وسىدان تۋرا 70 جىل بۇرىن، 1955 جىلى بايقوڭىر عارىش ايلاعىن سالۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.
العاشقى قۇرىلىسشىلار تورەتام ستانتسياسىنا 1955 جىلدىڭ قاڭتارىندا كەلگەن. بىراق تەك قىركۇيەكتە ءبىرىنشى ستارتقا ارنالعان شۇڭقىر قازۋ جۇمىستارى باستالعان.
حالىق تىعىزدىعى از، قاۋىپسىزدىك تالاپتارىنا ساي كەلگەندىكتەن وسى ايماق تاڭداپ الىنعان. نەبارى ءبىر جىل ىشىندە العاشقى نىساندار سالىنىپ، پايدالانۋعا بەرىلگەن.
بايقوڭىر عارىش ايلاعىندا گاگارين اتىنداعى ستارت الاڭىن سالۋ كەزىندە كۇتپەگەن ارحەولوگيالىق ولجا تابىلعان. قازۋ جۇمىستارى بارىسىندا قۇرىلىسشىلار 35 مەتر تەرەڭدىكتە ەجەلگى وشاقتىڭ ىزدەرىن جانە تۇز بايلانعان اعاش وتىن قالدىقتارىن انىقتاپ، ارحەولوگتاردى شاقىرعان. الايدا بەلگىسىز سەبەپتەرمەن ولار كەلە الماعان. وسىعان بايلانىستى تابىلعان وشاق پەن وتىن قالدىقتارى ارنايى جاشىككە سالىنىپ، زەرتتەۋ ءۇشىن ەلورداعا جىبەرىلگەن.
ءۇش ايعا سوزىلعان زەرتتەۋ ناتيجەسىندە تابىلعان زاتتىڭ جاسى 10-30 مىڭ جىلدىق ارالىعىن قامتيتىنى انىقتالعان. .
6717 شارشى شاقىرىم اۋماقتى الىپ جاتقان عارىش ايلاعىنان 1961 جىلى العاشقى جاساندى سپۋتنيك جانە تۇڭعىش عارىشكەر يۋري گاگارين ۇشىرىلدى. ونىڭ ۇشۋى 108 مينۋتقا سوزىلعان.
بايقوڭىردان 1960 جىلداردان باستاپ 1500-دەن استام عارىش كەمەسى ۇشىرىلعان.
1991 جىلى قازاقستان تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن، بايقوڭىر عارىش ايلاعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەنشىگىنە ءوتتى. الايدا، رەسەيمەن كەلىسىمگە سايكەس، 1994 جىلى عارىش ايلاعى 2050 جىلعا دەيىن رەسەيگە جالعا بەرىلدى.
قازىرگى تاڭدا تۋريزم جانە سپورت مينيسترلىگى ايماقتى ءتۋريزمدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىن ازىرلەۋدە. بۇل جوبا اياسىندا قالا مەن عارىش ايلاعىنا كىرۋگە ارنالعان رۇقساتنامالاردى ەلەكتروندى فورماتتا راسىمدەۋ جانە تۋريستىك وبەكتىلەرگە كىرۋگە ءوتىنىمدى بەرۋ مەرزىمىن قىسقارتۋ ماسەلەسى قاراستىرىلۋدا. وسى وزگەرىستەر ەنگىزىلسە، تۋريستەرگە بايقوڭىرداعى 1-الاڭ مەن مۇراجاي ايماعىنا بارۋ جەڭىلدەيدى.
بۇعان دەيىن تۋريستەر بايقوڭىرعا جەتۋ ءۇشىن قىزىلورداعا ۇشىپ كەلىپ، ودان ءارى پويىز نەمەسە اۆتوكولىكپەن بارۋعا ءماجبۇر بولعان. وسى ماسەلەنى شەشۋ ماقساتىندا قازاقستان مەن رەسەي اۋە تاسىمالداۋشىلارىنا بايقوڭىرعا تۇراقتى رەيستەر ورىنداۋ قۇقى بەرىلدى. الداعى ۋاقىتتا استانا – بايقوڭىر، الماتى – بايقوڭىر جانە كەرى باعىتتا تۇراقتى اۋە قاتىناسى ىسكە قوسىلۋى مۇمكىن.
