«بالاپان باسىنا، تۇرىمتاي تۇسىنا» كەتكەن حح عاسىر قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاسىرەتتى كەزەڭ بولدى. الاتوپالاڭ زاماندا اتامەكەنىندە اڭىراعان قازاقتىڭ زارلى وقيعاسىنا قانىقپىز ال التايدان ارعى بەتىندەگى اعايىننىڭ سول زوبالاڭ تاققان ازابىن ەندى عانا ەستىپ-ءبىلىپ جاتىرمىز. ەرەۋلى اتقا ەر سالدىرعان سول كەزدە اتاقونىس ءۇشىن ارپالاسقان ەرلەر دە از بولماپتى. سولاردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى – وسپان باتىر. دەرەكناما: وسپان باتىر يسلامۇلى. 1899 جىلى قىتايدىڭ التاي ايماعىنىڭ كوكتوعاي وڭىرىندە دۇنيەگە كەلگەن. حح عاسىردىڭ العاشقى جارتىسىندا شىعىس تۇركىستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ كوسەمى. ونداعان جىلدار ات ۇستىندە ءجۇرىپ ەلىن قورعاعان باتىر. قىتاي كوممۋنيستەرى تاراپىنان 1951-شى جىلدىڭ 29-شى ساۋىرىندە ۇرىمجىدە اتۋ جازاسىنا كەسىلىپ، شەيىت بولادى. باتىردىڭ كۇرەس جولىنداعى باسقان ءىزى ءالى كۇنگە دەيىن تاريحشىلار اراسىندا كۇردەلى ۇعىم تۋدىرىپ كەلەدى. ونىڭ تۇلعاسىن ءار تاراپتان، ءار قىرىنان تانىعاندار ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستا اسا ىقپالدى ادام بولعانىن ايتادى. وسپان باتىردىڭ ءومىرىن ابدەن زەرتتەگەن جازۋشى ءجادي شاكەنۇلى وسپاننىڭ باتىرلىعى، ەرلىگى تۋرالى بىلاي دەيدى: «وسپان باتىر – قازاقتىڭ ۇلت-ازاتتىعى ءۇشىن كۇرەسكەن ۇلكەن تۇلعا. ونىڭ تۇلعالىق داۋىرىندە سوۆەت وداعى، امەريكا قۇراما شتاتتارى، موڭعوليا، قىتاي سياقتى كوپتەگەن ەل تۇرعىندارىنىڭ مۇددەسىنە تىكە جانە جاڭاما تۇردە ارالاسقان. سول ەلدەردىڭ باسشىلارى وسپانمەن تىكەلەي ساناسقان. دەمەك، ون جاي عانا باتىر ەمەس. سونشا ەلدى دۇرلىكتىرىپ حالىقارالىق دەڭگەيگە ۇلكەن ماسەلە تۋدىرۋى وسپاننىڭ ءوتى كۇردەلى تۇلعا ەكەندىگىن كورسەتەدى». ءومىرىن قايشىلىقسىز وتكەن باتىر بولعان با؟ وسپان ومىرىنە ۇڭىلگەن جان ونىڭ ءبىر عانا ماقساتى بولعانىن اڭعارار ەدى. ول – اتاقونىس ءۇشىن كۇرەس. وعان التايعا كوز الارتقاننىڭ ءبارى جاۋ. قاسيەتتى جەر ءۇشىن قىتايمەن دە قىرقىستى، موڭعولمەن دە تىرەستى، سوۆەتپەن دە سىرەستى، كەرەك جەردە ءتىلدى دە تابىسا ءبىلدى. «مەن قازاق ءۇشىن سايتانمەن دە ءتىل تابىسۋعا ءازىرمىن» (وسپان باتىر). تاعدىردىڭ تالايمەن الەمگە تارىداي شاشىلىپ كەتكەن قازاقتاردىڭ جات-جۇرتتىق بولۋىنىڭ دا تاريحي سەبەپتەرى بار. ءحىح عاسىردىڭ سوڭعى جارتىسىندا پاتشالىق رەسەي مەن قىتايدىڭ تسين يمپەرياسى قازاق دالاسىن بولىسكە سالىپ، شەكارا سىزدى. سول داۋىردەن باستاپ تاريحتا «قىتاي قازاعى» مەن «رەسەي قازاعى» دەگەن ۇعىم پايدا بولدى. الەم كارتاسىنا «جاڭا شەكارا» شين جياڭ (ياعني شىڭجاڭ) ولكەسى دەيتىن ايماق بولىپ ەڭدى. شىڭجاڭدى 40-شى جىلدارى دارا بيلەگەن قانقۇيلى شىڭ-شيساي ۇكىمەتى تەمىر تەگەۋىرىنەن قازاقتارعا باتىرا ءتۇستى. ءدال وسى جىلدارى وسپان باتىردىڭ اتاعى الىسقا جايىلىپ باستادى. ول كۇرەسىن باستاعان كەزدە الەم استاڭ-كەستەڭ بولىپ جاتقان. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ وتى ءوشىپ، كوممۋنيستىك قىتايلارمەن گوميندان ۇكىمەتى ءوزارا قىرقىسىپ قىتايمەن كورشى موڭعوليا سوۆەت وداعىنا ءتۇرلى قاۋىپتەر ءتونىپ كەلە جاتتى. ءور التايدى قورعاۋ جولىندا كۇرەسىپ جۇرگەن وسپان باتىر مەن وماردىڭ كەلۋى ولار ءۇشىن شىعار جولدىڭ ءبىرى ەدى. وزدەرىنىڭ ساياسي ماقساتتارىنا اڭعال باتىردى ارباپ ءتۇسىرۋ ستالينگە دە، موڭعول مارشالى چويبالسانعا دا قيىنعا تۇسپەگەنگە ۇقسايدى. وسپان ءۇشىن باسقا جول جوق بولاتىن. سول كەزەڭدە گوميندان اسكەرى موڭعوليانىڭ التاي ولكەسىنىڭ، التاي تاۋىنا تاپ كەلەتىن قوبدا ايماعى قىتاي مەن موڭعوليا قازاقتارى شەكاراسىنان ولكەگە كىرىپ كەلگەن بولاتىن. ول كەزدە كەڭەس وداعىنىڭ نەگىزگى كۇشى گەرمانياعا سالىنىپ جاتقاندىعىنان مونعوليانىڭ شەكاراسىنا گومينداننىڭ ۇلكەن شوعىرۋ ورنالاسىپ قاۋىپ توندىرگەن. وسى قىسىل-تاياڭ كەزدە موڭعوليا ۇكىمەتىنىڭ ماقساتى وسپان باتىرمەن وداقتاسۋ ارقىلى سول گومينداننىڭ كۇشتەرىن كەرى قۋ، ءوزىنىڭ شەكاراسىندا تىنىشتىق ورناتۋ بولدى. وسى ءۇشىن موڭعوليانىڭ ۇكىمەت باسشىسى، كەزىندەگى مارشالى چويبالسان وسپانمەن ىنتىماقتاسۋ تۋرالى ءبىر مامىلەگە كەلۋدى كوزدەيدى. وسپان باتىر چويبالسانمەن حاتتى جازىسىپ تۇرعان. ونى تاريحي دەرەكتەر دە دالەلدەيدى. ءبىر حاتىندا «...ءبىز قازاق-موڭعول حالىقتارىن ازاتتىق الۋ جولىنداعى كۇرەسكە جۇمىلدىرامىز. بىزگە قازىرگى ۋاقىتتا قارۋ-جاراق قاجەت. سىزدەر كومەك بەرەدى دەپ سەنىپ وتىرمىز» دەپ جازادى. شىعىس تۇركىستاننىڭ اتىن جامىلعان ءۇش ايماق اسكەرى وسپان باتىرمەن قاقتىعىسىپ وسپان ساربازدارىن التايدان موڭعوليانىڭ بايتىك تاۋىنا قاراي ىعىستىرادى. بۇل وقيعا 1947 جىلى ءساۋىر ايىندا باستالدى. موڭعول اسكەرلەرمەن بولعان الاساپىراڭ سوعاستا قىتاي ارمياسى جەڭىلىپ كەرى شەگىندى. تاريحتا «بايتىك وقيعاسى» دەگەن اتپەن قالعان سوعىس موڭعوليا شەكاراسىنىڭ بەلگىلەنۋىنە، بەرىكتىگىنە نەگىز بولدى. تاعدىرى تالقىعا تۇسكەن وسپان باتىردىڭ سىرتىنان ازۋلى الىپتار تالاي جوسپار قۇرۋدى ۇلگەرگەن ەدى. ستالين ءوز مۇددەسىن ويلاپ، شىعىستان دەربەس رەسپۋبليكا قۇرىپ، ونى ءوز پايداسىنا شەشۋدى مىقتاپ قولعا الدى. سوۆەتتىك يدەولوگيا مەن تاربيەلەنگەن ازاماتتار دا ارنايى جىبەرىپ وسپاننىڭ كوتەرىلىسىن جەلەۋ ەتىپ شىعىس تۇركىستان رەسپۋبليكاسىن قۇرۋعا تاپسىرما بەرەدى. 1940 جىلداردىڭ باسقى مەزگىلىندە ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ ءورتى تۇتانىپ تۇرعان، سوۆەت وداعى السىرەپ باستاعان كەزەڭدە، سوۆەت وداعىنا، اسىرەسە ستالينگە، شىعىستان ءبىر دەربەس رەسپۋبليكالىق كۇش نەمەسە ارتىق جەم بولاتىن ءبىر مەملەكەت كەرەك بولدى. تۋرا وسى كەزدە ستالين شىعىس تۇركىستان رەسپۋبليكاسى دەگەن مەملەكەتتى قۇرۋ يدەياسىن ورتاعا قويىپ، شىڭجاڭدا كۇرەس جاعدايىن ءوزىنىڭ تىڭشىلار ارقىلى جانە حالىقاراداعى باسقا دا كۇشتەر ارقىلى باقىلاۋعا الىپ، ءور التايدا ۇلت-ازاتتىق سوعىستا كۇرەسىپ جاتقان وسپان باتىرمەن ءتىل بىرىكتىرۋگە ءماجبۇر بولعان. وقىڭىز: اسقار التاي: اكەمدى قۇپيا قىزمەتكەرلەر مەرت قىلدى سوۆەت وداعى موڭعولدار ارقىلى وسپان باتىرعا مول قاراۋ-جاراق بەرىپ، ونىڭ كوتەرۋشىلەردىڭ قازىرگى زامانعا سوعىس تاسىلدەرىنە جۇگىنۋىنە ىقپال جاساعان. وسپان باتىردىڭ سوۆەت وداعىنان العان العاشقى كومەگى مىنانداي بولدى: 400 ۆينتوۆكا; 20 000 وق; 30 پۋلەمەت; 45 اۆتومات; 200 گرانات. قولىنا قارۋ تيگەن وسپان باتىردىڭ قولى كۇن ساناپ ءوسىپ التاي ايماعىن ۋىسىندا ۇستاپ تۇردى. كەيبىر دەرەكتەردە باتىردىڭ قولى 40 مىڭعا دەيىن جەتكەندىگى ايتادى. قىتاي جاعى دا، موڭعول جاعى دا باتىرمەن ساناساتىن جاعدايعا جەتتى. ءتىپتى وسپان باتىردىڭ الەمدىك دەڭگەيدەگى وقيعالارعا ەرىكسىز ارالاسۋىنا تۋرا كەلگەن. سوعىستىڭ سوڭعى جىلدارىندا امەريكانىڭ اتوم قارۋىنا يە بولىپ، سسرو-نىڭ ونى جاساۋعا جانتالاسقانى تاريحقا بەلگىلى. اتوم قارۋىنا قاجەتتى ۋران جەتكىلىكسىز بولىپ، سوۆەت وداعى قىتايدىڭ التاي ايماعىنان قاجەتىن تاۋىپ، تاسىپ باستايدى. كۇن سايىن تىزبەكتەگەن ماشينالار قارا تاستى شەكاراعا اسىرىپ جاتقانىن كورگەن وسپان باتىر ولارعا بىرنەشە رەت شابۋىل جاساپ، ورتەپ جىبەرگەن. ادامزاتقا قاۋىپ توندىرەتىن اجداھانى باتىر قايدان ءبىلسىن؟ تەك تۋعان جەرىنىڭ تاسىنا دەيىن باسقاعا قيماعاندىعى ەدى. ەل مەن جەردى قورعاۋ جولىندا باسىن بايگەگە تىگىپ، ات ۇستىندە جاۋمەن ارپالاسقان وسپان باتىر ەلدىكتى بارىنەن بيىك قويدى. كوز الدىندا جاۋ قولىنا جازىم بولعان جاقىندارىن كورسە دە اسقاق مۇراتى الاسارعان جوق. ۇرپاقتارىنىڭ كوپشىلىگى جاۋ قولىنان مەرت بولدى. ءتىپتى قىزى ءازيپا مەن ءپانسيا قولىنا قارۋ الىپ، جاۋعا شاۋىپ، اسقان مەرگەندىگىمەن كوزگە تۇسكەن. 1940 جىلى العاشقى ۇرىس كەزىندە وسپان باتىردىڭ ساربازدارى كوكتوعايدى ازات ەتىپ قىتايلاردىڭ قارۋلى كۇشتەرىن جوققا ۇشىرعان، الايدا بىرنەشە ۋاقىتتان كەيىن قىتاي اسكەرى كوكتوعايدى قايتارىپ، وسپاننىڭ اۋىلىندا قاندى قىرعىن جاساعان. وسپاننىڭ ون ءبىر بالاسىنىڭ سەگىزىن جارىپ تاستاپ، قۇدىققا تاستاپ ولتىرگەن. وسپاننىڭ ايەلى مەمەي قالعان ۇشەۋىن قۇتقارىپ، قارا ەرتىسكە ءتۇسىپ جان ساقتادى. وسپان باتىردىڭ ۇرپاقتارىنا توقتالاتىن بولساق، وسپان – ءۇش ايەل العان كىسى. ەڭ ۇلكەن شەشەمىز نۇرقيزا سارىمبەتقىزىنان التى ۇل، ءۇش قىزى بولعان. ەكىنشى ايەلى مەمەي اپامىزدان ءۇش قىزى، ال ءۇشىنشى، جەڭگەدەي العان اپامىز بايان دەگەن كىسىدەن ءبىر ۇل، ءبىر قىزى بولعان ەدى. نۇرقيزا اپامىزدان تۋعان التى ۇلدىڭ ۇشەۋى 1940 جىلى قىتايداعى التاي قازاقتارىنىڭ ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىندە سوعىستا قازا تابادى. زيا دەگەن ەڭ ۇلكەن ۇلى، ودان كەيىنگى ويدوللا، كارى دەگەن ەكى ۇلىن سول كەزدەگى شىڭجاڭنىڭ دارا بيلەۋشىسى شىڭ شىساي دەگەن ادام 1943 جىلى تۇرمەدە ولتىرەدى. ال ودان قالعان شەرديمان، نيعىمەتوللا جانە ءنابي دەگەن ءۇش ۇلى وسپان باتىردىڭ قاسىندا بۇكىل سوعىستا ءجۇردى. قىتاي كوممۋنيستەرى جەڭىسكە جەتىپ، ولاردىڭ حالىقتىق ارمياسى ءۇشىن شىڭجاڭدى بەتكە الىپ كەلە جاتقاندا التايدان اۋعان ەل گيمالايدى بەتكە الىپ ۇدىرەدى. حالىقتىق ارميانىڭ جەر قايىسقان قولى قازاق ولكەسىنە تابانداپ قالعاندا زۋقا باتىردىڭ بالاسى ءسۇلتانشارىپ پەن قاليبەك حاكىمنىڭ اۋىلى ەلدى شەتەلدەرگە كوشىپ جان ساۋعالاۋدى كوزدەيدى. قاندى قىرعىنمەن گيمالاي اسقان قارالى كوشكە وسپاننىڭ اۋىلى قوسىلماي اجالمەن بەتپە-بەت كەلەدى. باتىردىڭ شەتەل اسىپ اجالدان امان قالۋىنىڭ وسى جولى سوڭعى مۇمكىندىك بولدى. ەسىل ەر ەلدە قالعاندا اجال اتاقونىستا قاسقايىپ قارسى العاندى تاڭدادى. بوسقان ەل تۇركى جەرىنە تابان تىرەپ ەتەك جەڭدى ەندى جيناي باستاعان جەردە كوز جۇمعان ءسۇلتانشارىپ ءتايجى ءوز ەلىندە ەرلىكپەن قازا بولعان وسپان باقىتتى ەكەن دەپ جىلاپتى. قاليبەك حاكىم جانە ءسۇلتانشارىپ زۋقاۇلى جەكە-جەكە وسپاننىڭ اۋىلىنا بارىپ، وسپانعا وسى ماسەلەنى ايتىپ، ءبىزدىڭ الدىمىزعا دۇنيەنى جاۋلاپ قىپ-قىزىل تاسقىن كەلە جاتقاندىعىن ايتتى. ەندى ول تاسقىنعا قارسى تۇراتىن بىزدە ەشقانداي قۇدىرەت جوق. سوندىقتان بىزدە ەكى-اق جول بار: ءبىرى شەتەلگە قاشىپ كەتۋ، ەكىنشىسى – ءولۋ. وسىنىڭ قايسىسىن تالدايمىز دەگەن كەزدە وسپان باتىر كەلگەن ەكەۋدىڭ اقىلىن قابىلداماي، ءوزىنىڭ تۇركى دالاسىنىڭ قورعاۋ ەرلىگىن ۇرپاقتارىنا اماناتتاپ كەتۋ ءۇشىن قىزىل تاسقىنعا جالاڭاش كەۋدەسىن قارسى توسادى. سونىمەن وسپان مەن قىزىلدار اراسىندا سوعىس باستالادى. ەكىنشى دۇنەجۇزىلىك سوعىستىڭ جەڭىستە سوۆەت وداعىنىڭ پايداسىنا شەشىلە باستاعان تۇستا ستالين باستاپقى ويىنان اينىپ قالدى. وعان ەندىگى جەلدە شىعىس تۇركىستان ۇكىمەتى كەرەك بولمادى. گوميندان ۇكىمەتى دە قىتايدىڭ حالىق ارمياسىنان جەڭىلىس تاۋىپ جان كايشى تايۆانعا قاشتى. ستالين ماونى ماسكەۋگە شاقىرىپ ىمىراعا كەلدى. رەسمي دەرەكتەردە شىعىس تۇركىستاننىڭ باسشىلارى ماونى پەكينگە شاقىرىلىپ، ۇشاق اپاتىنان گەنەرال دالەلحان سۇگىرباەۆ، ىسقاقبەك مومىنوۆ باستاعان زيالى ازاماتتاردىڭ بارلىعى وپات بولدى. شىعىس تۇركىستان ۇكىمەتىنىڭ بولاشاعى بۇلىڭعىر بولىپ قالدى. ىشكى-سىرتقى گەوساياسي جاعدايى جانە گەوساياسي جاعدايدان تۋىنداعان ءتۇرلى ساياسي قيتۇرقى ءىس-شارالار شىعىس تۇركىستان ۇكىمەتىن تىعىرىققا تىرەدى. مۇنداي جاعدايدا وسپان بۇل رەسپۋبليكانىڭ تاعدىرىنان كوتەرىلىستى جانە ءوزىنىڭ ۇلت-ازاتتىق توڭكەرىس كونتسەپتسياسىن، وي-ارمانىن باسقا ادىسپەنەن جۇزەگە اسىرۋعا كىرىستى. 1951 جىلى 19 اقپان كۇنى گانسۋدىڭ حايزى دەگەن جەرىندە قىتايدىڭ حالىقتىق ارمياسى وسپاننىڭ اۋىلىن باسىپ الىپ، باتىردى قولىنا ءتۇسىرىپ ۇرىمجىدە تۇرمەگە الىپ كەلەدى. قولعا تۇسكەننەن كەيىن قىزىل اسكەرلەر ونى قوسىنىڭ الدىنا اكەلىپ سۋرەتكە تۇسىرەدى، تۇيەگە ارتىپ ايداپ بارا جاتادى. سوندا ءبىر قىزى، اۋىلداعى ايەلدەر شۋلاپ جىلايدى. سوندا وسپان باتىر ايتتى دەيدى: «ەي! كوزدەرىڭنىڭ جاسىن كورسەتپەڭدەر جاۋىما – ولار ءوزىنىڭ كەرەمەتتىگىنەن، باتىرلىعىنان ۇستاپ العان جوق، ول – اللانىڭ ءامىرى! قۇدايدىڭ امىرىنەن اسپاق جوق! اللانىڭ ءامىرى وسى كۇنگە دەيىن جەتكىزدى مەنى – وعان دا بوي ۇسىنۋ كەرەك، ءتاۋبا. سوندىقتان سەندەر جىلاماڭدار، وداندا ەرتەڭگى كۇندەرىڭدى، ولمەيتىن كۇندەرىڭدى ويلاڭدار» دەپ وسپان باتىر قول-اياعى بۇعاۋدا بولعانىنا قاراماستان، ارتىنداعى قىز-كەلىندەرىنە قاتتى داۋىسپەن، باسىن يەمەي، كوزىنە جاس الماي، ۇنىندە ەشقانداي قورقۋدىڭ، ابىرجۋدىڭ بەينەسى جوق، شامىرقانا ءتىل قاتقان ەكەن. التايدىڭ اقيىق باتىرى اسقاق مۇراتى جولىندا اقتىق ساپارىنا دەيىن باس يەگەن ەمەس. وسپان باتىردىڭ سوڭعى ءسوزى: «سەندەر مەنى قانداي قىلمىستى دەپ تانىساڭدار، سونداي قىلمىستىمىن. ءوز جاۋلارىممەن شايقاسقان كەزىم قىتاي، ورىس، موڭعول دەپ بولگەن جوقپىن. كىم مەنىڭ دىلىمە، دىنىمە، جەرىمە، ەلىمە تيىسسە – سول مەنىڭ جاۋىم بولدى. ول كۇرەسىمنەن ەشقاشان باس تارتپايمىن. ماعان كورسەتەتىن ەڭ اۋىر جازالارىڭا دايىنمىن...» وسپان باتىر تۋرالى ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العانعا دەيىن ەشقانداي دەرەكتەر اشىلماعان ەدى. بىراق تۇركى مەن باتىستىڭ عالىمدارى بىزدەن بۇرىن تىم دەرەكتەردىڭ كوزىن الدە-قاشان اشىپ زەرتتەگەن. 1956 جىلى لوندوندا جارىق كورگەن «قازاق بوسقىنشىلىعى» دەگەن كىتاپتىڭ اۆتورى گودفري لياس وسپان «باتىر وسىدان 5-6 عاسىر بۇرىن تۋعاندا موڭكە، شىڭعىس حان، اقساق تەمىر سياقتى داڭقتى قولباسشى بولار ەدى» دەپ جازدى. وسپان باتىردىڭ ەل اۋزىنداعى اڭىز بولىپ ايتىلاتىن ەرلىكتەرى بىرتوبە. موڭعولدىڭ مارشالى چويبالسان وسپان باتىرمەن كەزدەسۋ ءۇشىن قالاي سويلەپ، قالاي قارسى الاتىنىن ويلاستىرىپ اسا ساقتىقپەن دايىندالعان. شىعىس تۇركىستان ۇكىمەتىنىڭ باسشىلارى وسپان باتىرمەن كەلىسىم سوزگە كەلۋ ماقساتىندا اۋىلىنا كەلگەندە وسپان باتىر ولاردى بىردەن قابىلداماي، ءبىر كۇن كۇتتىرىپ بارىپ قابىلداعانى تۋرالى دەرەكتەرى ونىڭ اسا ساق ءارى اسا ءبىتىمشىل ديپلومات ەكەنىن كورسەتەدى. مىسالى گوميندانشى قىتاي مەن وسپاننىڭ ىمىراعا كەلگەن داۋىرىندەگى ءبىر وفيتسەردىڭ جازعان ماقالاسىندا وسپان وتە ساق ادام دەيدى. «بىزبەن دوس بولىپ تۇرعان كەزدە ءبىر تاپانشاسىن جاستىعىنىڭ باسىنا تاستاپ، ەكىنشىسىن جامباسىنىڭ استىنا قويىپ جاتادى. ءبىزدىڭ وزىمىزگە سەنبەيتىن ەدى» دەپ وفيتسەر سونى ەسكە الادى جازبالارىندا. باتىردىڭ ات ۇستىندە وتكەن ءومىرى ارتىنا جورىققا تولى اڭىزدار قالدىردى. دىنىنە بەرىك، ۇلتىنا ۇران بولعان باتىردىڭ كوزىن كورگەندەر ول جايىندا تەبىرەنە ايتادى. قازاقتا ءور رۋحىمەن بۇكىل ۇلتقا ۇران بولعان تالاي باتىر وتكەن. وسپاننىڭ رۋحى مەن ەرلىگىنەن دوسى تۇگىل قاسى دا قايمىعادى. الەمدى جاۋلاعان شىڭعىس حان حورەزمدى تۇگەل جاۋلاعان سوڭ جالالاددينمەن سوڭعى شايقاستا ونىڭ قاسقايىپ قايمىقپاي تۇرعان بەينەسىنە قاراپ: «ءدال مەنىڭ جالەلادديندەي 10 ساربازىم بولسا، دۇنيەجۇزىن التى ايدا جاۋلاپ الار ەدىم» دەپتى. قايىسقان قالىڭ قولدىڭ الدىندا تورعا تۇسكەن وسپان باتىر دا ءور كەۋدەسىن تاپتاتپاعان كۇيى جالعاننىن كوشكەنىمەن، ونىڭ اڭىزعا بەرگىسىز ەرلىك ىستەرى حالىق جادىندا ساقتالىپ تۇر.
دەرەككوز: https://e-history.kz/
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
