10 ءساۋىر كۇنى الماتى قالاسىنداعى قر ۇلتتىق كىتاپحاناسىنىڭ ۇلكەن ءماجىلىس زالىندا ارداگەر فوتوجۋرناليست قاليعۇمار قابدەشۇلىنىڭ 85 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي دايىندالعان «بۇگىنگى فوتوسۋرەت – ەرتەڭگى تاريح» اتتى فوتوكىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى photooner.kz سايتىنا سىلتەپ.
ارداگەر ءفوتوجۋرناليستىڭ مەرەيتويىنا ارنالعان شارا «بۇگىنگى فوتوسۋرەت – ەرتەڭگى تاريح» اتتى ارنايى ۇيىمداستىرىلعان فوتوكورمەنىڭ اشىلۋىمەن باستالدى.
كورمەنىڭ سالتاناتتى اشىلۋىندا سوناۋ شىعىستان، ءور التايدان، ارنايى كەلگەن باۋىرجان قۇماربەكوۆ حالقىمىزدىڭ «ايحاي 25» اتتى ءانىن قۇيقىلجىتا ورىنداپ، جيىلعان جۇرتتىڭ كوڭىلىن ودان ءارى ءبىر كوتەرىپ تاستادى.
كورمە كۋراتورى داۋرەن ماقسۇتحانۇلى العاشقى ءسوزدى «نەۆادا-سەمەي» حالىقارالىق انتيادرولىق قوزعالىسىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، ەۋرازيا حالىقارالىق ەكونوميكالىق اكادەمياسىنىڭ جانە قازاقستان جۋرناليستەر اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، باسپاگەر ۆالەري ايتمۇقاشۇلى جانداۋلەتوۆكە بەردى.
ودان كەيىن ءسوز كەزەگىن قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى، اكتەر — ايدوس بەكتەمىر السا، ۇيىمداستىرۋشىلار اتىنان «فوتوونەر» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ پرەزيدەنتى اسىلحان ءابدىرايىمۇلى ءسوز الىپ، قاليعۇمار اعانىڭ جارتىعاسىرلىق شىعارماشىلىق كورمەسى جايلى قىسقاشا ايتا كەلىپ، بارلىق قوناقتاردى كورمەنى تاماشالاۋعا شاقىردى.
كوگىلدىر ءتۇستى تاسپانى قاليعۇمار اعانىڭ مەرەيتويىنا ارنايى كەلگەن قۇرمەتتى قوناقتار: نۇرمانبەت قيزاتۇلى، ساعىمباي قوزىباەۆ، ۇلىقبەك ەسداۋلەت، ۆالەري جانداۋلەتوۆتەر بىرلەسە قيىپ، فوتوكورمەنى رەسمي اشتى. مەرەيتوي يەسىنىڭ كەلىندەرى مەن قىزدارى ارنايى شاشۋ شاشتى. سودان سوڭ، بارلىق جينالعاندار فوتوكورمەنى تاماشالاۋعا مۇمكىندىك الدى.
«بۇگىنگى جيىن، بۇگىنگى وتىرىس بۇرىنعىدان ەرەكشە. سەبەبى بۇگىن كسرو جانە يۋنەسكو حالىقارالىق جۋرناليستەر ۇيىمىنىڭ مۇشەسى، رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق فوتوكورمەلەردىڭ جۇلدەگەرى، فوتوجۋرناليست قاليعۇمار قابدەشۇلىنىڭ 85 جىلدىق مەرەيتويىن رەسمي تۇردە باستاپ وتىرمىز» دەپ، كىرىسپە ءسوزىن باستادى دا، ارى قاراي، «فوتوونەر» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ قۇرمەتتى مۇشەسى، ارداگەر اقساقالىمىزدىڭ وسى كۇنىن بىزدەر اسىعا كۇتتىك دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس. سەبەبى ءوز عۇمىرىنىڭ ەلۋ جىلدان استام ۋاقىتىن تۋعان ەلىنە ارناعان فوتوجۋرناليست قاليعۇمار قابدەشۇلى كۇللى قازاققا ورتاق تۇلعا» دەپ، ءبىر قايىردى مودەراتور اسىلحان ءابدىرايىم.
ءوز كەزەگىندە اسىلحان ءابدىرايىم، ق.قابدەشۇلىن بىرلەستىكتىڭ اتىنان ارنايى قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتاپ، يىعىنا «قازاقستان» اتتى شاپان جاپتى.
مودەراتور كەلەسى ءسوزدى «ۇلى دالا» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى، حالىقارالىق د.ا.قوناەۆ قورىنىڭ وكىلى، تاريحشى، قوعام قايتاركەرى عابيدەن ادىلبەكۇلى جاكەيگە بەردى. عابيدەن مىرزا قاليعۇمار اعاعا د.قوناەۆتىڭ ارنايى توسبەلگىسى مەن «وت ستالينا دو گورباچەۆا» كىتابىن سىيلادى جانە داۋرەنمەن وسى ۋاقىتقا دەيىن بىرنەشە ءىرى جوبالاردى بىرگە جوعارى دەڭگەيدە اتقارىپ جۇرگەندەرىن ايتا كەلە، ونى ارميا گەنەرالى، ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش قورعانىس ءمينيسترى ساعادات نۇرماعامبەتوۆتىڭ 100 جىلدىعىنا ارنالعان مەرەيتويلىق توسبەلگىمەن ماراپاتتادى.
ودان كەيىن ارنايى كەلگەن قوناقتار مەرەيتوي يەسى قاليعۇمار قابدەشۇلىن مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى.
حالىقارالىق د.ا.قوناەۆ قورىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، الەمدىك جازۋشىلار وداعىنىڭ قۇرمەتتى مۇشەسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى، قر ىشكى ىستەر ورگانىنىڭ ارداگەرى، جەلتوقسانشى داۋلەتبەك جانبوتاەۆ قۇتتىقتاۋ ءسوزىن ايتا كەلە، مەرەيتوي يەسىنىڭ كەۋدەسىنە دىنمۇحامەت احمەتۇلى قوناەۆتىڭ وردەنىن تاعىپ، باسىنا قۇندىز بورىك، يىعىنا وقالى شاپان جاپتى.
ال، جۋرناليست، فولكلورشى، شەجىرەشى-زەرتتەۋشى اسقار يگەنۇلى قاليعۇمار اعانىڭ 85 جاس مەرەيتويىنا ارناۋ ولەڭىن وقىدى.
ودان كەيىن كسرو حالىق ءارتىسى، مەملەكەتتىك سىيلىقتاردىڭ يەگەرى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى، اكتەر، رەجيسسەر ءاسانالى ءاشىموۆتىڭ بەينەقۇتتىقتاۋىنا كەزەك بەرىلدى.
اتالمىش كىتاپتىڭ ەڭ ماڭىزدىسى، وسى كەزگە دەيىن «قۇپيا ساپار» دەگەن گريفپەن جاريالانباي كەلگەن انتاركتيداداعى «وڭتۇستىك پوليۋستە»، ياعني سونداعى «ميرنىي» عىلىمي-زەرتتەۋ ستانتسياسىندا تۇسىرگەن فوتوسۋرەتتەرى تۇڭعىش رەت جاريالانىپ وتىر.
قاليعۇمار قابدەشۇلى 1965 جىلى انتاركتيدادا بولىپ ماڭگى مۇزدى ولكەنى سۋرەتكە تۇسىرگەن جانە 1983 جىلى حالىقارالىق جۋرناليستەر ۇيىمىنىڭ مۇشەسى رەتىندە چەحوسلوۆاكيادا №000017 قىزمەتتىك كۋالىگىن الىپ يۋنەسكو دەڭگەيىندە مويىندالعان العاشقى قازاق فوتوگرافى رەتىندە تاريحقا ەنىپ وتىر.
تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، كىتاپقا ءفوتوتىلشىنىڭ فوتوسۋرەتتەرى العاش رەت جانر-جانرعا جىكتەلىپ بەرىلدى.
جيناق-كىتاپ عىلىمي-ادىستەمەلىك قۇرال رەتىندە ستۋدەنتتەرگە، ىزدەنۋشى ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتارعا جانە فوتوونەردى قادىرلەيتىن بارشا ونەرسۇيەر قاۋىمعا ارنالعان.
234 بەتتەن تۇراتىن عۇمىرنامالىق فوتوكىتاپ «فوتوونەر» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ جانە قابدەشەۆتەر اۋلەتىنىڭ قولداۋىمەن «دارىن» باسپاسىنان تارالىمى 500 دانامەن جارىق كوردى. كىتاپتاعى باعا جەتپەس قۇندى فوتوسۋرەتتەر ق.قابدەشۇلىنىڭ جەكە ارحيۆىنەن الىندى.
