وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيەەۆ 297 ەكونوميكالىق سەكتور قىزمەتكەرىنىڭ حالىقپەن جانە جەكە كاسىپكەرلەرمەن جۇمىس ىستەگەندە جاۋاپسىزدىق پەن جالقاۋلىق تانىتقانى ءۇشىن جۇمىستان شىعارىلعانىن ايتتى. بۇل تۋرالى ميرزيەەۆ كەدەيلىكتى ازايتۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان جينالىس بارىسىندا مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
ميرزيەەۆتىڭ ايتۋىنشا، كەيبىر باسشىلار ماحاللادا تۋىندايتىن ماسەلەلەردىڭ ۋاقىتشا ەكەنىن جانە وزدىگىنەن شەشىلەتىنىن ويلايدى. مۇنداي نەمقۇرايلىلىق پەن پاسسيۆتىلىككە جول بەرىلمەيدى، سوندىقتان 300-گە جۋىق مەملەكەتتىك قىزمەتكەر قىزمەتىنەن بوساتىلدى. ولاردىڭ ورنىنا زاماناۋي ويلاۋ قابىلەتىنە يە، جاڭا يدەيالاردى ەنگىزە الاتىن جانە حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن ناتيجەلەرگە قول جەتكىزە الاتىن جاس ءارى تالپىنۋشى كادرلار تاعايىندالدى.
پرەزيدەنت قازىرگى قىزمەتكەرلەردى ەسكەرتىپ، ەگەر ولار ماحاللانى ارالاپ، حالىق پەن كاسىپكەرلەردىڭ ماسەلەلەرىن شەشۋگە اتسالىسپاسا، جۇمىستان بوساتىلاتىنىن ايتتى.
«الەمدەگى ساياسي جانە ەكونوميكالىق جاعدايدىڭ قالاي جىلدام وزگەرىپ جاتقانىن وزدەرىڭىز كورىپ وتىرسىزدار. جاڭا قاۋىپ-قاتەرلەر پايدا بولۋدا. ەگەر ءبىز بۇگىن وسى ماسەلەلەرگە جاۋاپ تابا الماساق، ەرتەڭ تىم كەش بولۋى مۇمكىن»، — دەدى مەملەكەت باسشىسى.
ءتورت ەكسپەريمەنتتىك اۋداندا (ۋيچين، زاربدور، سايحۋنابات جانە گيجدۋۆان) جاعدايدىڭ جاقسارعانى اتاپ ءوتىلدى. بۇل اۋدانداردا تۇرعىنداردىڭ تابىسى ارتتى، ال كەدەيلەر سانى 6 مىڭ ادامعا ازايدى. مىسالى، ۋيچي اۋدانىندا شامامەن توعىز مىڭ ازامات تۇراقتى جۇمىسقا ورنالاستى.
سايحۋنابادتا 3200 ءۇي شارۋاشىلىعىندا جوبالار ىسكە قوسىلدى، ال فەرمالاردا 12 مىڭ ادام جۇمىس ىستەي باستادى. زاربدوردا 13,5 مىڭ جۇمىس ورنى قۇرىلدى، گيجدۋۆاندا — 28 مىڭ. بۇل 10,5 مىڭ ازاماتتى كەدەيلىكتەن شىعارۋ مۇمكىندىگىن بەردى.
جىل باسىنان بەرى وسى ءتورت اۋداننىڭ 3,3 ميلليون تۇرعىنى تۇراقتى تابىس الا باستادى، ول ورتا ەسەپپەن 7,5 ميلليون سۋمنان (583 دوللار) 10,5 ميلليون سۋمعا دەيىن (816 دوللار) ءوستى.
بىرقاتار باسقا اۋدانداردا جۇمىسسىزدىق كورسەتكىشى دە تومەندەدى. بارلىق وسى جەتىستىكتەر جەرگىلىكتى اكىمشىلىكتەر مەن بانكتەردىڭ ءتيىمدى ىنتىماقتاستىعىنىڭ ناتيجەسى.
پرەزيدەنت وسىنداي جوبالاردى جالعاستىرۋ قاجەتتىلىگىنە نازار اۋدارىپ، كەلەسى جىلى 5 ميلليوننان استام ادام تۇراقتى تابىسى بار ازاماتتار قاتارىن تولىقتىراتىنىن، شامامەن 1,5 ميلليون ازاماتتىڭ كەدەيلىكتەن شىعاتىنىن ايتتى.
ميرزيەەۆ سوڭعى التى جىلدا 750 مىڭ بانك كليەنتى نەسيە تولەۋ ارقىلى ءوز بيزنەسىن دامىتۋعا قول جەتكىزگەنىن اتاپ ءوتتى. ەندى قارجى ۇيىمدارىنىڭ مىندەتى — جاڭا باستاعان كاسىپكەرلەردى قولداپ، ولاردى جاڭا دەڭگەيگە شىعارۋ. وسىعان وراي «كىشى بيزنەستى قولداۋ» باعدارلاماسى اياسىندا 300 ميلليون سۋم (23,3 مىڭ دوللار) كولەمىندە كەپىلسىز نەسيەلەر بەرىلەدى.
بۇل رەتتە قارجىلاندىرۋ تەك رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت ەسەبىنەن عانا ەمەس، سونداي-اق ازيا دامۋ بانكى 150 ميلليون دوللار ءبولۋدى جوسپارلاپ وتىر. سونىمەن قاتار، پرەزيدەنت مەملەكەتتىك بانكتەرگە شەتەلدىك نەسيەلەردى بەلسەندى تۇردە تارتۋدى تاپسىردى: 1 ميلليارد دوللار كولەمىندەگى قاراجات 250 مىڭ ادامعا ءوز بيزنەسىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سونداي-اق رەسپۋبليكاداعى ەڭ قيىن ەكونوميكالىق جاعدايداعى 71 اۋدانعا قوسىمشا كومەك كورسەتۋ ماسەلەسى تالقىلاندى. بۇل اۋداندارعا 3,2 تريلليون سۋم (شامامەن 250 ميلليون دوللار) ءبولىنىپ، مىڭداعان ماحاللانىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە جۇمسالادى.
پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، 2025 جىلى كاسىپكەرلەر 31 تريلليون سۋم (2,4 ميلليارد دوللار) كولەمىندە 3500 جوبانى ىسكە قوسۋعا دايىن، بۇل شامامەن 200 مىڭ ادامدى جۇمىسپەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل باستامالاردى قولداۋ ءۇشىن تاعى 1 تريلليون سۋم (77,7 ميلليون دوللار) ءبولىنۋى جوسپارلانعان.
سونىمەن قاتار، بانكتەرگە فەرمەرلەرگە تۇقىم، كوشەتتەر، تىڭايتقىش ساتىپ الۋعا جانە بيزنەسىن وڭتايلاندىرۋ ءۇشىن تاجىريبەلى اگرونومدار مەن تەحنولوگتاردى تارتۋ ارقىلى كەڭەس بەرۋ قىزمەتتەرىن كورسەتۋ تاپسىرىلدى. كوممەرتسيالىق قۇرىلىمدار دا كاسىپكەرلەردىڭ قوسىمشا وندىرىستىك كەشەندەر قۇرۋ جونىندەگى يدەيالارىن قولداۋى ءتيىس، بۇل جوعارى قوسىلعان قۇنى بار ونىمدەر شىعارۋ پرينتسيپىنە نەگىزدەلەدى («ءوسىرۋ — وڭدەۋ — ساتۋ»).
