اقپاراتتىق زامان ساعات سايىن جاڭا دۇنيەلەرمەن تولىسۋدا. وركەنيەت ۇدايى دامۋ ۇستىندە. تەحنولوگيالار، جاڭا قولدانىستار عالامدى جاۋلاۋدا. سوڭعى بەس جىلدا عالام قانداي وزگەرىسكە ەندى؟ «ادىرنا» ماتەريالىندا شولۋ جاساپ كورەلىك.
سوڭعى بىرنەشە جىلدا عىلىمنىڭ قارقىندى دامۋى، يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالاردىڭ جاسالۋىنا اكەلدى. كورنەكتى جەتىستىكتەردىڭ ءبىرى كۆانتتىق بيت (كۋبيت) نەگىزىندە اقپاراتتى وڭدەۋگە قابىلەتتى كۆانتتىق كومپيۋتەرلەردىڭ دامۋى بولدى. بۇل جاڭالىق بۇرىن كلاسسيكالىق كومپيۋتەرلەر ءۇشىن مۇمكىن بولماعان كۇردەلى ەسەپتەردى شەشۋدىڭ جاڭا پەرسپەكتيۆالارىن اشادى.
عىلىم الەمىندەگى تاعى ءبىر ماڭىزدى وقيعا جاساندى ينتەللەكت (AI) سالاسىنداعى رەۆوليۋتسيا بولدى. ماشينالىق وقىتۋ جانە تەرەڭدەتۋ كۇردەلى دەرەكتەردى تالداۋعا، ۇلگىلەردى تانۋعا جانە ادامدارعا جاقىنىراق شەشىم قابىلداۋعا قابىلەتتى ينتەللەكتۋالدى جۇيەلەردى قۇرۋعا اكەلەتىن كۇشتى جانە تيىمدىرەك بولدى.
مەديتسينا سالاسىندا يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالارعا ايتارلىقتاي قادامدار جاسالدى. CRISPR-Cas9 سياقتى گەندى وڭدەۋدەگى جەتىستىكتەر گەنەتيكالىق اۋرۋلاردى ەمدەۋگە جانە ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل عىلىمنىڭ ءومىردىڭ ءارتۇرلى اسپەكتىلەرىنە قالاي اسەر ەتەتىنى تۋرالى شاعىن شولۋ عانا.
دەگەنمەن، ايتارلىقتاي جەتىستىكتەرگە قاراماستان، عىلىمنىڭ دامۋى ەتيكالىق ماسەلەلەردى دە تالاپ ەتەتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ قوعامعا جانە قورشاعان ورتاعا ىقتيمال اسەرىن ەسكەرە وتىرىپ، ساقتىقپەن قاراۋ ماڭىزدى.
ال ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا وقىتۋ ۇدەرىسى مەن ءبىلىمنىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان جاڭا تەحنولوگيالار بەلسەندى تۇردە ەنگىزىلۋدە. سوڭعى جىلدارداعى نەگىزگى تەندەنتسيالارعا مىنالاردى جاتقىزۋعا بولادى:
- قاشىقتىقتان وقىتۋ جانە ونلاين پلاتفورمالار: COVID-19 پاندەمياسى سياقتى جاھاندىق وقيعالاردىڭ اسەرىنەن ونلاين وقىتۋ پلاتفورمالارىن پايدالانۋ كەڭىنەن تارادى. بۇعان ۆەبينارلار، كۋرستار جانە ءتىپتى ونلاين مەكتەپتەر كىرەدى، بۇل ستۋدەنتتەرگە بۇرىن سوڭدى بولماعان جاڭاشا فورماتتا وقۋعا جول اشتى.
- ءبىلىم بەرۋدەگى جاساندى ينتەللەكت: ءبىلىم بەرۋ پروتسەسىن جەكەلەندىرۋ ءۇشىن جاساندى ينتەللەكتتى پايدالانۋ. جۇيەلەر ستۋدەنتتەردىڭ جەكە قاجەتتىلىكتەرىنە بەيىمدەلە الادى، جەكە ماتەريالدار مەن تاپسىرمالار ۇسىنادى.
- ۆيرتۋالدى جانە تولىقتىرىلعان شىندىق: ينتەراكتيۆتى ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن قۇرۋ ءۇشىن ۆيرتۋالدى جانە تولىقتىرىلعان شىندىقتى پايدالانۋ. بۇعان ۆيرتۋالدى ەكسكۋرسيالار جانە باسقا دا يننوۆاتسيالىق وقىتۋ ادىستەرى كىرۋى مۇمكىن.
- ءبىلىم بەرۋدەگى بلوكچەين: اشىقتىقتى جانە جەتىستىكتەردى راستاۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن بلوكچەين تەحنولوگياسىن ەنگىزۋ. بۇل بىلىكتىلىكتى تەكسەرۋ جانە تسيفرلىق ديپلومداردى جاساۋ كەزىندە پايدالى بولۋى مۇمكىن.
- موبيلدىك قوسىمشالار مەن ءبىلىم بەرۋ ويىندارى: وقىتۋدى، اسىرەسە كىشى جاستاعى وقۋشىلار ءۇشىن قىزىقتى ءارى تارتىمدى ەتەتىن وقۋ باعدارلامالارى مەن ويىندارىنىڭ پايدا بولۋى.
بۇل تەحنولوگيالار بىلىمگە قولجەتىمدىلىكتى جاقسارتىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار ءداستۇرلى ادىستەردى يننوۆاتسيالىق تاسىلدەرمەن بىرىكتىرە وتىرىپ، تيىمدىرەك وقىتۋعاسونداي-اق عالىمدار تاربيەلەپ، عىلىمدى دامىتۋعا ىقپال ەتەدى.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
