قاينار ولجاي: زاڭ قۋدالايتىن ەسىرتكىنى جەڭە الماي كەلەمىز...

777
Adyrna.kz Telegram

ءۇشىنشى قۇرىلتايدان قوعامعا ەكى تاقىرىپ تۋدى. گەرب پەن ناسىباي. ءبىر-بىرىنەن تىم الشاق ەكەنىن ايتپاعاندا، قازاق قوعامىن الاڭداتاتىن ماسەلەلەردەن دە الىس جاتىر.

گەرب، تالاي جىل ونى ەلتاڭبا دەپ تە جازىپ جۇردىك، جايىنداعى پىكىرىمىزدى كەلەر جولعا قالدىرىپ، ءدال قازىر ناسىباي تۋرالى وي قوزعايىق.

اتامىز ولجاي ناسىباي اتتى. ول كىسىنى بۇل ءۇشىن ەشكىم، اسىرەسە كوممۋنيستەر قۋعىندامادى. وتانىن قورعاپ ەكىنشى جاھاندىق سوعىستا كۋرسك يىنىندە گۋدەرياننىڭ تانكىلەرىنىڭ ساۋىتىن زەڭبىرەكپەن تالقانداپ قايتتى. سول سوعىستا قولىن قالدىردى. جالعىز قولمەن مەملەكەتتىڭ مالىن باقتى. ول كىسى بەس ۋاقىت وقيتىن نامازى مەن كۇندەلىكتى ءبىر شاقشا ناسىبايىن ەرلىگى جانە ەڭبەگى ارقىلى وتەپ العانى انىق.

الگى ناسىبايدى ءبىز - نەمەرەلەرى دايىنداپ بەرەتىنبىز. قيىندىعى جوق. ارنايى اعاش ساپتىاياق پەن اعاش شوقپار بار. الدىمەن تاۋدان قىلشا دەگەن بۇتانىڭ بۇتاقتارىن باكىمەن قيىپ كولەڭكەگە كەپتىرىپ قويامىز. اتامىز ەشقاشان تامىرىمەن جۇلعىزبايتىن. كەپكەن قىلشانى جاعىپ، كۇلىنە قاتتالىپ تۇرعان تەمەكى جاپىراعى مەن قالامپىردىڭ ءبۇرىنىڭ جارتىسىن قوسامىز. وسىنى ساپتىاياققا سالىپ، اعاش شوقپارمەن اسىقپاي ۇگىتەمىز. ءبىر قاسىق بۇلاق سۋىن قوسىپ تاعى ارالاستىرامىز. ناسىباي دايىن، اتامىزدىڭ ءمۇيىز شاقشاسىنا سالىپ بەرەمىز.

وسى ناسىبايدى اتقان ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ شالدارى 80 جاستان اسا ءومىر سۇرگەندە بىرەۋىنىڭ اۋىزى، ەرىنى راك دەگەن پالەنى بىلگەن جوق. وكپەلەرى دە تازا بولدى. تەمەكى - وكپە راگىنا سەبەپكەر بولسا، ەكولوگيالىق تازا ناسىبايدان اۋىرعان قارت بولمايتىن.

دەمەك، قازىر ناسىبايعا تىيىم سالعاننان ەش پايدا جوق. زاڭ قۋدالايتىن ەسىرتكىنى جەڭە الماي كەلەمىز، ەندەشە بۇل دا سولاي ءوزىنىڭ قارا بازارى ارقىلى ساۋدالانا بەرمەك.

ناسىبايعا نەعۇرلىم تىيىم سالىنعان سايىن ونىڭ كۇماندى جولمەن جاسالىپ، ساتىلۋى وسە بەرمەك. بۇدان حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنا دا، مەملەكەتتىڭ بيۋدجەتىنە دە پايدا جوق.

ودان دا حيميالىق قوسپاسىز ەكولوگيالىق تازا شوپتەردى قوسىپ جاسايتىن ناسىبايدىڭ ستاندارتى بەكىتىلۋى كەرەك. سول ستاندارتپەن ءونىم شىعارۋعا رۇقسات ەتۋ كەرەك. ونى كامەلەتكە تولعاندارعا ساتا بەرۋ كەرەك.

ەندى گيگيەناعا كەلەيىك. كەزىندە قاراعاندىدا ءبىر اعامىز ناسىباي اتۋ ءۇشىن ءفيلترلى قىمبات سيگارەتتى قوسا الىپ جۇرەتىن. ناسىبايدى تەمەكىنىڭ فيلتر، ياعني سۇزگىسىنە وراپ الىپ، ەرنىنە سالاتىن.

دەمەك، الگى ساتىلاتىن ناسىبايعا سونشاما فيلتر بىرگە بەرىلەتىن بولسىن. جانە بۇلارعا اۋزى جەلىمدەلە قالاتىن شاعىن پاكەت قوسىلسىن. ول تۇتىنىلعان ناسىبايدى سالىپ قويۋعا ارنالادى. بولدى. ەشكىم ناسىبايدى كورىنگەن جەرگە تۇكىرە سالمايدى. شاعىن پاكەتى تولعاندا قوقىس سالعىشقا سالادى.

بۇل قازىر شەتەلدىكتەر قولىنداعى تەمەكى وندىرىسىنە بالاما بولادى. سالاداعى مونوپوليا جويىلادى. قولدان جاسالعان، دەنساۋلىققا وتە قاۋىپتى ناسىباي ءوز-وزىنەن سۇراۋسىز قالادى.

وسىنى ويلاۋ مەن ىسكە اسىرۋدىڭ نە قيىندىعى بار دەيىك. توقاەۆقا بىزدەن ءبىر سالەم بولسىن.

ءوزىمىز ناسىباي اتپادىق. بىراق ناسىباي اتقان شالعا نەمەرە، ناسىباي اتقان اقسەلەۋ اعاعا ءىنى، ناسىباي اتقان ءبىر قاۋىم ازاماتتارعا قاتارلاس بولدىق.

 

قاينار ولجاي

 

 

 

 

پىكىرلەر