ابىكەننىڭ استاناعا ورالۋى...

787
Adyrna.kz Telegram
ناۋرىزدىڭ 19-ى كۇنى، ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىمي كىتاپحاناسى زالىندا، ۇلى كۇيشى ءھام تەاتر اكتەرى ابىكەن حاسەنوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان "ابىكەن حاسەنوۆ جانە قازاقتىڭ كۇيشىلىك الەمى" اتتى القالى جيىن بولىپ ءوتتى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ءتىلشىسى  ەرلان تولەۋتايدىڭ جەلىدەگى جازباسىنا سىلتەپ.
القالى جيىنعا ەلىمىزگە بەلگىلى عىلىم جانە مادەنيەت قايراتكەرلەرى سونداي-اق تەاتر تارلاندارى مەن داۋلەسكەر كۇيشىلەر، اتاپ ايتقاندا:
دۇيسەن قاسەيىنوۆ، قر مادەنيەت ءمينيسترى (2003–2004), حالىقارالىق تۇرىكسوي ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى (2008-2022);
باقىتجان ورازاليەۆ
ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى
عىلىمي كىتاپحاناسىنىڭ ديرەكتورى;
راۋشان نۇرتازا، ونەرتانۋ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى;
مارات ابسەمەتوۆ، استانا قالاسىنداعى ساكەن سەيفۋللين مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى;
تىلەكتەس مەيراموۆ – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق ءارتىسى، قاليبەك قۋانىشباەۆ اتىنداعى اكادەميالىق تەاتردىڭ اكتەرى;
ايتقالي جايىموۆ – كۇيشى، قازاقستان ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى;
ساۋلەبەك جامكەنوۆ، – قالامگەر، جۋرناليست;
قۋاندىق قىستاقباي – قر حالىق ءارتىسى، قاليبەك قۋانىشباەۆ اتىنداعى تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى;
قالكەن قاسىموۆ – كۇيشى;
بولاتحان ءتاشىموۆ – كۇيشى، قر مادەنيەت قايراتكەرى;
قايرات ايتباەۆ – كۇيشى، يۋزىكاتانۋشى، مادەنيەت سالاسىنىڭ ۇزدىگى;
رۇستەم نۇركەن – كۇيشى، مۋزىكاتانۋشى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت قايراتكەرى;
اردابي ءماۋلىت – كۇيشى، مۋزىكاتانۋشى، PhD دوكتورى;
ريزا المۇقانوۆا – فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى;
نەسىبەلدى ءابدىراحمانوۆا، «ابىكەن» كىتابىنىڭ اۆتورى;
ەرلان تولەۋتاي، جيىن مودەراتورى ت.ب. قاتىستى.
كەلگەن قوناقتار اۋەلى ابىكەن حاسەنۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىنا ارنالعان ارنايى كورمەنى تاماشالادى. كورمەنى الماتىدان جەتكىزگەن ءارى ۇيىمداستىرعان مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق دراما تەاترىنىڭ مۋزەي جەتەكشىسى نارگيز تامابەكوۆا ابىكەننىڭ ءاربىر قۇجاتى مەن فوتوسۋرەتتەرىن جيىنعا قاتىسۋشىلارعا تاپتىشتەي تانىستىردى.
مۇنان سوڭ، "ابىكەن" كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى.
جيىندا مودەراتور بولعان ەرلان تولەۋتاي القالى وتىرىستان كەيىن Facebook جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا:
"... ودان ءارى جالعاسا تۇسكەن القالى جيىننىڭ العاشقى ءسوزى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى، پروفەسسور دۇيسەن قاسەيىنوۆكە بەرىلدى. دۇيسەن قورابايۇلى اتالعان جيىنعا ارنايى بايانداما دايىنداپ اكەلگەن ەكەن. اعانىڭ تۇرىك، ورىس تىلدەرىندە جاساعان باياندامالارى مەن ايتقان سوزدەرىن ءتۇرلى باس قوسۋ جيىنداردا الىستان-جاقىننان تىڭداپ ءجۇرۋشى ەدىك، مەملەكەتتىك تىلدە جاساعان بۇل جولعى بايانداماسىن ءدال جانىندا وتىرىپ تىڭداۋدىڭ ءساتى ءتۇستى.
الەمدىك ءھام قازاقتىق مۋزىكا ونەرىنىڭ تەرەڭ بىلگىرى دۇيسەن قورابايۇلى، كۇيشى ابىكەن جايلى ويلارىن ورتاعا سالا كەلىپ، قازىرگى كۇي ونەرىنىڭ كوكەيكەستى ماسەلەلەرىنە دە توقتالدى. مۋزىكا پروفەسسورىنىڭ بۇل جيىنعا ارنايى كەلىپ قاتىسۋى القالى باس قوسۋدىڭ مارتەبەسىن كوتەردى. جيىن ۇستىندە دۇيسەن قورابايۇلىنىڭ قاراعاندى شاھارىنان كەلە جاتقانىن، وندا تاتتىمبەت اتىنداعى مۋزىكا كوللەدجىنىڭ ستۋدەنتتەرىنە كۇيشى سەمبەك ايدوسۇلى اتىنداعى ستيپەنديا تاعايىنداپ قايتقانىن ەستىپ، كادىمگىدەي مارقايىپ قالدىق. (سەمبەك ايدوسۇلى – حالىق كۇيشىسى. 1931 جىلعى شەت وڭىرىندە بولعان "كۇيشىلەر قىرعىنى" كەزىندە گپۋ جەندەتتەرى جامبىل وبلىسىنداعى حان تاۋىندا قۋىپ جەتىپ، اتىپ ولتىرگەن).
سونداي ايتۋلى ءىس-شارانىڭ ءبىرى 2015 جىلى استانا قالاسىندا ءوتتى. ول ICTMD حالىقارالىق ءداستۇرلى مۋزىكا جانە بي كەڭەسىنىڭ 43-ءشى دۇنيەجۇزىلىك فورۋمى. فورۋمدى ءوزىم باسشىلىق ەتكەن تۇركسوي حالىقارالىق ۇيىمى، قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى، ءبىلىم جانە عىلىم، مادەنيەت مينيسترلىكتەرىمەن بىرلەسىپ ۇيىمداستىردىق.
ICTMD – 1947 جىلى يۋنەسكو جانىنان قۇرىلعان ءداستۇرلى مۋزىكا مەن بي جونىندەگى حالىقارالىق كەڭەس. ءداستۇرلى مۋزىكامىزدى، سول سالادا قىزمەت جاساپ جۇرگەن عالىمداردى ICTMD حالىقارالىق ۇيىمىنا جاقىنداتۋدىڭ وسىلايشا جولىن سالدىق دەي الامىز. ءداستۇرلى مۋزىكانى قورعاماسا، مەملەكەتتىك ءتىپتى حالىقارالىق ICTMD سىندى ۇيىمدار ارقىلى ساقتاپ قالماساق جاھاندانۋ دەگەن اجداحاعا جۇتىلىپ كەتەتىندەي.
البەتتە، ءداستۇرلى مۋزىكانى ساقتاپ، قورعاۋ ءۇشىن ءار حالىقتىڭ ءوز ىشىنەن شىققان جانكەشتى عالىمدار مەن ونەرتانۋشىلاردىڭ كومەگىنە جۇگىنەمىز. سول سەبەپتى ءبىز ۇيىمداستىرعان مەملەكەتتىك جانە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ءىس-شارالاردا وتاندىق عالىمداردىڭ نازارىن ءداستۇرلى ونەرگە بۇرىپ، وسى سالاداعى كوكەيتەستى ماسەلەلەردى كوتەرۋىنە جاعداي جاساپ كەلەمىز.
بۇگىنگى ابىكەن حاسەنوۆكە ارنالعان شارا اياقسىز قالماۋى كەرەك. وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن جازۋشى تولەن ابدىكتىڭ «كورشى» اتتى عاجاپ اڭگىمەسىن وقىپ ەدىم. اڭگىمە ابىكەن كۇيشىنىڭ «قوڭىر» كۇيى جايىندا. ابىكەننىڭ تالانتىن تانىعان كلاسسيككە العىس ايتامىز. بىراق، ابىكەندى ادەبي ورتا، ونەرتانۋشى، كۇيشىلەر عانا تانيتىنداي كورىنەدى. جاڭاعى «كورشى» اڭگىمەسىن پەساعا اينالدىرسا، نەمەسە كينو تۋىندى جاساسا قالاي بولار ەدى؟ ول ناسيحات. قورىتا ايتقاندا ابىكەن مۇراسىن تانۋ ارقىلى ءوز مادەنيتىمىزگە بويلايمىز، ابىكەننىڭ ءومىربايانىن ءبىلۋ ارقىلى تالاي سىرىن ىشىنە بوگىپ جاتقان زۇلمات زاماننىڭ كەيپىن تانيمىز.
قادىرلى دوستار! بۇگىنگى كۇن مەن ءۇشىن ەستە قالارلىق وقيعا دەر ەدىم. سەبەبى، كونسەرۆاتوريا رەكتورى بوپ تۇرعان كەزىمدە ءداستۇرلى ونەرپازداردى وقۋ ورداسىنا شاقىرىپ جاس جەتكىنشەكتەرگە ايلاپ ساباق بەرۋىن قامتاماسسىز ەتكەن ەدىم. ولاردىڭ ىشىندە ماعاۋيا حامزين، گەنەرال اسقاروۆ، تولەگەن مومبەكوۆ، رىسباي عابديەۆ سىندى ونەر تارلاندارى بار ەدى. ونەردىڭ ءوز دەڭگەيىندە جالعاسۋى ءۇشىن حاس ونەرپازدى كورگەننەن ارتىق قانداي جولى بار؟" - دەپ جازدى.
پىكىرلەر