امىرەنىڭ ءۇنى – عاسىرلاردان جەتكەن امانات

307
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/storage/uploads/DK19wQZY7h1TIyz0vlsTU4ovlLfvetQpHKF5iQKL.jpg

قازاق حالقىنىڭ رۋحاني تاريحىندا كەيبىر ەسىمدەر ۋاقىتتىڭ شاڭىنا جۇتىلماي، قايتا جىلدار وتكەن سايىن جارقىراي تۇسەدى. سول ۇلى ەسىمدەردىڭ ءبىرى – امىرە قاشاۋباەۆ. ونىڭ پاريجدەگى 1925 جىلعى الەمدىك ساحنادا قازاق ءانىن العاش اۋەلەتكەن ءساتى بۇگىندە ۇلت مادەنيەتىنىڭ تاعدىرلى بەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. ءبىر عاسىر وتسە دە، سول داۋىس – سول رۋح، سول ەرلىك ءالى كۇنگە دەيىن جاڭعىرىپ تۇر.

وسى رۋحاني مۇرانى بۇگىنگى ۇرپاققا جاڭاشا جەتكىزۋ ءۇشىن استانا قالاسى اكىمدىگىنىڭ مۋزىكالىق جاس كورەرمەن تەاترى ق.ءجۇنىسوۆتىڭ «امىرە» مۋزىكالىق دراماسىن ساحناعا شىعاردى. قويىلىمنىڭ قويۋشى-رەجيسسەرى – قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، ساحنالىق فورماسى مەن رۋحاني مازمۇنىن ۇندەستىرە بىلەتىن ونەر يەسى اسحات ماەميروۆ.

ماەميروۆتىڭ قولتاڭباسى – ساحناداعى ءار دەتالدىڭ سيمۆولدىق جۇك ارقالاۋى. بۇل قويىلىمدا دا امىرە ءومىرى تەك بيوگرافيالىق بايانداۋ ەمەس، ءومىر مەن ونەر، امانات پەن قيانات، ادىلەت پەن تاعدىر اراسىنداعى كۇردەلى ارپالىس رەتىندە ۇسىنىلادى.

امىرە بەينەسىن سومداعان ورازالى يگىلىك كورەرمەندى حالىق ءانىنىڭ اسقاق رۋحىنا عانا ەمەس، ۇلى تۇلعانىڭ ىشكى دراماسىنا جەتەلەيدى. ساحناداعى جارىق پەن ءۇن، كوستيۋم مەن قيمىل – ءبارى ءبىر باعىتقا جۇمىس ىستەپ، ءداۋىردىڭ قىسپاعى مەن ونەردىڭ ەركىندىگىن ايقىن قاراما-قارسى قويادى.

مۋزىكالىق دراما جانرىنىڭ تابيعاتى – ءار نوتادان دراماتيزم، ءار قيمىلدان سىر ىزدەۋ. امىرە تۋرالى قويىلىمدا بۇل ۇندەستىك وتە ءدال ساقتالعان. جارىق سۋرەتشىسى ەرمەك مۇحتارۇلى، كوستيۋم سۋرەتشىسى ايدانا ەڭگەباي، دىبىس رەجيسسەرى مەرگەن اجباەۆ – بارلىعى ءبىر الەمدى بىرىگىپ قۇرعانداي.

قويىلىمنىڭ باستى يدەياسى – امىرە داۋىسىنىڭ ماڭگىلىككە قالۋى. دالادان باستالعان ءاننىڭ پاريج تورىنە جەتۋى – جەكە ادامنىڭ تاعدىرى عانا ەمەس، ۇلت رۋحىنىڭ الەمدىك كەڭىستىككە شىعۋى. دەمەك، امىرە قازاق ونەرىنىڭ الەم الدىنداعى ەلشىسى.

بۇگىنگى تەاتر ساحناسىندا امىرە بەينەسىنىڭ قايتا جاڭعىرۋى – ۇلت جادىنىڭ جاڭارۋى، ءوز تاريحىمىزعا ءوز داۋىسىمىزبەن قايتا ءۇڭىلۋ.

قويىلىم كورەرمەندى تەك تامساندىرۋمەن شەكتەلمەيدى. ول ء«بىر عاسىر بۇرىن قازاق دالاسىنان شىققان ءان ءالى نەگە بىزگە اسەر ەتەدى؟ ۇلت رۋحىنىڭ كۇشى نەدە؟ اماناتتى جوعالتپاي جەتكىزۋدىڭ باعاسى قانداي؟» دەگەن تەرەڭ سۇراقتارعا جەتەلەيدى.

ونەردىڭ ماقساتى – ۋاقىتتىڭ جوعالتقانىن قايتا ءتىرىلتۋ بولسا، اسحات ماەميروۆ قويعان «امىرە» مۋزىكالىق دراماسى سول ميسسيانى تولىق اتقارىپ تۇر. بۇل قويىلىم –  ۇلتتىق جادتى جاڭعىرتۋدىڭ، ۇلى تۇلعانىڭ رۋحىمەن قايتا جۇزدەسۋدىڭ مۇمكىندىگى. سول مۇمكىندىكتى جىبەرىپ الماي، تاعدىرلى تاريحپەن بەتپە-بەت كەلگىڭىز كەلسە، مۋزىكالىق جاس كورەرمەن تەاترىنىڭ جاڭا پرەمەراسىن تاماشالاۋعا شاقىرامىز.

پىكىرلەر