17 ءساۋىر قازاقستان كينەماتوگرافيستەر وداعىنىڭ XVI سەزى وتتى. بۇل تۋرالى ۇلتتىق ونەردى دارىپتەۋشى، ءداستۇرلى ءانشى ەرلان تولەۋتاي Facebook پاراقشاسىندا جازدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
ۇلتتىق كىتاپحانادا وتكەن كەزەكتى سەزگە كينوگەرلەر وداعىنا مۇشە قاۋىمنىڭ باسىم كوپشىلىگى جيىلدى. الدىمەن، بۇرىنعى باسشىلىقتىڭ ەسەبى تىڭدالىپ، وعان قاناعاتتاندىرارلىق دەگەن باعا بەرىلدى.
جيىن بارىسىندا كينوگەرلەر وداعىنىڭ مۇشەلەرى جاڭا توراعا سايلاۋ ءۇشىن ءوز داۋىستارىن بەردى. اشىق داۋىس بەرۋ ناتيجەسىندە كينوگەرلەر وداعىنىڭ جاڭا باسشىسى بولىپ، انيماتسيالىق كينو رەجيسسەرى ءارى كينو پروديۋسسەر اداي ءابىلدا سايلاندى.
جاڭا ءارى جاس توراعاعا قازاق كينوسىنىڭ اقساقالى ءاسانالى ءاشىموۆ اق باتاسىن بەردى.
«جالپى، كينوگەرلەر قاۋىمى بۇل تاڭداۋلارىنا كوڭىلدەرى تولعان سىندى. سەبەبى اداي ءابىلدا – كينو توڭىرەگىن دەندەگەن كوررۋپتسياعا، وسى سالاداعى باسقا دا بىلىق-شىلىقتار مەن ءتۇرلى ادىلەتسىزدىكتەرگە قارسى ىمىراسىز مايدان اشقان ۇلتتىق كينو تاريحىنداعى العاشقى شەنەۋنىك. وسى ىمىراسىزدىعى ءۇشىن 2022 جىلى ۇلتتىق كينونى مەملەكەتتىك قولداۋ ورتالىعىنىڭ باس پروديۋسسەرى قىزمەتىنەن كەتكەن ول سودان بەرى جۇمىسسىز قالعان ەدى. (بيلىكتىڭ جەمقورلىقپەن كۇرەسۋشى تۇلعالپردى قىزمەتتەن شەتتەتەتىنى قىزىق) ەندى مىنە، كينوگەرلەر وداعىنىڭ مۇشەلەرى كوپشىلىك داۋىسپەن اداي قۇنانبايۇلىن كينەماتوگرافيستەر وداعىنىڭ توراعاسى لاۋازىمىنا بەكىتتى»، دەپ جازدى ەرلان تولەۋتاي.
سونداي-اق، ەرلان تولەۋتاي ۇلتتىق كينو توڭىرەگىندە شەشىلمەگەن ماسەلە كوپ ەكەنىن ايتا كەتتى.
«كينوگەرلەر وداعى مۇشەلەرىنىڭ ورتا جاسى 65 جاس مۇعدارى ەكەندىگىن ەسكەرسەك، بۇل ءوزى اعا بۋىننىڭ تاڭداۋى بولعان سەكىلدى. سەبەبى اعا بۋىن ۇزاق جىلدار بويى ۇلتتىق كينونى دامىتۋعا قىزمەت ەتەتىن قولايلى وزگەرىستەر جاساي المادى، جاساماق بولعان تالپىنىستارى ۇنەمى ساتسىزدىككە ۇشىراۋمەن بولدى. سول سەبەپتى ۇلتتىق كينونىڭ احۋالى جىل سايىن ناشارلاپ كەلەدى، سونىڭ بەلگىسىندەي قازاق كينوسىنىڭ قارا شاڭىراعى – شاكەن ايمانوۆ اتىنداعى "قازاقفيلم" كينوستۋدياسىنىڭ كەتەۋى كەتىپ، بار ماعىناسىندا كۇيرەگەلى تۇر. كينوعا بولىنەتىن قارجى جىل سايىن قىسقارا تۇسۋدە ءارى كينو ءتۇسىرۋ مادەنيەت مينيسترلىگىنە كينو ونەرىن ابدەن قور قىلعان ءارى كينو ءۇشىن تەككە كەرەگى دوق فينانستىق وتچەتتار مەن باسقا دا بيۋراكراتيالىق قۇجاتتار ءۇشىن تۇسىرىلەتىن، ەش ءمانى جوق، ەشقانداي شىعارماشىلىق ءارى قارجىلىق نورماتيۆتەر ساقتالمايتىن ماعىناسىز كۇلدىبادام بىردەڭەگە اينالىپ بارادى. قىسقاسى، ۇلتتىق كينو توڭىرەگىندە شەشىلمەگەن ماسەلەلەر شاش ەتەكتەن جانە بۇل كەلەڭسىزدىكتەر جىل سايىن قوردالانا ءتۇسىپ، شەشىمىن تاپپاعان وسىناۋ پروبلەمالار ۋاقىت وتكەن سايىن اسقىنىپ، ۋشىعىپ كەلەدى. وسى ورايدا اعا بۋىن كينوگەرلەر وداق تىزگىنىن "جاس كەلسە ىسكە", – دەپ اداي ابىلداعا ۇستاتقانداي. نەسى بار، اداي جاس تا بولسا، كينو ءوندىرىسىنىڭ كاسىبي مامانى، ەڭ باستىسى ول جاستايىنان كينو ءىسىنىڭ ىستىعىنا كۇيىپ، سۋىعىنا توڭا ءجۇرىپ شىڭدالعۆن ازامات. قازىرگى كەزدە كينو وندىوىسىنەن ەش حابارى جوق بيلىكتىڭ سۇيىكتىلەرى مەن ولارعا ىڭعايلىلار كينو باسشىلىعىنا كەلىپ جاتقاندا بۇل تاڭداۋدى كينوگەرلەردىڭ وسى كەلەڭسىزدىككە قارسى پروتەسى دەسە دە بولعانداي. ءسويتىپ، بەينەلەپ ايتقاندا، كينەماتوگرافيستەر وداعىنا "ەسكى قازاقستان", كەتىپ، "جاڭا قازاقستان" كەلدى ياعني كينوگەرلەر قاۋىمى وزدەرىنە جاس توراعا سايلاۋ ارقىلى وزگەرۋگە بەيىلدى ەكەنىن تانىتتى»، دەدى ول.
ەرلان تولەۋتايدىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي وزگەرىستى ۇلتتىق كينونىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن شەنەۋنىكتەر قولدامايتىن سەكىلدى. ويتكەنى، كينەماتوگرافيستەر وداعىنىڭ كەزەكتى XYI سەزىنە ارنايى شاقىرۋ جىبەرىلسە دە – مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنەن بىردە-ءبىر وكىلى، ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعىنىڭ دا باسشىلارى كەلمەگەن. ءتىپتى، "قازاقفيلم" باسشىسى دا توبە كورسەتپەدى.
«بار ماقسات-مۇراتى تەك كينو ءتۇسىرۋ عانا بولىپ، قوڭتورعاي كۇي كەشۋلى كينوگەر قاۋىمعا بيلىك نەگە ءبۇيتىپ قىر كورسەتەدى؟ اسىرەسە، قازاق كينوسىنىڭ قوس الىبى، بۇل كۇندە جاستارى توقسانعا تاياعان ءاسانالى ءاشىموۆ پەن نۇرجۇمان ىقتىمباەۆ اقساقالدارىمىزدان ىڭعايسىزداۋ بولدى. ۇلتتىق كينومىزدىڭ قوس كورريفەيى – مۇنداي مۇلدە ەلەمەۋشىلىكتى كينوعا ءتۇسىپ باستاعان 65 جىلدىق عۇمىرلارىندا العاش كورىپتى.
شىنىندا دا جازۋشىلار وداعىنىڭ قۇرىلتايى دەسە، ەسەبى كۇللى ءپا سوندا جۇرەدى دە، ال كينوگەرلەر وداعىنىڭ سەزىندە بيلىكتەن ءتىرى جان توبە كورسەتپەيدى. وسىعان "اپام دا اڭ-تاڭ، مەن دە اڭ-تاڭ" بولدىق قىسقاسى»، دەدى ەرلان تولەۋتاي.
