مەكتەپ ول – ءبىلىم ورداسى. سول سياقتى مەكتەپ بولسىن، ءدىني ورتالىقتار بولسىن، بالالاردى مەكتەپكە دەيىنگى دايارلايتىن ارنايى قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى بولسىن، ءار نارسە ءوز ورنىندا تۇرىپ، ءار مەكەمە ءوزىنىڭ ءىسىن دۇرىس اتقارۋى كەرەك. سوندا عانا ءبىز العا جىلجيمىز.
بۇگىنگى كۇنى ءبىلىم وشاقتارىندا ءدىني شارالار ءوتىپ تۇراتىنى جاسىرىن ەمەس. ونىڭ ىشىندە ءدىن ماماندارىمەن كەزدەسۋ، سەمينار، كونفەرەنتسيا، دوڭگەلەك ۇستەل سىندى جۇمىستاردىڭ ۇيىمداستىرىلۋى. وقۋ ورىندارىندا مۇنداي شارالاردىڭ ءوتۋى وقۋشىلاردىڭ، جاستاردىڭ ءدىني ساۋاتتىلىعىن كوتەرۋ قاجەتتىلىگىنە سايادى. سونىمەن بىرگە تانىمدىق، اعارتۋشىلىق باعىتتا جانە بۇگىنگى جاھاندانۋ زامانىندا زايىرلى قوعامداعى ءتۇرلى كوزقاراستار مەن پىكىرلەردى قۇرمەتتەپ، ءدىني ەكسترەميستىك، تەررورشىل ءىس-ارەكەتتىڭ الدىن الۋدى كوزدەيدى. ءتۇرلى ءدىني سەنىم-نانىمدار مەن كوزقاراستاردى ءبىر جەردە توعىستىراتىن كوپۇلتتى ەلىمىزدە، بۇگىنگى زايىرلى قوعامدا ازاماتتاردىڭ ءوزارا بىرلىگى مەن تاتۋلىعىن، ىنتىماقتى ءومىر ءسۇرۋىن، ەلدىڭ تىنىشتىعىنا زيان كەلتىرمەيتىندەي ەتىپ رەتتەپ وتىرۋ قاجەت.
قازىر ءدىني اعىمداردىڭ ناسيحاتتالۋى، راديكاليزمنىڭ تارالۋى قارقىندى تۇردە ءجۇرىپ جاتىر. ءتىپتى، ەش شەكتەۋسىز، اشىقتان-اشىق تەرىس اعىمداردى دارىپتەۋ قارەكەتتەرى ورىن الۋدا. بۇعان ءتۇرلى سەبەپ-سالداردى قاراستىرۋعا بولادى. اۋەلى، ەلىمىزدەگى كەي الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ شەكتەۋسىز ءارى سۇرىپتاۋسىز، جەلەڭ اقپاراتتاردى سۇزگىدەن وتكىزبەي ۇسىنۋى دا نەگىزگى فاكتورلاردىڭ ءبىرى. وسى تۇستا، مەملەكەت تاراپىنان ءدىني توپتاردى ياكي جەكە تۇلعالاردىڭ تەرىس ءدىني اعىمداردىڭ ناسيحاتىنا زەردەلەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ وتىرۋى بويىنشا
2013 جىلى «ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمگە قارسى ءىس-قيمىل» جونىندەگى مەملەكەتتىك باعدارلاما قابىلدانعان بولاتىن. نەگىزگى ماقساتىنىڭ ءبىرى – ءبىلىم وردالارىندا جاستار اراسىندا راديكالدى ءدىني يدەولوگيانىڭ تارالۋىنا قارسى كۇرەس جۇرگىزۋ. وقۋشىلاردى تەرىس پيعىلدى ءدىني اعىمداردان ساقتاۋ، ءداستۇرلى دىنگە سالاۋاتتى كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ. ءوز كەزەگىندە مەملەكەت تاراپىنان مۇنداي جۇمىستاردىڭ اتقارىلۋى وسكەلەڭ قاۋىمنىڭ دۇرىس باعىتتان جاڭىلماۋى مەن ساناسىنىڭ ءدىني تۇرعىدان ازىقتانۋىن جەدەلدەتەدى.
بۇل جونىندە ماماندار سىرتتان كەلگەن ءدىني تەرىس پيعىلدى توپتاردىڭ الدىن الۋ، جاستارعا ءدىن ۇعىمىنىڭ ءمانىن اشىپ، ساۋات دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جانە ءدىن مەن مەملەكەت اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى بەلگىلى جۇيەگە كەلتىرۋ قاجەتتىگىنەن وقۋ ورىندارىندا ءدىني شارالار وتكىزۋ زاڭعا قايشى ەمەس ەكەنىن العا تارتادى. قر كونستيتۋتتسياسىندا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ءدىني بىرلەستىكتەردەن ءدىن قىزمەتكەرلەرى كەلىپ، ءدىني ناسيحات جۇرگىزۋگە تىيىم سالىنعانى جازىلعان. ال مەملەكەت تاراپىنان وقۋ ورىندارىندا تاربيەلىك باعىتتا ءدىن ۇعىمىن ءتۇسىندىرۋ، جاس ۇرپاقتى تەرىس اعىمدارعا ەرمەۋگە شاقىرۋعا قاتىستى كونفەرەنتسيا، سيمپوزيۋم، دوڭگەلەك ۇستەلدەر، اشىق ساباق، فورۋمدار، كەزدەسۋلەر وتكىزۋ زاڭعا قايشى ەمەس.
جالپى مەكتەپتەردە ءدىني ءراسىم ۇيىمداستىرۋ، سونى ارقاۋ ەتىپ جاستاردى تەرىس اعىمداردىڭ كۇشىنەن ساقتاۋ سىندى جۇمىستاردىڭ ءوتۋىن كوزىمىز شالىپ ءجۇر. مەكتەپ قابىرعاسىنداعى وقۋشى بۋىننىڭ شاريعات حاقىسىندا بىلەتىن ساۋاتى كەمشىن ەكەنى انىق. قاناتى قاتايماعان جاستاردىڭ زەردەسىن ۋلاپ، تەرىس اعىمنىڭ ارناسىنا وڭاي ءتۇسىرۋ – بەلگىسىز ءدىن توپتارىنىڭ نەگىزگى ميسسياسى. ولار وسى ءادىس-ارەكەت ارقىلى جاستاردى ءدىني ساحنانىڭ جەڭىل تەتىگى ەتەدى. مەكتەپتەردە تاپتاۋرىن تۇسىنىكتەردى بۇزىپ، وقۋشى قاۋىمنىڭ ءدىني ساۋاتىن ارتتىرۋ ءۇشىن وسىنداي امالداردىڭ جاسالۋى قوس قولداپ قۇپتارلىق دۇنيە. ءبىز ءدىندى دۇرىس جاعىنان ناسيحاتتاۋ ارقىلى ەرتەڭگى كۇنى ەلىمىزدى سىرتقى ءدىني قاۋىپتەردەن، راديكاليزمنىڭ كەسەلدى اپاتتارىنان ساقتايمىز.
توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنى، ءدىن جانە ۇلت – ەگىز ۇعىم. زامان تالابىنا ساي قازىرگى تاڭدا عىلىم مەن بىلىمگە كوپ كوڭىل ءبولۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ بولاشاعىن ويلاساق، تەڭدىك پەن ەركىندىكتى بەرىك قولداۋ ءھام قورعاۋ اسا ماڭىزدى.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
