ۇلتتىق ساناسى مىعىم، جازۋ ماشىعى شىمىر، قازاق تاعدىرىنا قاتىستى تاقىرىپتاردا تولعانىپ، ەل مەن جەردىڭ مۇددەسى جولىندا جانىن بەرەتىن جۋرناليست دينا يمامباي ناعىز قازاقتاردىڭ جويىلۋىن ساتىلاي جۇزەگە اسىرعانداردى اشكەرە ەتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، ناعىز، ساف ءارى دۇبارالىقتان ادا قازاقتار جويىلۋدىڭ از-اق الدىندا تۇر. تەرىس ساياساتتىڭ ناقتى كورىنىسى - بۇگىنگى الماتىدا وتكەن حالىقارالىق “Digital Almaty 2023” دەپ جازدى اۆتور. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، بۇگىن فورۋمدا قازاق تىلدىلەردىڭ شەتتەتىلگەنى ءۇشىن ۇلكەن داۋ تۋعان بولاتىن. بۇل جايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى باياندايدى.
جۋرناليست دانا يمامباي قازاق ءتىلى مەن ساپالى قازاقتاردىڭ تاعدىرىنا بالتا شابۋ ساياساتىنىڭ تەرەڭنەن ويلاستىرىلعانىن، مۇنداي زاندەم ارەكەتتىڭ باستاۋى تىم ارىدە جاتقانىن ايتادى.
"ەستەرىڭىزدە بولسا 2009-2010 جىلدارى "قازاقستاندىق ۇلت" تۋرالى دوكترينا قابىلداناتىن بولىپ، وعان ۇلتشىلدار قارسى شىعىپ، مۇحتار شاحانوۆ اشتىق جاريالايمىن دەپ، ونى بيلىك رايىنان قايتارىپ، اقىرى دوكتريناداعى "قازاقستاندىق ۇلت" دەگەن ءسوزدى وزگەرتىپ قابىلداعان بولاتىن. ايدوس سارىم مەن دوس كوشىم، تاعى باسقا ساياساتتانۋشىلار ء“بارى كەرەمەت بولادى، 2020-جىلعا قاراي ءتىلىمىز تۇعىرىنا قونادى” دەپ سەندىرگەن سول كەزدە.
سول دوكترينادا ايتىلعان "قازاقستاندىق ۇلت" قالىپتاسىپ، جاڭا سۋبەتنوس پايدا بولدى، نەگىزى. بۇعان كەشەگى ديدجيتال-فورۋم جۋان نۇكتە قويدى. ءتۇرى قازاق، اتى-ءجونى قازاق، بىراق قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن نەمەسە شالا بىلەتىن جانە ونى ءبىلۋدى ماڭىزدى سانامايتىن ۇلكەن-كىشىسى ارالاس قازاقستاندىق ۇلت قالىپتاسىپ، ساحناعا شىقتى.
باسقا نەبىر جاقسى باعدارلامالار ورىندالماسا دا وسى دوكترينا اياعىنا دەيىن جەتكىزىلدى، ءبىر عاجابى.ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى قالىپتاستىرۋ دەگەنىمىز ازاماتتىق بىرەگەيلىك بولىپ شىقتى.قازاقتىڭ ۇلتتىق يدەياسىنىڭ ورنىنا "قازاقستاندىق ۇلت" يدەياسى جۇرگىزىلدى.قازاق ۇلتى باسقا ۇلت وكىلدەرىن اسسيميلياتسيالاۋشى بولا المادى.قازاق ءتىلى بىرىكتىرۋشى فاكتور بولا المادى، بولعىزبادى.مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسى ىستە ەمەس، ءسوز جۇزىندە.بۇل ءتىل "كەدەيلەردىڭ، ارتتا قالعانداردىڭ" ءتىلى سانالاتىن دەڭگەيگە جەتتىك" - دەپ كەسىپ ايتتى جۋرناليست.
سونىمەن قاتار، دينا يمامباي قازاقتى تومەندەتۋ مەن شەتتەتۋدىڭ ء"مىنسىز" ارەكەتتەرىن جىكتەپ، تازا، اسىل قاندى، بوتەن بىتىممەن "بىلعانباعان" قازاقتاردىڭ “ساياسي سەبەپتەرمەن” سيرەگەنىن ءسوز ەتەدى.
- سالت-ءداستۇر ناۋرىز مەيرامىندا كورسەتىلەتىن ەكزوتيكاعا اينالدى.ۇيلەنۋ، تاعى باسقا تويلارىمىز زاماناۋيلاندى.اۋىل دا بۇرىنعى قازاقتىڭ اۋىلى ەمەس.ايتىس يمپروۆيزاتسيا ەمەس، شوۋعا اينالدى.ءداستۇرلى ءان-كۇي ءداستۇرلى انشىلەر مەن كۇيشىلەرگە عانا كەرەك بولىپ قالدى.ەندى ناعىز قازاقتار ەتنوگرافيالىق ازشىلىققا اينالۋدىڭ تابالدىرىعىندا تۇر.سونىمەن، جاڭا سۋبەتنوستىڭ توڭىرەگىنە شوعىرلانايىق دەيمىز بە، نە دەيمىز. ءبىر ساياساتكەر ايتقانداي، "كازاحويازىچنىم نەت مەستا ۆ پوليتيكە". ساياساتتا عانا ەمەس، بارلىق سالادا سولاي عوي، راسىندا، - دەپ كۇرسىندى اقىل كوزىنىڭ اۋدانى كەڭ ازامات، حالقىنىڭ جانكەشتى ءجۋرناليسى دينا يمامباي.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، بۇگىن الماتىدا وتكەن حالىقارالىق فورۋمدا قازاق ءتىلىنىڭ تۇعىرىن شايقاماق بولعانداردىڭ ارەكەتىنەن شۋ كوتەرىلىپ، قوعام ءدۇر سىلكىندى. فورۋم تورىندەگىدەردىڭ قازاقشا سويلەۋدى “ار” سانايتىنىن جوبا قوناعى اشىق ايتىپ، “ايتاقشىلاردى” (سپيكەر) ءدۇيىم جۇرتتىڭ كوزىنشە وڭدىرماي سىناپ تاستاعان ەدى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
