وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن ايعاي-شۋمەن ماجىلىستەن كەتكەن نۇرجان التاەۆ، ات باسپايمىن دەگەن جەرىن ءۇش باسار دەگەندەي، تاعى دا پارلامەنتتىڭ تومەنگى پالاتاسىنا قاراي ات باسىن بۇردى. الايدا، وتكەن جىلى پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەر بولعان كەزىندە سايلاۋشىلاردىڭ قولىن وتىرىك قويعانى انىقتالىپ، ماسقارا بولعان ول بۇل جولى كوپشىلىكتىڭ نازارىن وزىنە اۋدارماي-اق، تىرلىگىن جاساي بەرمەك.
ءدال قازىر ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارى قىزىپ جاتقانىنا قاراماستان، تۇركىستان وبلىسىنىڭ اتىنان دەپۋتاتتىق ماندات ءۇشىن كۇرەسكە شىققان نۇرجان التاەۆتىڭ ءۇنى مۇلدەم ەستىلمەيدى. الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشالارىنا ۇگىت-ناسيحات پاراعىن جانە سايلاۋشىلارىمەن بىرنەشە كەزدەۋىنەن ەسەپ جاريالاعان – بۇل ارينە كۇللى اقپاراتتىق كەڭىستىكتىڭ نازارىن اۋدارارلىق نارسەلەر ەمەس. بۇرىن اتىڭ شىقپاسا جەر ورتەنىڭ كەرىن كەلتىرىپ، «حايپ كورولى» اتانعان كەيىپكەرىمىز كولەڭكەنى تاسالاپ، اقپاراتتىق كۇن تارتىبىنەن ءبىرجولا ءتۇسىپ قالعان ءتارىزدى.
نۇرجان التاەۆتىڭ بۇگىنگى ءىس-ارەكەتىنە قاراساق، بىرەسە كولەڭكەلى ۇكىمەت جاساقتاۋدى، بىرەسە رەسەيلىك «باسقىنشىمەن» قارىم-قاتىناستى تۇبەگەيلى ءۇزۋدى ۇسىنىپ، بىردەڭە بولا قالسا حالىقتى كوشەگە شىعارامىن دەپ ۋادە بەرگەن جىگىتتىڭ تىپ-تىنىش وتىرعانى قىزىق كورىنەدى ەكەن. ەكى جارىم جىل بويى ەزۋى كوپىرىپ ساياسات جايلى ايتقان ول پارتياداعى جىلى ورنىنان سۋىرىپ الىپ، وپپوزيتسيا مايدانىنا تاستاپ جىبەرگەندە، حايپ ارقىلى كۇن كورۋگە بولعانمەن، ساياسي كارەرا جاساۋ مۇمكىن ەمەستىگىنە كوز جەتكىزگەن سىڭايلى. ەندى قازىر ءبىر كەزدەرى Nur Otan-نىڭ ادامى بولۋىنا كومەكتەسكەن ءتاسىلدى قايتا قولدانىپ وتىر دەپ بولجاۋعا بولادى. بىراق، بۇل جولى كەش قالعان جوق پا؟ التاەۆ ەلىمىزدىڭ باس پارتياسىنان كەتكەلى بەرى ساياسي كەڭىستىكتە تەك ءوزىن تۇنشىقتىرۋمەن اينالىستى. جانە بۇل باستاماسى جەمىسسىز بولعان جوق.
شاتاق مىنەزى مەن ساراڭدىعىنا قاراماستان (بۇعان ونىڭ وتباسىلىق ءومىرىنىڭ كوپشىلىككە ءمالىم بولعان قۇپيالارى كۋا), ءوز بەتىنشە باعىت العان التاەۆتىڭ جولى بولىپ، دەنى دۇرىس سەرىكتەستەر دە تابىلىپ، سولاردىڭ كومەگىمەن El Tiregi اتتى پارتيانىڭ اتىنان ساياسي ارەناعا شىقتى. جاڭا ساياسي بىرلەستىكتىڭ ىرگەتاسى مىقتى قالانعاندىقتان، التاەۆ ءاپ ساتتە اجەپتەۋىر ساياسي ويىنشىعا اينالىپ شىعا كەلدى. دەگەنمەن، باستاپقى جوسپارىنان اينىعان ول وزىنە ۇسىنىلعان باعىت بويىنشا ارەكەت ەتە بەرۋدىڭ ورنىنا حايپ جاساپ، ءوزىن ساياساتتىڭ جاڭا جۇلدىزى رەتىندە كورسەتكىسى كەلدى، بۇل بۇرىنعى ايماقتىق دەڭگەيدەگى شەنەۋنىك، ەكى ۆەدومستۆونىڭ ۆيتسە-مينيسترىنە جاراسپايتىن قىلىق ەدى. بىراق التاەۆ وسى تۇستا ءوزىنىڭ ءمۇلت كەتكەنىن بايقاماي قالدى، ادەتتە سان جىلدار بويى بيلىكتىڭ ماڭايىندا جۇرگەن جاندار، تۋمىسىنان سەزىمتال بولماسا دا، كوڭىل-كۇي اۋانىنىڭ وزگەرگەنىن بىردەن بايقاۋشى ەدى.
Realpolitiks زاڭدىلىعىنا باعىنباي، شوۋ جانرىندا جۇمىس ىستەگىسى كەلگەن ول كەرى ناتيجەگە قول جەتكىزدى. التاەۆتىڭ ساحنالىق وبرازى ونىڭ اتىن شىعارعانمەن، ناعىز جاقتاستارىنىڭ كوپ ەمەس ەكەنى ءوز پارتياسىن تىركەۋگە ۇمتىلعان العاشقى قادامىنان-اق بەلگىلى بولدى. ۇيىمداستىرۋ كوميتەتى قاجەتتى قولدى سول كۇيى جيناي المادى. اقىرى الداۋعا تۋرا كەلدى. ۇرلىعى اشىلعان سوڭ تاۋەكەلگە بەل بۋىپ، «بيلىك ماعان قىسىم جاسادى» دەۋدەن باسقا امالى قالمادى. التاەۆ سەرىكتەستەرىمەن بىرگە بىرنەشە رەت قول ۇرلاۋ دەرەگىمەن ۇستالدى، بۇل ونىڭ ساياسي قورجىنىنا ولجا سالمايتىن ارەكەت. كەرىسىنشە، ونى ساياسي ءدۇبارالار دەڭگەيىنە ءتۇسىرىپ تاستادى.
بىلتىر كۇزدە پرەزيدەنت سايلاۋى وتپەگەندە، التاەۆ بالاۋىز مۇسىندەر مۇراجايىنىڭ ءبىر كەيىپكەرى بوپ قالا بەرەر مە ەدى؟ البەتتە، ونىڭ وسى پروتسەسكە قاتىسۋىنىڭ ءوزى نە تۇرادى، جەڭىمپاز بولۋ تۇسىنە دە كىرىپ-شىقپاس ەدى، الايدا بۇل جولى دا ول ساياسي كارەراسىنا ءوز قولىمەن بالتا شاپتى.
قوعامدىق بىرلەستىكپەن ءوز كانديداتۋراسىن پرەزيدەنتتىككە ۇسىنۋ جونىندە كەلىسە المادى ما، الدە اقشا ۇنەمدەگىسى كەلدى مە، ايتەۋىر ول كوپ ويلانىپ جاتپاستان پارتيا مۇشەلەرىنىڭ قولىن قويىپ، سول جاساندى قۇجاتتى جالاۋلاتىپ وسك-عا الىپ بارادى. ارينە، بۇل الاياقتىعى اشكەرە بولىپ، ءوزى ساياسي نون-گراتاعا اينالدى.
ءبىراز ۋاقىت نۇرجان التاەۆ وپپوزيتسيونەرلەردىڭ ىشىندەگى ەڭ ءبىر اككى وپپوزيتسيونەر ءرولىن العىسى كەلىپ، ناشار ويىنعا كىرىستى، بىراق ونىسىنان دا تۇك شىقپادى. قايتا-قايتا ساتسىزدىككە ۇشىراي بەرگەن سوڭ، بيلىكتەگى بۇرىنعى ارىپتەستەرى ءۇشىن دە، وپپوزيتسياداعى بۇگىنگى سەرىكتەستەرى ءۇشىن دە جاعىمسىز تۇلعاعا - كادىمگى ساياسي ءتىرى ولىككە اينالدى.
نۇرجان التاەۆ ءالى دە ساياساتتاعى جارقىن بولاشاعىنان ءۇمىت ۇزبەي، قيال جەتەگىندە جۇرسە دە (دەپۋتاتتىق كرەسلودان دامەلى بولۋى وسىنى اڭعارتادى), ونىڭ داۋرەنى وتكەنى انىق. ماجىلىسكە قايتا كەلۋ مۇمكىندىگى ءنول پايىز. ماسەلە ونىڭ جەكە ساياساتكەر رەتىندە جىبەرگەن قاتەلىكتەرىندە عانا ەمەس.
سايلاۋشىلار نۇرجان التاەۆتىڭ بيلەۋشى پارتيانىڭ ارقاسىندا پارلامەنتتە وتىرعان كەزىندە نەمەن اينالىسقانىن ءالى ۇمىتا قويعان جوق. ول قازاقستان اگرووندىرىس كەشەنىنىڭ ءىرى ويىنشىلارىنىڭ مۇددەسىن قورعاپ، ولار ءۇشىن زاڭعا جەڭىلدىكتەر ەنگىزىلۋىن تالاپ ەتتى، مۇنىسى كەي تۇستا ۇلتتىق مۇددەگە قايشى كەلىپ جاتتى. قازىرگى ۋاقىتتا التاەۆتىڭ ءوزى سول دەپۋتاتتىققا ۇسىنىلىپ جاتقان تۇركىستان وبلىسىندا اگروبيزنەسپەن اينالىسادى. جەڭىسكە جەتكەن جاعدايدا مانداتىن قالاي پايدالاناتىنى سايلاۋشىلارعا ايتپاسا دا تۇسىنىكتى شىعار. ونىڭ ۇستىنە، بىلتىر عانا دەپۋتاتتىققا ۇمىتكەردىڭ كۇدىكتى ىسكەرلىك بايلانىستارى تۋرالى سىبىس شىعىپ ەدى. باق-تا ونىڭ «El Tiregi-ءنىڭ زاڭگەرى نۇرسۇلتان ەرماحانوۆپەن جانە نارمۇحان سارىباەۆپەن بىرلەسە وتىرىپ، «International KazTrade Co» جشس-ءىن قۇرعانى» جاريالاندى. بۇل كومپانيا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا ماماندانعان، ونىڭ قىزمەتى "اۋىل شارۋاشىلىعى شيكىزاتىن، ءتىرى جانۋارلاردى، توقىما شيكىزاتىن جانە جارتىلاي فابريكاتتاردى كوتەرمە ساتۋ اگەنتتەرىنىڭ قىزمەتى" رەتىندە كورسەتىلگەن.
ايتپاقشى، التاەۆتىڭ بيزنەس-سەرىكتەسىنىڭ اتى-ءجونى "قازاگرو" حولدينگىنىڭ "اگرارلىق نەسيە كورپوراتسياسى" اق بۇرىنعى باسقارما توراعاسى سارىباەۆ نارمۇحان قالماحانۇلىنىڭ جەكە باس دەرەگىمەن تولىق سايكەس كەلەدى. 2021 جىلدىڭ قاڭتارىندا ول جالپى سومماسى 6 ميلليون تەڭگە كولەمىندە بىرنەشە رەت پارا العانى ءۇشىن جەتى جىلعا سوتتالعان. سودان كەيىن 2021 جىلعى اقپاندا استانا قالالىق سوتى سارىباەۆتىڭ اپەللياتسياسىن قاراپ، ءىستى 361-باپتىڭ 1-بولىمىنە ("لاۋازىمدىق وكىلەتتىكتەردى اسىرا پايدالانۋ") وزگەرتكەن. ۇكىم: قونىس-كولونيادا ەكى جىل".
وسىمەن، باسقا الىپ-قوسارىمىز جوق.
نۇرزات سەيسەمبەكۇلى
(اۆتوردىڭ پىكىرى رەداكتسيا كوزقاراسىن بىلدىرمەيدى)
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
