كەز كەلگەن ۇلتتىڭ بولاشاعىن قالىپتاستىرۋدا ءبىلىم ماڭىزدى ءرول اتقارادى، ال قازاقستان ودان تىس قالمايدى. 1991 جىلى تاۋەلسىزدىك العاننان بەرى ەلىمىز ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋدا وراسان زور تابىستارعا قول جەتكىزدى. ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن بىرقاتار اۋقىمدى ءبىلىم بەرۋ رەفورمالارىن جۇرگىزدى. وسى رەفورمالار اياسىندا ەلىمىزدە وقىتۋدىڭ زاماناۋي ادىستەرى ەنگىزىلىپ، سىني تۇرعىدان ويلاۋ مەن پراكتيكالىق داعدىلاردى دامىتۋعا كوڭىل ءبولىندى.
قازاقستاننىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى ءداستۇرلى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىن دە، زاماناۋي تسيفرلىق پلاتفورمالاردى دا قامتيدى. تەحنولوگيانىڭ دامۋى مەن تسيفرلىق رەۆوليۋتسيا ءبىلىم سالاسىنا قوسقان جاڭالىق بولدى. قازاقستان ونلاين پلاتفورمالاردى پايدالانۋدى قولعا الىپ، ءبىلىم مەن داعدىلاردى الۋدىڭ بىرەگەي مۇمكىندىكتەرىنە يە بولدى. دەگەنمەن، تسيفرلى ءبىلىم الۋ قازاق تىلىندە قالاي جۇزەگە اسۋدا؟
بۇل تۋرالى الەمدىك دەڭگەيدەگى ءبىلىمدى قولجەتىمدى ەتىپ، قازاق تىلىنە اۋدارعان Education Development Fund Kazakhstan قوعامدىق قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى سارىبەكوۆا اسەم جانداربەكقىزىمەن سۇحباتتاستىق.
- قازاق تىلىنە ءتۇرلى سالاداعى ساباقتاردى اۋدارىپ جۇرسىزدەر. قوسىمشا جايىندا تولىق ايتىپ بەرسەڭىز.
- كەز كەلگەن ادامعا كەز كەلەن جەردە الەمدىك دەڭگەيدەگى ءبىلىمدى قولجەتىمدى ەتۋ Khan Academy پلاتفورماسىنىڭ نەگىزگى ميسسياسى. Khan Academy ءبىلىم بەرۋ پلاتفورماسى الەمنىڭ 190 مەملەكەتىندە قولدانىلىپ، 60 -تان استام تىلگە اۋدارىلىپ جاتىر. نەگىزىن قالاۋشىسى - گارۆارد تۇلەگى سالمان حان. 2008 جىلى YouTube جەلىسىنە ماتەماتيكا تاقىرىپتارىن تۇسىندىرۋمەن باستاعان بولاتىن. 2012 جىلى العاش رەت پلاتفورمانى وزگە تىلدەرگە اۋدارۋعا رەسمي كەلىسىم بەردى. ال قازاقستاندا العاش رەت بۇل جوبا 2019 جىلى جۇزەگە اسا باستادى. بۇل جوبا قاراپايىم ستۋدەنتتەر بىرىگىپ، ەرىكتىلىك نەگىزدە باستالعان بولاتىن.
- جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى قانداي؟
- نەگىزگى ماقسات - بيولوگيا، فيزيكا جانە ماتەماتيكا پاندەرىن تولىق قازاق تىلىنە اۋدارىپ شىعىپ، قولجەتىمدى ەتۋ. «بىلىمدىگە دۇنيە جارىق، ءبىلىمسىزدىڭ كۇنى كارىپ» دەگەندەي ءبىلىمدى ۇرپاق تاربيەلەسەك، ەلەمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن بولارى ءسوزسىز. ارينە، ورىس جانە قازاق تىلدەرىندە ءتۇرلى سالادا ساباق بەرەتىن پلاتفورمالار جەتەرلىك. ال ءبىز قازاق تىلىندە دامىتىپ، ەلىمىزدەگى بالالارعا ساپالى بىلىممەن قاتار وزدىگىنەن ءبىلىم الۋعا قۇشتارلىعىن ارتتىرعىمىز كەلەدى. سول ءۇشىن دە ەلىمىزدەگى ۇزدىك مامانداردى بىرىكتىرىپ، ساپالى ءونىم جاساۋدامىز.
- ۇجىمدا قانشا ادام بار؟ ولاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىنە نازار اۋداراسىزدار ما؟
وسى ۋاقىتقا دەيىن جوبانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن 500-گە جۋىق ەرىكتى جۇمىس جاسادى. ارينە جوبا وتە اۋقىمدى. سوندىقتان ساباقتاردى اۋداراتىن ماماندار ءبىلىمدى، ءوز ىستەرىنىڭ مايتالماندارى.
- 2021 جىلدان باستاپ، رەسمي قوعامدىق قور رەتىندە قۇرىلىپسىزدار. بۇگىنگە دەيىن ناتيجە قانداي؟
- اعىلشىن تىلىندەگى پلاتفورمادا 12 مىڭنان استام ۆيدەو ساباق، 80 مىڭعا جۋىق پراكتيكالىق جاتتىعۋلار جانە 4 مىڭعا جۋىق ماقالا بار. قازىرگە دەيىن ءبىز 1200 دەن استام ۆيدەونى قازاق تىلىنە اۋدارىپ ءوزىمىزدىڭ جەلىگە جۇكتەپ ۇلگەردىك. ۆيدەولاردىڭ قاتارىندا ماتەماتيكا، فيزيكا، بيولوگيا جانە كومپيۋتەرلىك باعدارلامالاۋ سىندى پاندەر بار.
ءيا، ءبىز 2021 جىلدان باستاپ رەسمي قوعامدىق قور رەتىندە جۇمىس جاساي باستادىق. ءبىر جىل ىشىندە ءبىز 147 وقۋشىعا ماتەماتيكا پانىنەن ونلاين وليمپيادا جانە 187 مۇعالىمگە ارنالعان فورۋم وتكىزدىك. بۇل ءبىلىم جۇيەسىن جاقسارتۋعا كوپ كومەگىن تيگىزىپ كەلەدى. ءوز بەتىمەن وقيمىن دەگەن وقۋشى ءۇشىن دە پايدالى.
- العا قويعان جوسپارلارىڭىز بولىسسەڭىزدەر.
- ۆيدەو ساباقتارمەن قاتار ءبىزدىڭ قوسىمشا دا قازاق تىلىندە جۇمىس جاساۋدى باستادى. دەگەنمەن، جوبانى ۇلكەن دەڭگەيگە جەتكىزۋ ءۇشىن قازىر قارجىلىق قولداۋ قاجەت. سول ارقىلى قازاق تىلىندە ءبىلىمنىڭ كەز كەلگەن سالاسىن دامىتىپ، وقۋشىلاردىڭ الەمدىك عىلىمي ورتادا تابىستى قاتىسۋى ءۇشىن قاجەتتى زاماناۋي ءبىلىم مەن داعدىلاردى بەرگىمىز كەلەدى.
-سۇحباتتاسقانىڭىزعا راحمەت!
