سەرىكزات دۇيسەنعازى: شاڭعى بازاسىندا ەشقانداي تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك ساقتالماعان

2932
Adyrna.kz Telegram

تاياۋدا 16 جاستاعى ۇلىنان قاپىدا ايىرىلىپ قالعان ايتىسكەر اقىن سەرىكزات دۇيسەنعازى بارشا حالىققا العىسىن ايتتى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.

«كۇتپەگەن وقىس جاعدايدان ەستى ەندى عانا جيىپ وتىرعان جايىم بار. مۇنداي اۋىر سىناقتى اللا ەشكىمنىڭ باسىنا بەرمەسىن. قايعىرعانعا باسۋ ايتىپ، قامىققانعا اقىل ايتىپ جۇرگەن ادام بولسام دا جۇرەككە جازىلماس سىزات ءتۇستى. ەندى ونىڭ ەمى تەك اللانىڭ تۋرا جولى، يسلامنىڭ يمان بايلىعى عانا بولار. تاعدىرعا يمان كەلتىرگەن مۇسىلمانبىز عوي. بەرگەنىنە شۇكىرلىك قىلعان اللاعا العانىنا كۇپىرلىك قىلمايمىز.

الدىمەن وسى ەڭ قيىن ساتىمدە قۇلىنشاعىمنىڭ قايعىسىن بولىسكەن بارشا قازاق حالقىنا پەرزەنتتىك ءھام اكەلىك العىسىمدى ايتامىن. توبەسىنە كوتەرگەن قارا ورمان حالقىم بولماسا ەشكىم ەمەس ەكەنىمدى بىلەمىن. اللا جازسا، ەندى قالعان عۇمىرىمدا قازاعىمنىڭ كەلەشەگى ءۇشىن قىزمەت ەتىپ وتەرمىن.

مەن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلىمەن كەزدەسىپ سويلەسكەن ادام ەمەسپىن. باسىما قايعى تۇسكەندە ونى مەملەكەت باسشىسىنىڭ بولىسكەنىن ازاماتتىق دەپ سانايمىن. ءالى ءومىردىڭ ۇلكەن ەسىگىن اشىپ ۇلگەرمەگەن پەرىشتە بالام ءۇشىن مەنىمەن بىرگە قايعىرىپ، كوڭىل ايتۋ حاتتارىن جولداعان پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە، ۇكىمەت مۇشەلەرىنە، دەپۋتتاتتارعا، وبلىس اكىمدەرىنە، رەكتورلارعا، اقپارات قۇرالدارىنىڭ باسشىلارىنا، باس ءمۇفتي باستاعان ءدىن قىزمەتكەرلەرىنە راحمەتىمدى ايتامىن. تىلەك-نيەتتەرىڭىز قۇدايدان قايتسىن!»—دەدى ول.

فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى جالعىز ۇلىنىڭ تاربيەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولگەنىن اتاپ ءوتتى.

«جالعىز ۇلىم بولعان سوڭ مارقۇم ءاليحانىمنىڭ بويىنا ەر ازاماتقا ءتان بارلىق قاسيەتتەردى ءسىڭىرىپ وسىرۋگە تىرىستىم. ءوزىم قانداي دا ءبىر جاقسى ورتاعا بارسام ەرتىپ اپارىپ كورسەتىپ ​ جۇرەتىنمىن. ەكەۋمىز قولىمىز بوس ۋاقىتتا اتقا ءمىنىپ، بالىق اۋلايتىنبىز. جازدى كۇندەرى تاۋعا شىعىپ، كولگە شومىلساق، قىستى كۇندەرى كونكي مەن شاڭعى تەبەتىنبىز. كىشكەنتاي كۇنىنەن قالاعان كىتاپتارىن ساتىپ اپەرىپ ءبىلىمدى بولۋعا تاربيەلەدىك. قازاقتىڭ حالىق ەرتەگىلەرىنەن، بالالار ادەبيەتىنىڭ وزىق ۇلگىلەرىنەن، تانىمدىق ەنتسيكلوپەديالاردان ءوزىنىڭ ​ جەكە كىتاپحاناسىن جاساقتادىق. ​ قۇراننىڭ الىپپەسىن تانىتۋ ءۇشىن ​ ەكى جىل ​ «ازىرەت سۇلتان» ​ مەشىتىنىڭ جازعى يماندىلىق كۋرستارىندا وقىتتىم. ناتيجەسى جامان بولعان جوق. جەتىنشى سىنىپقا دەيىن №48 مەكتەپ-ليتسەيدە ءبىلىم الدى. جەتىنشى سىنىپتا №9 «زەردە» دارىندى بالالار مەكتەبىنە قابىلداندى. سول مەكتەپتىڭ مىقتى ۇستازدارىنىڭ ارقاسىندا بويىنداعى عالىمدىق قابىلەتى اشىلدى. فيزيكا، ينفورماتيكا، روبوتوتەحنيكا سالالارى بويىنشا وتكەن قالالىق، رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق وليمپيادالار مەن عىلىمي جوبالاردىڭ جيىرمادان اسا سايىسىندا ولجا سالدى. جوعارى ماتەماتيكا مەن فيزيكانى جاقسى مەڭگەردى. ءتىپتى، ونىڭ جاساعان ونەرتاپقىشتىق جوبالارىن وتكەن جازدا ​ «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسى ءتۇسىرىپ، ەفيردەن كورسەتكەنىن ەندى عانا ءبىلىپ وتىرمىن. ماعان ول تۋرالى ءوزى ايتقان جوق. ماقتانعاندى ۇناتپايتىن. ارمانى نيكولا تەسلا سياقتى ينجەنەر-ونەرتاپقىش عالىم بولۋ ەدى. الداعى اقپان ايىندا جيىرما ءۇش مەملەكەت قاتىساتىن حالىقارالىق «جاۋتىكوۆ» وليمپياداسىنىڭ وقۋ-جاتتىعۋ دايىندىعىنان تولىق وتكەن-تۇعىن. ەندى مەدال اكەلەدى دەپ كۇتىپ جۇرگەندە وسىنداي جاعدايعا دۋشار بولدىق.

ءاليحانىمنىڭ ءتاپ-ءتاۋىر اقىن بولعانىن دا وتكەندە ۇستازدارى جىبەرگەن ولەڭدەرىنەن تانىدىم. بۇرىنىراقتا بالاڭ ولەڭدەر جازىپ جۇرگەنىن بىلەتىنمىن. ولەڭدى قازاقشا دا، ورىسشا دا جازاتىن. اسىرەسە، ورىس ءتىلى مۇعالىمى جىبەرگەن كەيىنگى ولەڭدەرىنەن قالىپتاسقان اقىننىڭ قولتاڭباسىن كورىپ اڭ-تاڭ بولىپ وتىرمىن. ول ولەڭدەردى كەيىنىرەك وسى جەلىگە سالامىن»،—دەدى سەرىكزات دۇيسەنعازى.

ايتۋىنشا، 16 جاستاعى ءاليحاننىڭ قازاسىنداعى كەيبىر تۇستار ءالى كۇڭگىرتتەۋ بولىپ تۇر.

«ول شاڭعىنى وتە جاقسى تەبەتىن. اعاشقا قانداي جاعدايدا سوعىلعانى بەيمالىم. سول سوڭعى رەت تاۋعا كوتەرىلىپ بارا جاتقانىن اناسى تۇسىرگەن ۆيدەو بار. ارى قاراي نە بولعانىن ءبىز بىلمەيمىز. «ەلىكتى» شاڭعى بازاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ءبىر جارىم ساعاتتاي قۇلاعان بالانى تاۋدان تومەنگە تۇسىرمەي، العاشقى مەديتسينالىق كومەك كورسەتپەي ​ تىعىپ ۇستاعانى كوكەيگە كۇدىك ۇيالاتادى. سوندىقتان وقيعا بولعان ءساتتى كورگەن كۋاگەرلەردى ىزدەپ جاتقانىمىز راس. ءيا، بالامىز ەندى قايتىپ ورالماس. بىراق باسقا ادامدار دا ءبىزدىڭ كۇيىمىزدى كەشپەسە ەكەن دەپ الاڭدايمىز. سەبەبى، شاڭعى بازاسىندا ەشقانداي تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك ساقتالماعان. مىڭداعان ادام سىرعاناپ جاتقان جەردە العاشقى كومەك كورسەتەتىن دارىگەرلەرى دە جوق. ول بىلاي تۇرسىن، بالاسىن جوعالتىپ شىرىلداعان اتا-اناعا ەشكىم جاۋاپ بەرمەي، ءبىر-بىرىنە سىلتەگەنىن قالاي تۇسىنەمىز؟ سول «ەلىكتى» ەشتەڭە بولماعانداي ءالى جۇمىس ىستەپ تۇرعان كورىنەدى. ءبىزدىڭ ەلدە ادامنىڭ قۇنى جوق ەكەنى، ەشكىم ەشتەڭەگە جاۋاپتى ەمەس ەكەنى وسىدان-اق بىلىنبەي مە؟ سوندىقتان ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك ورگاندار وسىنداي دەمالىس ورىندارىنىڭ تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىگىن تەكسەرۋ كەرەك دەپ سانايمىن. ونى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ءتۇسىرىپ، حالىققا جاريالاۋ كەرەك. ونسىز دا ات توبەلىندەي از قازاقپىز. قىرىپ تاستاي بەرەتىن ارتىق ادام جوق بىزدە! اللا تاعالا قارا ورمان قازاعىمدى امان قىلسىن! كىشكەنتاي ءاليحانىمنىڭ جەتپەگەن ۇلى ارمانىنا جەتەتىن ۇرپاق كوپ بولۋىن تىلەيمىن!»—دەدى اقىن.

پىكىرلەر