Sırııadan oralǵan áıel qazaqstandyqtarǵa salafılerdiń ýaǵyzdaýshylary adamdardy adastyrǵanyn túsindirýge tyrysýda. Onyń aıtýynsha dindi basshylyqqa alǵan psevdo-salafızm ókilderi sodyrlardy bóten jerde maǵynasyz qandy soǵystarǵa úıretýde. «Jýsan» gýmanıtarlyq operaııasynyń arqasynda elge oralǵan Álııa S. (aty ózgertildi) óziniń qatty qateleskenin jáne jasaǵan isine ókinetinin aıtady. Bul týraly "Adyrna" ulttyq portalynyń sol áıelmen sóılesip qaıtqan tilshisiniń maqalasyna nazar aýdaryńyzdar.
«Bul qara daq endi bizdiń búkil ómirimizge áser etedi, ol ata-analarymyz men týystarymyzǵa da qara tańba bolady», - deıdi ol.
2014 jyly Álııa kúıeýimen birge Sırııaǵa ketti. Internet ýaǵyzdaýshylarynyń musylmandardy qýdalaý týraly dáristerin tyńdaǵannan keıin, kúıeýi ekeýi «qasıetti» soǵystaı bolyp kóringen Sırııa jerindegi musylmandarǵa kómektesýge degen nıet ekeýin shekara asyrdy. Kelgen kúni «halıfat sarbazdary» qazaqtarmen kelgen áıelderge qaraı júgirgen.
«Soǵysýshylar alǵashqy kúnnen bastap, kúıeýlerimizdi qandaı jaǵdaı bolmasyn ózderin-ózderi toqtatýǵa, sabyrǵa jeńdirýge kóndire bastady. Bul soǵys maqsatynda «taza ıslam» úshin qajet dep sanaıdy olar. Biraq is júzinde olar bizdi paıdalaný úshin kúıeýlerimizdi osylaı aldady », - deıdi Alııa. Óz-ózine qol jumsamaq bolǵan áıelder birden ustalyp, zorlanǵan. Arab jerinde bolǵan alǵashqy kúnderinen bastap áıelder munda sharıǵat erejeleri, ýáde etilgen «taza súnnet» joq ekenin túsindi. «Sol sátte biz naǵyz bandıtterdiń úıinde ekenimizdi túsindik, nadan, las er adamdar óz nápsilerin janýarlardyń eń tómengi deńgeıinde qanaǵantandyratyn. Aınala kisi óltirý, ótirik pen aldaý. Kópshilik jınalǵan jerde, olar súnnet týraly, qasıetti soǵys týraly aıtady, biraq kez kelgen sátte olar er adamdy óltirip, áıeldi zorlaýy múmkin jáne t.b. », - dep eske alady áıel. Lagerlerde «halal» dep atalatyn jezókshelik gúldene bastady, bul kezde áıelder tapsyrmadan oralǵan áskerı qyzmetshilerge qyzmet etýi kerek edi. «Tez úılený», áıelmen birge bolý jáne ony «talaq» sózderimen basqaǵa ótkizý kúndelikti jumys bolatyn. Jesir qalǵan áıelderdi eshbir eskertýsiz satýǵa, syılyq retinde berýge nemese zorlaýǵa bolady.
«Bizdiń aramyzda balalarynyń ákelerin bilmeıtin áıelder kóp boldy», - deıdi Álııa.
Álııanyń birinshi kúıeýi lagerge DAISh sodyrlary kelgennen eki jyl ótken soń qaıtys boldy ( DAISh- Qazaqstanda tyıym salynǵan terrorıstik uıym - red), Kúıeýi qaıtys bolǵannan keıin áıel birneshe ret «kúıeýge tıdi».
«Qazir maǵan Sırııada basymyzdan ótkenniń bárin umytyp ketý óte qıyn. Men kúıeýimniń istegen isine únemi ózimdi kináláımin. Men olardyń qansha adamdy óltirgenin bilmeımin, men balalarymnyń eresekterdiń psıhıkasy shydaı almaıtyn nárselerdi kórgenine qorqamyn» - deıdi Álııa.
Onyń sózine qaraǵanda, ol sodyrlardyń balalardyń kóz aldynda uıymdastyrǵan qoǵamdyq jazalaryn jadynan eshqashan óshire almaıdy.
«Áli kóz aldymda bári, túnimen jylaımyn. Kóz aldymda adamnyń jansyz deneleri, bastary men músheleri shashylyp jatatyn. Bizben birge osyndaı tozaqqa túsip ketken bizdiń balalarymyzdyń bolashaǵy ne bolady ?! », - dep jylaıdy áıel. Sırııaǵa ketý sebepteri týraly Álııa bylaı túsindirdi. Onyń aıtýynsha, 2011 jyly ol kúıeýi ekeýi salafızm dástúrli emes aǵymynyń jaqtaýshylary bolǵan. Keıin jalǵan dinshilder alaıaqtyq jolmen bul otbasyn «halıfat» eline alyp ketti.
«Biz naǵyz musylman elinde ómir súrip,« taza ıslamǵa » qyzmet etetinimizge sendik», - deıdi ol. Osy ýaqytta Álııa men kúıeýi ekeýi ınternetten Nazratýlla Abdyqadyrov, Qýanysh Bashpaev, Rınat Abý Mýhammad jáne Naıl Abý Salıh sııaqty ýaǵyzshylardy tyńdaǵan . Ýaǵyzdarynda olar Qazaqstanda tyıym salynǵan salafı ýaǵyzshylarynyń dáristerin oqyǵan. Ásirese Álııaǵa Rınat Ábý Muhammedtiń ýaǵyzdary qatty áser etti, onda Paıǵambarymyzdyń (s.a.ý.) soǵystaryn ásem sýrettedi.
«Biz dinge kelgen adam ǵana din úshin kúresý kerek dep sendik. Bizdiń kúıeýlerimiz shyn júrekten, ózderiniń ómirlerin berý arqyly Islamǵa adaldyǵyn dáleldegileri keldi. Biz, áıelder, olardyń seriktesteriniń áıelderi sııaqty, olardy úıde kútip, balalaryn ósirý úshin olardyń sońynan erdik. Biraq biz «taza ıslamnyń» ornyna tozaqqa bardyq «deıdi ol.
Sırııadan oralǵan áıel óz otandastaryna, áli de adasqan baǵytta júrgenderge salafızm men onyń zııany týraly shyndyqty aıtyp keledi.
«Biz salafıttik ýaǵyzshylardyń musylmandardy adastyrǵanyn kórdik jáne kórip kelemiz. DAISh-te ıslam joq. Bul dinniń artynda jasyrynyp júrgen bandıtter men kisi óltirýshiler. Ókinishke oraı, qazaqstandyq salafıttermen baılanys ornatý jáne olardy olardan bas tartýǵa sendirý óte qıyn », - deıdi Álııa.
Búginde Álııa qalypty qoǵamdyq ómirge oraldy, ol otbasymen qarym-qatynasty saqtaýǵa, jumys isteýge jáne balalaryn memlekettiń naǵyz patrıoty retinde tárbıeleýge tyrysýda. Ol din týraly málimetterdi memleket pen múftııat bekitken senimdi derekkózderden oqıdy. Qazaqstandyq salafıt aǵymyndaǵy áıelderimen kezdesý kezinde Álııa olarǵa Sırııadaǵy shynaıy jaǵdaı men salafızmniń destrýktıvti aǵymynyń qaýiptiligi týraly aıtýǵa tyrysady.
- Esterińizge sala keteıik, salafıttik ınternet ýaǵyzshylarynyń qazaqstandyqtardy DAISh qataryna tartýy, olardyń dáristeri, beınerolıkteri men kitaptary Qazaqstanda ekstremıstik dep tanylyp, tyıym salynǵan bolatyn.
- Psevdo-salafızmdi nasıhattaýshy kóptegen jetekshilerdi Qazaqstanǵa Taıaý Shyǵys elderiniń quqyq qorǵaý organdary men arnaıy organdary qaıtaryp, sottaldy, keıbireýler sotty kútýde.
