كۇز كەلگەلى اقوردا جاقتان ۇكىمەتتەگى اۋىس-ءتۇيىس تۋرالى اڭگىمە جەلدەي ەسە ءتۇستى. ساياساتتانۋشىلار سان ءتۇرلى جورامال جاساپ، «تاعايىنداۋلار» تاقىرىبىن تەرەڭىرەك قاۋزاي باستادى. جۋرناليستەر دە جەلدەي ەسكەن اقپاردى سان-ساققا جۇگىرتىپ، انىق ءبىر وزگەرىستىڭ بولاتىنىنان نىقتاي تۇسكەندەي. ءبىز بۇگىن بولۋى مۇمكىن وزگەرىستىڭ الدىن الىپ، از-كەم بولجام جاساۋدى ۇيعاردىق.
سونىمەن، اۋەلگى اڭگىمەنى ۇكىمەتباسىنىڭ وزىنەن باستايىق. باقىتجان ءابدىرۇلىنىڭ پرەمەرلىككە بارعانىنا ءۇش كۇننەن كەيىن 2 جىل تولادى ەكەن. ءبىر قاراعانعا از دا، كوپ تە ۋاقىت ەمەس. ايتكەنمەن، وسى ۋاقىتقا دەيىن بەرىلگەن مۇمكىندىك ءوز ناتيجەسىن كورسەتۋى ءتيىس ەدى. 19 شىلدە كۇنى ەلباسىنىڭ جەكە قابىلداۋىندا بولعان پرەمەر-مينيستر قاتاڭ سىنعا ىلىكتى. «بارلىق باعدارلامالار بار بىزدە. يندۋستريالىق باعدارلاما بار، ينفراسترۋكتۋرالىق بار، الەۋمەتتىك جاعىنان بار. بىراق، سونىڭ ءبارىن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار، مينيسترلىكتەر اياعىنا دەيىن جەتكىزبەيدى. قاعاز جۇزىندە بىزگە ەسەپ بەرگەن كەزدە ءبارى بار، حالىق «نەگە پرەزيدەنتتىڭ ايتقان تاپسىرمالارى جەتپەيدى، كوممۋنالدىق قىزمەتتىڭ باعاسى ءوسىپ بارا جاتىر» دەپ ايتادى. مەديتسينالىق قىزمەت ساپاسىز دەپ ايتادى. جوو-دارداعى مۇعالىمدەردىڭ دەڭگەيى تومەن. بالالاردىڭ ءبىلىمى تومەن» دەگەن-ءدى سول كەزدە مەملەكەت باسشىسى.
ءيا، ەكونوميكالىق احۋالدىڭ قۇلدىراۋىنا ۇكىمەت جۇمىسىنىڭ جۇيەسىزدىگىن كىنالايتىندار كوپ. ءجۇزى جىلى، مىنەزى بايسالدى باسشىعا ازداعان قاتقىلدىق ءھام ساياسي سالماق جەتىسپەيتىنى ءجيى ايتىلادى. دەگەنمەن، ەلباسى ءوز تاڭداۋىن ءوزى جوققا شىعارماۋى مۇمكىن ەكەنىن دە ەسكەرگەن ءجون. سەنىم ارتىپ، جاۋاپكەرشىلىگى مول جۇمىستى مويىنعا ارتقاننان كەيىن، تاعى ءبىر مۇمكىندىك بەرۋى ىقتيمال.
بۇل ورىنعا كىم كەلۋى مۇمكىن؟ جورامالشىلار الماتى اكىمى باۋىرجان بايبەكتى لايىق كورەدى. جاس اكىم كەشە عانا الماتى كوشەلەرىن ارالاپ كورىپ، قالانىڭ باس جوسپارىنا دەيىن تانىسقان ەلباسىدان ماقتاۋ ءسوز ەستىدى. بۇل دا جاڭا تاعايىنداۋدىڭ الدىنداعى تامىر باسۋداي كورىنەدى. بايبەكتى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە باسشى بولىپ كەلەدى دەيتىندەر دە بار.
ادىلبەك جاقسىبەكوۆ قر پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى قىزمەتىنەن ءوز ەركىمەن بوساپ، قر پرەزيدەنتىنىڭ ءىس باسقارۋشىسى لاۋازىمىنا ويىسادى دەيدى.
ال، پرەمەر-مينيسترلىككە ۇمىتكەرلەر قاتارىندا استانا قالاسىنىڭ اكىمى اسەت يسەكەشوۆ پەن پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى اسقار ءمامينىڭ ەسىمى اتالادى.
بيلىكتەگى وزگەرىس قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى ەلشىسى يمانعالي تاسماعامبەتوۆتى ەلگە قايتارۋى ىقتيمال. 2017-ءنىڭ اقپانىندا كورشى ەلگە قونىس اۋدارعان بيلىكتەگى اسا ىقپالدى تۇلعالاردىڭ ءبىرى قانداي قىزمەتتى تىزگىندەيتىنىن تاپ باسىپ ايتۋ قيىن. دەسەك تە، سوڭعى كەزدە سىننىڭ استىندا قالعان قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحانبەت قاسىموۆتىڭ پوزيتسياسى قولاي كەلەتىن سەكىلدى.
بىرىنشىدەن، مينيستر بۇل ورىندا جەتى جىلدان بەرى تاپجىلماي جۇمىس ىستەپ كەلەدى. كەشەگى دەنيس تەننىڭ ءولىمى جۇيدەگى كەلەڭسىز جايتتاردىڭ بەتىن اشىپ بەرگەندەي بولدى. بۇل سالاعا دەگەن قوعامنىڭ وكپە-رەنىشى كۇن وتكەن سايىن ەسەلەپ ارتىپ كەلەدى. ەكىنشىدەن، تاسماعامبەتوۆتىڭ ءبىلىم-بىلىگى، ساياسي سالماعى مينيسترلىك جۇمىستارىن رەفورمالاپ، پوليتسەي بەدەلىن قالپىنا كەلتىرۋگە ءوز اسەرىن بەرەرى انىق.
يمانعالي نۇرعاليۇلىن قر پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىلىگىنە ۇسىناتىنداردىڭ دا قاتارى كوپ. ەگەر ساياساتكەر بۇل لاۋازىمعا اۋىسسا، قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى بولىپ قر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى اليك شپەكباەۆ كەلەدى دەگەن بولجام بار.
ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى توراعاسى كارىم ءماسىموۆتىڭ قىزمەتى وزگەرمەيتىن سەكىلدى. وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ جانە ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمگە قارسى كۇرەس جۇرگىزۋ ىسىندەگى قارقىندى جۇمىستار كارىم قاجىمقانۇلى قىزمەتىن تاعى بىرنەشە جىلعا ۇزارتۋى مۇمكىن.
مينيسترلەر كابينەتىندەگى اۋىس-ءتۇيىس قر قارجى ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆتى, قر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ ءمينيسترى جەڭىس قاسىمبەكتى, قر اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيالار مينيسترى داۋرەن اباەۆتى وزگە ورىنعا اۋىستىرۋى مۇمكىن. ءتۇرلى اقپارات كوزدەرى داۋرەن اسكەربەكۇلى الماتى وبلىسىنا اكىم بولسا، جەڭىس قاسىمبەك پاۆلودار وبلىسىنا نەمەس بقو-نا بارادى دەيدى.
2014 جىلدان بەرى قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى قىزمەتىن اتقارىپ كەلە جاتقان ارىستانبەك مۇحامەديۇلى اقورداعا اۋىسىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك حاتشىسى لاۋازىمىنا كوتەرىلۋى ىقتيمال.
ونىڭ ورنىنا «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ ديرەكتورى عالىم احمەدياروۆ نەمەسە الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ارمان قىرىقباەۆ، بولماسا، بۇرىنعى مادەنيەت ءمينيسترى، سەناتور مۇحتار ابرارۇلى قۇل-مۇحاممەد قايتىپ كەلۋى مۇمكىن.
قر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى، "اسىرە رەفورماشىل" ەرلان ساعاديەۆ تە جىلى ورنىن سۋىتۋى مۇمكىن. ءار جاساعان ءىسى سىن ساداعىنا ىلىگىپ، كوپشىلىك قارسىلىعىنا ۇشىراعان مينيستر قاي مەكەننەن سايا ىزدەيتىنى ءازىر بەلگىسىز.
بيلىكتەگى بەدەلدى تۇلعالاردىڭ ءبىرى ايدا بالاەۆا پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ ىشكى ساياسات بولىمىندە 4 جىلعا جۋىق جەمىستى قىزمەت ەتىپ كەلە جاتىر. كۇزدەگى اۋىس-ءتۇيىس كەزىندە وسى ەڭبەگى ەسكەرىلىپ، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ تىزگىنى بەرىلۋى مۇمكىن.
ال، ەگەر داۋرەن اباەۆ اكىم كرەسلوسىنا جايعاسسا، ەلدەگى اقپاراتتىق ساياساتپەن ايدا عالىمقىزى اينالىسۋى دا عاجاپ ەمەس.
تاعى ءبىر ايتارلىقتاي جاڭالىق، 2016 جىلى قۇرىلعان قورعانىس جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى ءوز جۇمىسىن توقتاتىپ، قورعانىس مينيسترلىگىنە قايتا قوسىلۋى مۇمكىن. ال، مينيستر بەيبىت اتامقۇلوۆ شىعىس قازاقستان وبلىسىنا نە الماتى قالاسىنا اكىم بولىپ تاعايىندالۋى ىقتيمال.
ايتپاقشى، الماتى قالاسى اكىمدىگىنەن ۇكىمەتباسى باقىتجان ءابدىرۇلى مەن جاقسى جۇمىستارىمەن كوزگە تۇسكەن الماتى وبلىسى اكىمى اماندىق باتالوۆ تا ءۇمىتتى.
ساياساتتانۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ءىس باسقارۋشىسى اباي بيسەمباەۆ تا اكىم اتانۋعا ءبىر تابان جاقىن. اباي ايدارحانۇلىن الماتى قالاسى اكىمى لاۋازىمىنان كورگىسى كەلەتىندەر جەتەرلىك.
ۇكىمەتتەگى اۋىس-ءتۇيىس تۋرالى اڭگىمە شىندىققا اينالسا، اكىمدەر كورپۋسى دا وزگەرىستەرگە ۇشىرايتىنى انىق. بۇل رەتتە، زەينەت جاسىنداعى شىعىس قازاقستان وبلىسىنا اكىمى دانيال احمەتوۆ پەن اقتوبە وبلىسى اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ سەناتور اتانۋى مۇمكىن.
ال، اقتوبە وبلىسى اكىمى بولىپ قالا اكىمى يسپانوۆ ءىلياس ساپاربەكۇلى نەمەسە باتىس قازاقستان وبلىسى اكىمى التاي سەيدىرۇلى كولگىنوۆ تاعايىندالۋى مۇمكىن.
ارينە، مۇنىڭ ءبارى بولجام عانا. ناقتى ساياسي وزگەرىستەردىڭ شەشىمى اقوردانىڭ قۇزىرىندا. ۇلت پورتالى الداعى ۋاقىتتا ساياساتتانۋشىلار مەن قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ بۇل تاقىرىپتاعى وي-پىكىرىن وقىرمان نازارىنا ۇسىناتىن بولادى7
شەرحان تالاپ.
ۇلت پورتالى.
