پەتروپاۆل مەن پاۆلوداردى – ابىلايحان مەن كەنەسارى دەپ وزگەرتۋ دۇرىس ەمەس

6815
Adyrna.kz Telegram

اقىن ءارى جۋرناليست قازىبەك يسا «پەتروپاۆلدى – ابىلايحان، پاۆلوداردى – كەنەسارى، سەمەيدى ءاليحان بوكەيحان قالاسى دەپ اتايىق» دەپ ۇسىنىس تاستاعان بولاتىن. ءبىر قاراعاندا ورىندى ۇسىنىس بولعانىمەن ءوزىنىڭ تاريحي اتاۋى بار قالانى تۇلعانىڭ اتىمەن اتاۋ قانشالىقتى دۇرىس؟ جالپى قازاقتىڭ تانىمى ۇلكەن قالاعا بەلگىلى ءبىر تۇلعانىڭ اتىن بەرۋدى كوتەرە مە؟
قازىبەك يسا پاۆلوداردى – كەنەسارى دەپ اۋىستىرايىق دەسە، بەلگىلى ءتىل جاناشىرى رۋزا بەيسەنباي پاۆلوداردىڭ تاشەنوۆ دەپ اتالعانىن قالايدى. ءتىپتى كەيبىر ازاماتتار پەتروپاۆل مەن پاۆلوداردى جانىبەك پەن كەرەي دەپ اتايىق دەپ ۇسىنىس تاستاپتى. ال جۋىردا جۋرناليست ەرمان قانجانۇلى قاراتاۋ قالاسىن د.قوناەۆ دەپ وزگەرتەيىك دەپ الەۋمەتتىك جەلىگە ءوز پىكىرىن جازدى. ءبىر قىزىعى الەۋمەتتىك جەلىدەگى ازاماتتاردىڭ 90 پايىزى بۇل ۇسىنىستى قولداپ، ءتىپتى «قوناەۆقا الماتىنىڭ دا اتىن بەرۋگە بولادى» دەپ پىكىر ءبىلدىرىپتى.
بەلگىلى قالامگەر مارات توقاشباەۆ تۇلعانىڭ اتىن قالاعا بەرۋگە قارسى. الايدا ول پەتروپاۆل مەن پاۆلوداردىڭ اتىن ۇلتتىق سيپاتقا وزگەرتۋ كەرەك دەگەن پىكىردە
«مەنىڭ ويىمشا سەمەيدى ءوز اتىمەن قالدىرۋ قاجەت. ال قوس قالانى ابىلحان مەن كەنەسارى دەپ وزگەرتۋ دۇرىس ەمەس. ءبىزدىڭ پارلامەنت «جەكە ادامداردىڭ اتىن قالا مەن ەلدىمەكەندەرگە قويۋعا بولمايدى» دەگەن زاڭ شىعارسا جاقسى بولار ەدى. سوندا ءبىز نۇر-سۇلتان، پەتروپاۆل، پاۆلودار دەگەن اتاۋلاردان قۇتىلاتىن بولامىز. ەگەر وسىنداي زاڭ شىعاتىن بولسا، ءسىز كوتەرىپ وتىرعان تۇيتكىلدى ماسەلەلەر وڭ شەشىلەدى. ال جامبىل وبلىسىنا قاراستى قاراتاۋ قالاسىن قوناەۆ دەپ اتاۋدىڭ ەشقانداي قاجەتتىلىگى جوق. ويتكەنى حالىقتىڭ قۇلاعىنا ابدەن ءسىڭىستى بولعان قالانىڭ اتىن اۋىستىرىپ ابىروي تاپپايمىز»، – دەيدى ول.
مارات ءبايدىلداۇلى قالاعا ادامنىڭ اتىن بەرۋ ورىس پەن امەريكاندىقتاردان شىققانىن ايتادى. الايدا بۇل جاعداي قازاقتىڭ تانىمىنا قايشى كەلەتىنىن ايتادى.
«1797 جىلى جوردج ۆاشينگتون ەكى مەرىزىم پرەزيدەنت بولىپ، حالىق ءۇشىنشى رەت سايلاۋعا ءتۇسۋىن سۇراعاندا «مەن كونستۋتتسيانى بۇزسام، ونى قالپىنا كەلتىرۋ قيىن بولادى. سوندىقتان كونستۋتتسيانى ساقتايىق» دەپ پرەزيدەنتتىككە تۇسۋدەن باس تارتادى. ونىڭ بۇل ۇستانىمىنا ريزا بولعان حالىق اتى جوق شاعىن قالاشىققا ۆاشينگتوننىڭ اتىن بەرۋگە رۇقسات سۇرايدى. ول پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا تۇسپەس ءۇشىن كەلىسىمىن بەرىپ، كونستيتۋتتسيانى ساقتاپ قالادى. مەنىڭ ويىمشا، قالانى ادامنىڭ اتىمەن قويۋ وسىدان باستالدى. سودان كەيىن پەتر ءى قۇرمەتىنە سانكت-پەتەربۋرگتىڭ اتى بەرىلدى. شىن مانىسىندە قازاقتىڭ تانىمىنا ادامنىڭ اتىن قالا مەن ەلدىمەكەندەرگە بەرۋ كەلىڭكىرەمەيدى»، – دەيدى ول.
سونداي-اق ول الەۋمەتتىك جەلىدەگى «ەلوردامىز استانانى الاشوردا دەپ اتايىق» دەگەن ۇسىنىستى قولدايتىنىن جەتكىزدى. سەبەبى الاش ارىستارىنىڭ قۇرمەتىنە وراي ەلىمىزدىڭ ورتالىعىن الاشوردا دەپ اتاۋ تاريحي ادىلەتتىلىك ەكەنىن ەسكەرتتى.
كۇنى كەشە «JEBE» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ مۇشەلەرى قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ايزادا قۇرمانوۆامەن كەزدەسىپ، پاۆلودار قالاسىنىڭ اتاۋىن ەرتىس دەپ وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىس تاستادى. قيسىندى ۇسىنىس. ويتكەنى كەيبىر ازاماتتار اتالعان قالانىڭ كەرەكۋ دەگەن اتاۋى كورياكوۆتان شىققان دەپ ايتىپ ءجۇر. بۇل جەردە تاريحشىلاردىڭ ۋاجىنە قۇلاق اسقان ءجون. ال پەتروپاۆلدىڭ قىزىلجار ەكەنىن تاريحشى زيابەك قابىلدينوۆ ناقتى قۇجاتتارمەن دالەلدەپ بەردى.توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنى، قالا، اۋدان جانە ەلدىمەكەندەردىڭ اتىن تۇلعانىڭ اتىمەن اتاماۋىمىز كەرەك.

سەرىك جولداسباي،

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر