وسىدان 35 جىل بۇرىن، 1989 جىلى 15 تامىزدا اباي وبلىسىنىڭ (بۇرىنعى سەمەي وبلىسى) ورتالىعى قاراۋىل اۋىلىندا «نەۆادا-سەمەي» يادرولىق قارۋعا قارسى قوزعالىسىنىڭ بەلسەندىلەرى ۇيىمداستىرعان نارازىلىق شاراسى ءوتتى.
وندا قازاق سسر جوعارى كەڭەسى مەن اقش كونگرەسىنە يادرولىق سىناقتارعا تىيىم سالۋ تۋرالى ۇندەۋ ءماتىنى وقىلدى.
سەمەي يادرولىق سىناق پوليگونى - ءوزىنىڭ قيراتۋشى كۇشى بويىنشا الەمدەگى ءتورتىنشى يادرولىق الەۋەت – 1947 جىلعى تامىزدا كسرو مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ قاۋلىسىمەن قۇرىلدى، ول كەزدە ول "№2 وقۋ پوليگونى" دەگەن شارتتى اتاۋعا يە بولدى.
بۇل الاڭداعى يادرولىق قارۋدىڭ العاشقى سىناعى 1949 جىلدىڭ 29 تامىزىندا وتكىزىلدى.
جالپى، سەمەي يادرولىق سىناق پوليگونىنىڭ 40 جىلدىق قىزمەتى ناتيجەسىندە ادامداردىڭ دەنساۋلىعىنا كەلتىرىلگەن زالال وراسان زور. بۇرىنعى سەمەي وبلىسىنىڭ بارلىق اۋماعى يادرولىق جارىلىستار ونىمدەرىمەن لاستانۋعا ۇشىرادى، ال 1,2 ميلليون ادام ءارتۇرلى دوزا اۋقىمىندا رادياتسيالىق ساۋلە الدى دەپ ەسەپتەلەدى.
1989 جىلعى 12 اقپاندا كەزەكتى سىناقتان كەيىن راديواكتيۆتى گازدار جەر بەتىنە شىعارىلدى. 2 كۇننەن كەيىن سىناق ەپيتسەنترىنەن 110 شاقىرىم جەردە رادياتسيالىق فون ساعاتىنا 4 000 ميكرورەنتگەندى قۇرادى. بۇل وقيعا قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى ولجاس سۇلەيمەنوۆ باسقارعان انتيادرولىق قوزعالىستىڭ قۇرىلۋىنا تۇرتكى بولدى. 1989 جىلعى 26 اقپاندا تىكەلەي ەفيردە وتكەن تەلەديدارلىق باياندامادا ول قازاقستانداعى يادرولىق سىناقتاردى توقتاتۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى مالىمدەمە جاسادى.
1989 جىلدىڭ 28 اقپانىندا الماتىداعى جازۋشىلار وداعى عيماراتىنىڭ الدىندا وتكەن ميتينگتە "نەۆادا-سەمەي" انتيادرولىق قوزعالىسىن (كەيىن - "نەۆادا – سەمەي") قۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. ول 1989 جىلدىڭ ساۋىرىندە رەسمي تۇردە تىركەلدى.
قوزعالىستىڭ باستاماسى بويىنشا كسرو جوعارعى كەڭەسى اقش كونگرەسىنە پارلامەنتتىك دەڭگەيدە سىناقتاردى توقتاتۋ تۋرالى ديالوگتى باستاۋعا شاقىردى. قوزعالىس كوپتەگەن نارازىلىقتار، ميتينگىلەر، بەيبىتشىلىك ساباقتارىن ۇيىمداستىردى
وسىلايشا، 1989 جىلى 15 تامىزدا قاراۋىل اۋىلىندا «نەۆادا-سەمەي» يادرولىق قارۋعا قارسى قوزعالىسىنىڭ بەلسەندىلەرى ۇيىمداستىرعان نارازىلىق شاراسى وتكىزىپ، قازاق سسر جوعارى كەڭەسى مەن اقش كونگرەسىنە يادرولىق سىناقتارعا تىيىم سالۋ تۋرالى ۇندەۋ ءماتىنى وقىعان ەدى.
