بولسا، ونى قولدانىپ وتىرعان اقش-تىڭ الەمدىك نارىققا تانىمال ۋنيۆەرسيتەت، كوللەدج، كومپانيالارى اقىماق پا؟ ولاردا جاسىرىن اقپارات پەن ۇرلاناتىن قارجى جوق پا؟ بۇل Zoom-دى زۇلىم دەۋدىڭ وتىرىگىنە العاشقى سەبەپ.
ەكىنشىدەن، سونشالىق ۇلكەن كومپانيا قازاقتىڭ از اقشاسىن نە ىستەسىن؟ ءبىزدىڭ مۇعالىمدەردىڭ كومپيۋتەرىندە سونشالىق كوپ قۇپيا بار ما؟ بار بولسا، ول قۇپيا وسىنداي الپاۋىت كومپانياعا كەرەك پە؟
مەنىڭ ويىمشا جوق. قىزىق تا ەمەس.
ونىڭ ۇستىنە ءبىزدىڭ بۇكىل جۇرگەن تۇرعانىمىزدى بارلىق الەۋمەتتىك جەلى جازادى. Facebook, WhatsApp, VK-لاردان ورگاندار قالاعان ۋاقىتتا، قالاعان اقپاراتىن الا الادى. Google ءتىپتى بارلىق جۇرگەن-تۇرعانىمىزدى كارتاعا سىزىپ، توقتاعان ۋاقىتىمىزدى ساناپ كورسەتىپ وتىرادى. مۇندايدان قورىقساق، سمارتفون ۇستاۋدىڭ قاجەتى جوق دەگەن ءسوز.
تاعى ءبىر دۇنيە، ءبىزدىڭ وقۋشىلاردىڭ بازاسى، ول kundelik.kz-تە، ونىڭ بازاسى رەسەيلىك dnevnik.ru-عا بايلاۋلى. دايىنداپ بەرىپ وتىرمىز عوي اقپاراتتى ءوزىمىز، ونىڭ قاسىندا جەكە تەلەفونىمىزدا قۇندى نە بار؟
ەندى، مۇنداي جالعان اقپاراتتى شىعارۋشىلار كىمدەر بولۋى مۇمكىن؟ جانە نە ءۇشىن شىعاردى؟
ولاردىڭ العاشقىسى، ءوزىمىزدىڭ قىتاي فوبيامىز. قىتاي دەگەن ءسوزدى ەستىسەك، ۇرەيلەنە تۇسەمىز. بىراق، كوبىمىزدىڭ قولىمىزداعى سمارتفون سول ەلدىڭ ءونىمى، نوۋتبۋك، پلانشەت ءبارى، ءبارى دە "Made in China".
ەكىنشىسى، ونلاين ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى باسەكەلەس كومپانيالاردىڭ، جۇمىسى جۇرمەي، كىرىسى كىرمەي وتىرعان ءبىلىم سالاسىندا كونتەنت جاساۋشى كومپانيالاردىڭ باسەكەلەستىك جولداعى قارا قادامى دەپ ويلايمىن. بۇل - باسەكەلەستەردىڭ اراسىنداعى ەڭ ءساتسىز قادام. بۇل قادامدى تمد كەڭىستىگىن جەكە يەمدەنگىسى كەلەتىن ورىس الەمى تۇتاتسا، وزىمىزدەگى ءبىلىم كونتەنتىن قالىپتاستىرۋشى كومپانيالار ىلەسىپ كەتتى. سودان، بارىپ كۇللى اتا-انا ۋ-شۋ. مەكتەپتەر شۋدى باسا الماي كەتتى.
ەڭ سوڭىندا، ونلاين وقۋدان ەل بويىنشا ءبىرتۇتاس باس تارتىپ، قاشىقتان وقۋعا ءوتىپ كەتتى. نەگىزى، ينتەرنەت مۇمكىندىگى بار ءوڭىر ونلاين وقي بەرۋ كەرەك ەدى.
ءار نارسەنىڭ قايىرى، بۇل توتەنشە جاعداي دا بىزگە ءبىراز دۇنيەنى ۇيرەتتى.
اياتجان احمەتجانۇلى،
رەسپۋبليكالىق QAZBILIM ورتالىعىنىڭ باس ديرەكتورى
