بۇگىندە بارلىق مەملەكەتتەر ءۇشىن تۇراقتى جانە قاۋىپسىز ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتۋ — ستراتەگيالىق ماسەلە.
حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ەلدىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىن تەك اتوم ەنەرگەتيكاسى ارقىلى قامتاماسىز ەتۋگە بولادى. ويتكەنى ءداستۇرلى جانە جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى تۇراقتى ءوندىرىس بەرە المايدى.
ماسەلەن، «World Nuclear News» (دۇنيەجۇزىلىك يادرولىق قاۋىمداستىق) مالىمەتى بويىنشا، 2022 جىلدىڭ قاراشاسى مەن 2023 جىلدىڭ قاڭتارى ارالىعىندا فرانتسيا، گەرمانيا، جاپونيا، پولشا، وڭتۇستىك كورەيا، شۆەتسيا، ۇلىبريتانيا، اقش-تا 13 500 ادامعا ونلاين-سۇراۋ جۇرگىزىلگەن. ءبارى دە اتوم ەنەرگەتيكاسىن ايرىقشا قولداعان، اسىرەسە پولشا، فرانتسيا، شۆەتسياداعى قولداۋ كورسەتكىشى وتە جوعارى بولىپتى.
قازىرگى تاڭدا، قىتايدا 50 جىلۋ ەلەكتر ورتالىعى جابىلۋدا. سوڭعى ەكى جىلدا ولاردىڭ ەنەرگيا بالانسىنداعى ۇلەسى 13 پايىزعا دەيىن قىسقاردى. ولار اتومدىق ەنەرگيا بلوكتارىمەن اۋىستىرىلادى. قازىرگى ۋاقىتتا اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ ۇلەسى 5 پايىزدى قۇرايدى. جاقىن ارادا ونى 10 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋ جوسپارلانۋدا. ايتا كەتۋ كەرەك، اتوم ەنەرگوبلوكتارى ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرىپ قانا قويماي، مەگاپوليستەردىڭ جىلىتۋ جۇيەلەرىن جانە ونەركاسىپتىك كاسىپورىنداردى بۋ مەن سۋتەگىمەن قامتاماسىز ەتەدى ەكەن.
الدا ماڭىزدى كەزەڭ – جالپىحالىقتىق رەفەرەندۋم كۇتىپ تۇر. بۇل رەتتە، بەيبىت اتوم – ەل ەكونوميكاسىنىڭ وسىمىنە وڭ اسەر تيگىزەتىن سەنىمدى جانە تۇراقتى ەنەرگيا كوزى.
ونەركاسىپ دامىپ، جاڭا جۇمىس ورىندارى قۇرىلىپ، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى ارتادى. اەس قۇرىلىسى جۇرەتىن ولكەنىڭ ينفراقۇرىلىمى جەتىلىپ، ايماققا مۋلتيپليكاتيۆتى اسەرىن بەرەدى. ەكولوگيالىق تۇرعىدان دا پايداسى كوپ.
ساراپشى مامانداردىڭ سوزىنشە، اتوم ەنەرگەتيكاسى تومەن كومىرتەكتى بولعاندىقتان، اۋاعا پارنيكتىك گازدار تارامايدى. سونىمەن قاتار اتوم ەنەرگياسى قازبا بايلىقتى تۇتىنۋ كولەمىن قىسقارتىپ، تابيعي رەسۋرستاردى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. اەس-ءتىڭ پايدالانۋعا بەرىلۋى ەلدەگى يادرولىق تەحنولوگيانىڭ دامۋىنا دا سەرپىن سىيلايدى.
سونىڭ ناتيجەسىندە كومىرسۋتەگى ەكسپورتىنا دەگەن تاۋەلدىلىكتى تومەندەتىپ، ەلدىڭ ەنەرگەتيكالىق تەپە-تەڭدىگىن ءارتاراپتاندىرا الامىز.
رايمجان اليباەۆ،
«جانۋبي قوزوعيستون» وبلىستىق قوعامدىق-ساياسي گازەتىنىڭ ديرەكتور-باس رەداكتورى، قحا مۇشەسى
