اۆتوگاز باعاسىن قايتا قاراۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى Energy Monitor قوعامدىق قورىنىڭ ديرەكتورى، ساراپشى نۇرلان جۇماعۇلوۆ پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
ەستەرىڭىزدە بولسا، وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا سۇيىتىلعان گاز باعاسىنىڭ قىمباتتايتىنى ايتىلعان ەدى. بۇل تۋرالى ەنەرگەتيكا ۆيتسە-ءمينيسترى الىبەك جاماۋوۆ مالىمدەگەن بولاتىن.
وسى ماسەلەگە قاتىستى Energy Monitor قوعامدىق قورىنىڭ ديرەكتورى، ساراپشى نۇرلان جۇماعۇلوۆتىڭ پىكىرىن بىلدىك.
“جالپى، قازاقستاندا سۇيىتىلعان گاز باعاسى قازىرگى تاڭدا الەم بويىنشا الجيردان كەيىن ەڭ تومەنگى باعا بولىپ ەسەپتەلەدى جانە سوڭعى ەكى جىلدا باعاسى قاتتى وسكەن جوق. تەك 5 تەڭگەگە عانا ايىرماشىلىق بار. بۇگىندە سۇيىتىلعان مۇناي گازىن وندىرەتىن 11 كومپانيا بار. ولار شيكىزاتتى نارىققا ءوز باعاسىنان تومەن باعامەن وتكىزەدى. جالپى، وسى 11 كومپانيا جىلىنا 2,9–3ملن توننا سۇيىتىلعان مۇناي گازىن وندىرەدى. ال ەڭ ۇلكەن تەڭىزشەۆرويل كومپانياسى مۇنايدى ىشكى نارىقتاعى باعامەن ساتپايدى، تەڭىزشەۆرويلداعى باعا باسقا كومپانيالارعا قاراعاندا 2 ەسەگە جوعارى. ايتا كەتەرلىگى، ءبىزدىڭ مۇناي وڭدەۋ زاۋىتتارىندا مۇناي كولەمى شەكتەۋلى. ءبىز 3 ملن توننادان جوعارى سۇيىتىلعان مۇناي گازىن (پروپان/بۋتان) شىعارا المايمىز”، - دەدى ول.
ونىڭ ايتۋىنشا، گاز باعاسىنىڭ قىمباتتاۋى ءادىل شەشىم بولماق.
“ەلىمىزدەگى اۆتوكولىك جۇرگىزۋشىلەرى جىل سايىن (كەمىندە 15 پايىز) اۆتوگازعا دەگەن سۇرانىستى كوتەرىپ وتىر. ويتكەنى پروپان باعاسى 55-70 تگ بولىپ تۇر، ال بىلتىر بەنزيننىڭ باعاسى 11 پايىزعا وسكەن بولاتىن. مىسالى، اي-92, اي-93 باعالارىنىڭ قازىرگى باعاسى 205 تگ. ەندى سالىستىراتىن بولساق، سۇيىتىلعان گاز باعاسى 3 ەسەگە ارزان بولىپ تۇر. بىراق گازدىڭ قۇنى ارقاشان وسى بەكىتىلگەن باعامەن تۇرمايدى عوي. باعانىڭ وزگەرۋىنە ءارتۇرلى جاعداي اسەر ەتەدى. مىسالى، شيكىزاتتىڭ ءوز باعاسى، جىل سايىنعى جوندەۋ جۇمىستارى مەن جۇمىسشىلاردىڭ ايلىق تابىس كوزى بار. سول ءۇشىن وسى ماسەلەگە ءادىل كوزقاراسپەن قاراعان ءجون. اۆتوكولىك يەلەرى تەك ءوز قالتالارىن ويلاماي، ءوندىرىستى شىعارۋشى زاۋىتتاردىڭ دا جاعدايىنا قاراۋ قاجەت، وسى سەبەپتەرگە بايلانىستى بىرقالىپتى باعانى كوتەرۋ كەرەك.
سوندىقتان، جىل سايىنعى باعا وزگەرىسى ول قالىپتى جاعداي دەپ ەسەپتەيمىن. بۇل - ءادىل شەشىم. ويتكەنى باعا تومەن بولسا، ەشقانداي ينۆەستور بۇل سالاعا ينۆەستيتسيا جاسامايدى”، - دەپ تولىقتىردى جۇماعۇلوۆ.
سونداي-اق ساراپشى باعا وسپەگەن جاعدايدا ەلدە دەفيتسيت بولىپ، يمپورتتالعان تاۋارعا تاۋەلدى بولۋىمىز مۇمكىن ەكەنىن جەتكىزدى.
“ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى باعانى جىلىنا ەكى رەت وزگەرتۋگە قۇقىلى. بىراق، بايقاعانىمىزداي، جەلتوقسان ايىندا باعانى كوتەرۋ كەرەك بولاتىن، بىراق باعا وزگەرگەن جوق. دەگەنمەن ناۋرىز ايىندا قايتادان باعانىڭ وزگەرۋ مۇمكىندىگى بار. مەنىڭ جەكە ويىم، جىل سايىن شيكىزات باعاسىن 10-15 پايىزعا كوتەرىپ وتىرعان دۇرىس. سەبەبى مۇناي ءوندىرۋشى زۆۋىتتارعا ارنايى بولجامدار كەرەك، ءار كومپانيا ءوز ەكونوميكاسىنا قاراي ەسەپ جۇيەسىن قۇرۋى قاجەت.
دەگەنمەن بۇل تۇرعىدا حالىقپەن دە ساناسۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. سەبەبى پروپان، بۋتان گازىمەن جۇرەتىن كولىكتەر سانى 15 پايىزعا ءوسىپ وتىر. بۇل جاعدايدىڭ سالدارىنان بولاشاقتا دەفيتسيت بولۋى مۇمكىن. دەفيتسيت بولعان جاعدايدا باعا وسەدى، سايكەسىنشە رەسەيدەن يمپورتتالعان تاۋارعا تاۋەلدى نەمەسە تەڭىزشەۆرويل كومپانياسىنىڭ قىمبات گازىن ساتىپ الۋعا ءماجبۇر بولامىز”، - دەپ جۇماعۇلوۆ ويىن قورىتىندىلادى.
“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
