سيريادان ورالعان ايەل قازاقستاندىقتارعا سالافيلەردىڭ ۋاعىزداۋشىلارى ادامداردى اداستىرعانىن تۇسىندىرۋگە تىرىسۋدا. ونىڭ ايتۋىنشا ءدىندى باسشىلىققا العان پسەۆدو-سالافيزم وكىلدەرى سودىرلاردى بوتەن جەردە ماعىناسىز قاندى سوعىستارعا ۇيرەتۋدە. «جۋسان» گۋمانيتارلىق وپەراتسياسىنىڭ ارقاسىندا ەلگە ورالعان ءاليا س. (اتى وزگەرتىلدى) ءوزىنىڭ قاتتى قاتەلەسكەنىن جانە جاساعان ىسىنە وكىنەتىنىن ايتادى. بۇل تۋرالى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالىنىڭ سول ايەلمەن سويلەسىپ قايتقان ءتىلشىسىنىڭ ماقالاسىنا نازار اۋدارىڭىزدار.
«بۇل قارا داق ەندى ءبىزدىڭ بۇكىل ومىرىمىزگە اسەر ەتەدى، ول اتا-انالارىمىز مەن تۋىستارىمىزعا دا قارا تاڭبا بولادى»، - دەيدى ول.
2014 جىلى ءاليا كۇيەۋىمەن بىرگە سيرياعا كەتتى. ينتەرنەت ۋاعىزداۋشىلارىنىڭ مۇسىلمانداردى قۋدالاۋ تۋرالى دارىستەرىن تىڭداعاننان كەيىن، كۇيەۋى ەكەۋى «قاسيەتتى» سوعىستاي بولىپ كورىنگەن سيريا جەرىندەگى مۇسىلماندارعا كومەكتەسۋگە دەگەن نيەت ەكەۋىن شەكارا اسىردى. كەلگەن كۇنى «حاليفات ساربازدارى» قازاقتارمەن كەلگەن ايەلدەرگە قاراي جۇگىرگەن.
«سوعىسۋشىلار العاشقى كۇننەن باستاپ، كۇيەۋلەرىمىزدى قانداي جاعداي بولماسىن وزدەرىن-وزدەرى توقتاتۋعا، سابىرعا جەڭدىرۋگە كوندىرە باستادى. بۇل سوعىس ماقساتىندا «تازا يسلام» ءۇشىن قاجەت دەپ سانايدى ولار. بىراق ءىس جۇزىندە ولار ءبىزدى پايدالانۋ ءۇشىن كۇيەۋلەرىمىزدى وسىلاي الدادى »، - دەيدى اليا. ءوز-وزىنە قول جۇمساماق بولعان ايەلدەر بىردەن ۇستالىپ، زورلانعان. اراب جەرىندە بولعان العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ ايەلدەر مۇندا شاريعات ەرەجەلەرى، ۋادە ەتىلگەن «تازا سۇننەت» جوق ەكەنىن ءتۇسىندى. «سول ساتتە ءبىز ناعىز بانديتتەردىڭ ۇيىندە ەكەنىمىزدى تۇسىندىك، نادان، لاس ەر ادامدار ءوز ناپسىلەرىن جانۋارلاردىڭ ەڭ تومەنگى دەڭگەيىندە قاناعانتاندىراتىن. اينالا كىسى ءولتىرۋ، وتىرىك پەن الداۋ. كوپشىلىك جينالعان جەردە، ولار سۇننەت تۋرالى، قاسيەتتى سوعىس تۋرالى ايتادى، بىراق كەز كەلگەن ساتتە ولار ەر ادامدى ءولتىرىپ، ايەلدى زورلاۋى مۇمكىن جانە ت.ب. »، - دەپ ەسكە الادى ايەل. لاگەرلەردە «حالال» دەپ اتالاتىن جەزوكشەلىك گۇلدەنە باستادى، بۇل كەزدە ايەلدەر تاپسىرمادان ورالعان اسكەري قىزمەتشىلەرگە قىزمەت ەتۋى كەرەك ەدى. «تەز ۇيلەنۋ»، ايەلمەن بىرگە بولۋ جانە ونى «تالاق» سوزدەرىمەن باسقاعا وتكىزۋ كۇندەلىكتى جۇمىس بولاتىن. جەسىر قالعان ايەلدەردى ەشبىر ەسكەرتۋسىز ساتۋعا، سىيلىق رەتىندە بەرۋگە نەمەسە زورلاۋعا بولادى.
«ءبىزدىڭ ارامىزدا بالالارىنىڭ اكەلەرىن بىلمەيتىن ايەلدەر كوپ بولدى»، - دەيدى ءاليا.
ءاليانىڭ ءبىرىنشى كۇيەۋى لاگەرگە دايش سودىرلارى كەلگەننەن ەكى جىل وتكەن سوڭ قايتىس بولدى ( دايش- قازاقستاندا تىيىم سالىنعان تەرروريستىك ۇيىم - رەد), كۇيەۋى قايتىس بولعاننان كەيىن ايەل بىرنەشە رەت «كۇيەۋگە ءتيدى».
«قازىر ماعان سيريادا باسىمىزدان وتكەننىڭ ءبارىن ۇمىتىپ كەتۋ وتە قيىن. مەن كۇيەۋىمنىڭ ىستەگەن ىسىنە ۇنەمى ءوزىمدى كىنالايمىن. مەن ولاردىڭ قانشا ادامدى ولتىرگەنىن بىلمەيمىن، مەن بالالارىمنىڭ ەرەسەكتەردىڭ پسيحيكاسى شىداي المايتىن نارسەلەردى كورگەنىنە قورقامىن» - دەيدى ءاليا.
ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، ول سودىرلاردىڭ بالالاردىڭ كوز الدىندا ۇيىمداستىرعان قوعامدىق جازالارىن جادىنان ەشقاشان وشىرە المايدى.
«ءالى كوز الدىمدا ءبارى، تۇنىمەن جىلايمىن. كوز الدىمدا ادامنىڭ جانسىز دەنەلەرى، باستارى مەن مۇشەلەرى شاشىلىپ جاتاتىن. بىزبەن بىرگە وسىنداي توزاققا ءتۇسىپ كەتكەن ءبىزدىڭ بالالارىمىزدىڭ بولاشاعى نە بولادى ؟! »، - دەپ جىلايدى ايەل. سيرياعا كەتۋ سەبەپتەرى تۋرالى ءاليا بىلاي ءتۇسىندىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، 2011 جىلى ول كۇيەۋى ەكەۋى سالافيزم ءداستۇرلى ەمەس اعىمىنىڭ جاقتاۋشىلارى بولعان. كەيىن جالعان دىنشىلدەر الاياقتىق جولمەن بۇل وتباسىن «حاليفات» ەلىنە الىپ كەتتى.
«ءبىز ناعىز مۇسىلمان ەلىندە ءومىر ءسۇرىپ،« تازا يسلامعا » قىزمەت ەتەتىنىمىزگە سەندىك»، - دەيدى ول. وسى ۋاقىتتا ءاليا مەن كۇيەۋى ەكەۋى ينتەرنەتتەن نازراتۋللا ابدىقادىروۆ، قۋانىش باشپاەۆ، رينات ابۋ مۋحامماد جانە نايل ابۋ ساليح سياقتى ۋاعىزشىلاردى تىڭداعان . ۋاعىزدارىندا ولار قازاقستاندا تىيىم سالىنعان سالافي ۋاعىزشىلارىنىڭ دارىستەرىن وقىعان. اسىرەسە الياعا رينات ءابۋ مۇحاممەدتىڭ ۋاعىزدارى قاتتى اسەر ەتتى، وندا پايعامبارىمىزدىڭ (س.ا.ۋ.) سوعىستارىن اسەم سۋرەتتەدى.
«ءبىز دىنگە كەلگەن ادام عانا ءدىن ءۇشىن كۇرەسۋ كەرەك دەپ سەندىك. ءبىزدىڭ كۇيەۋلەرىمىز شىن جۇرەكتەن، وزدەرىنىڭ ومىرلەرىن بەرۋ ارقىلى يسلامعا ادالدىعىن دالەلدەگىلەرى كەلدى. ءبىز، ايەلدەر، ولاردىڭ سەرىكتەستەرىنىڭ ايەلدەرى سياقتى، ولاردى ۇيدە كۇتىپ، بالالارىن ءوسىرۋ ءۇشىن ولاردىڭ سوڭىنان ەردىك. بىراق ءبىز «تازا يسلامنىڭ» ورنىنا توزاققا باردىق «دەيدى ول.
سيريادان ورالعان ايەل ءوز وتانداستارىنا، ءالى دە اداسقان باعىتتا جۇرگەندەرگە سالافيزم مەن ونىڭ زيانى تۋرالى شىندىقتى ايتىپ كەلەدى.
«ءبىز سالافيتتىك ۋاعىزشىلاردىڭ مۇسىلمانداردى اداستىرعانىن كوردىك جانە كورىپ كەلەمىز. دايش-تە يسلام جوق. بۇل ءدىننىڭ ارتىندا جاسىرىنىپ جۇرگەن بانديتتەر مەن كىسى ولتىرۋشىلەر. وكىنىشكە وراي، قازاقستاندىق سالافيتتەرمەن بايلانىس ورناتۋ جانە ولاردى ولاردان باس تارتۋعا سەندىرۋ وتە قيىن »، - دەيدى ءاليا.
بۇگىندە ءاليا قالىپتى قوعامدىق ومىرگە ورالدى، ول وتباسىمەن قارىم-قاتىناستى ساقتاۋعا، جۇمىس ىستەۋگە جانە بالالارىن مەملەكەتتىڭ ناعىز پاتريوتى رەتىندە تاربيەلەۋگە تىرىسۋدا. ول ءدىن تۋرالى مالىمەتتەردى مەملەكەت پەن ءمۇفتيات بەكىتكەن سەنىمدى دەرەككوزدەردەن وقيدى. قازاقستاندىق سالافيت اعىمىنداعى ايەلدەرىمەن كەزدەسۋ كەزىندە ءاليا ولارعا سيرياداعى شىنايى جاعداي مەن ءسالافيزمنىڭ دەسترۋكتيۆتى اعىمىنىڭ قاۋىپتىلىگى تۋرالى ايتۋعا تىرىسادى.
- ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، سالافيتتىك ينتەرنەت ۋاعىزشىلارىنىڭ قازاقستاندىقتاردى دايش قاتارىنا تارتۋى، ولاردىڭ دارىستەرى، بەينەروليكتەرى مەن كىتاپتارى قازاقستاندا ەكسترەميستىك دەپ تانىلىپ، تىيىم سالىنعان بولاتىن.
- پسەۆدو-ءسالافيزمدى ناسيحاتتاۋشى كوپتەگەن جەتەكشىلەردى قازاقستانعا تاياۋ شىعىس ەلدەرىنىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن ارنايى ورگاندارى قايتارىپ، سوتتالدى، كەيبىرەۋلەر سوتتى كۇتۋدە.
