QR UQK 90-jyldary júrgizilgen arnaıy operaııalar týraly materıaldardy jarııa etti. Osyndaı oqıǵalardyń biri – nıgerııalyq esirtki satýshylarmen kúres, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
UQK táýelsizdiktiń alǵashqy jyldary ulttyq qaýipsizdik organdary úshin sheteldikter arasyndaǵy erekshe mazasyzdyq nıgerııalyqtardan kelgenin aıtty. Olar jergilikti krımınalıtetpen belsendi baılanys ornatyp, Qazaqstan aýmaǵyn esirtki tasymaly úshin júıeli túrde paıdalanýǵa jáne osylaısha «birinshi skrıpkasyn» oınaýǵa umtyldy.
Esirtki bıznesine qatysy bar Nıgerııa azamaty týraly alǵashqy málimet 1994 jyly tirkeldi. Naqtyraq aıtqanda, máskeýlik bir fırmaǵa tıesili, ishinde 1260 kg marıhýanasy bar konteınerdiń Antverpen (Belgııa) qalasynda ustalǵandyǵy týraly aqparat Reseılik FQQ-dan kelip tústi. FQQ-dan kelgen málimet boıynsha, joǵaryda atalǵan esirtki arnasy joıylǵannan keıin qylmyskerler esirtkini Qazaqstan arqyly tasymaldaý jolyn qarastyra bastaıdy.
Qazaqstandyq jedel qyzmetkerler tek eki jyldan keıin ǵana Nıgerııalyq esirtki satýshylarmen betpe-bet kezdesti, bul kezde olardyń tábetteri de aıtarlyqtaı ashyla túsken edi. Osyǵan baılanysty Komıtet basshylyǵy keńes ótkizip, tájirıbeli jedel qyzmetkerlerden jasaqtalǵan jedel top qurady.
Sheteldikterge qatysty úlken kólemdegi aqparatty zerttep, esirtki qylmysyna qatysy bolýy múmkin degen kúdikpen joǵary oqý oryndaryndaǵy sheteldik stýdentterdi tekserip, UQK qylmystardyń barlyq tizbegin ashady. 1996 jyldan 1998 jylǵa deıingi aralyqta Reseı, Ózbekstan jáne Qyrǵyzstannyń arnaýly qyzmetterimen birlesip júrgizilgen tyńǵylyqty jumystyń nátıjesinde nıgerııalyq esirtki saýdagerleriniń jolyn kesý boıynsha birqatar operaııalar júzege asyrylyp, qylmystyq áreketterdiń búkil tizbegin ashýdyń sáti tústi.
Osyndaı operaııalardyń biri «Safarı» degen ataýmen 1996 jyly Almaty qalasynda bastaldy. Sol kezde «baqýatty» ómir saltyn ustanyp júrgen nıgerııalyq stýdentter QR UQK nazaryna iligedi. Olardyń tek Qazaqstandaǵy, Nıgerııadaǵy ǵana emes, sonymen birge sonaý Reseıdegi, Pákistandaǵy, Taılandtaǵy, Úndistan men Brazılııadaǵy baılanystary da naqtylandy. Olarǵa qatysty sıpattamalyq materıaldar jınaqtaldy, olardyń halyqaralyq zańsyz esirtki aınalymyna qatystylyǵy týraly alǵashqy málimetter alyndy.
Brazılııadan Almaty qalasyna, jalpy kólemi 2 kg kokaıny bar eki birdeı poshtalyq jóneltilim jiberilgendigi týraly aqparat 1997 jyldyń shilde aıynda Ulybrıtanııanyń Keden qyzmetinen alyndy. Ekeýinde 2 kg kokaın boldy. Qazaqstandyq jedel qyzmetkerler ózderiniń jedel boljamdaryn usyndy, ıaǵnı, atalǵan jóneltilimder Almatydaǵy tasymaldaý beketi arqyly sonaý Úndistannan, Pákistannan jáne Brazılııadan Reseı Federaııasyna esirtkiniń kontrabandalyq jolyn uıymdastyrǵan nıgerııalyq esirtki tobynyń jumysy bolýy múmkin. QR UQK men Memlekettik tergeý komıtetiniń basshylary tarapynan atalǵan esirtkini «baqylap jetkizý» týraly sheshim qabyldanady. Almaty qalasynda QR UQK men MTK bólimsheleriniń negizinde birlesken jedel top qurylady. Arnaıy is-sharany ótkizý úshin RF FQQ-dan bir top maman tehnıkasymen birge issaparǵa jiberiledi. Bul iske jalpy sany 50 shaqty adam qatysady.
Almaty qalasynda jóneltilimderdi qabyldap alyp, ári qaraı Nıgerııa azamattaryna beretin qazaqstandyq eki azamat belgili boldy. Atalǵan operaııa nátıjesinde 5 esirtki tasymaldaýshyny ustaýdyń sáti tústi. Pákistan men Brazılııadan Almaty qalasy arqyly Máskeýge jetkizilýi josparlanǵan 12 kg geroın men 2 kg kokaın alyndy. Osy atalǵan esirtki arnasynyń uıymdastyrýshysy «Ý» degen Nıgerııa azamaty óziniń sybaılastarynyń ustalyp qalǵanyn sezisimen Qyrǵyzstan aýmaǵynda boı tasalaýǵa tyrysty. Degenmen, qylmysker qyrǵyzstandyq áriptesterdiń kómegimen Bishkek qalasynda ustalyp, qazaqstandyq quqyq qorǵaý organdaryna berildi.
Nıgerııalyq basqa azamattardy zertteý barysynda olardyń Reseılik «K» degen azamatshamen baılanysy bar ekendigi týraly aqparat RF FQQ-ǵa kelip tústi. Geroındy Máskeý qalasyna jetkizý maqsatymen atalǵan azamatshanyń 1997 jylǵy 25-28 qazan aralyǵynda Almaty qalasyna keletin oıy bar ekendigi málim boldy. Atalǵan azamatshany Sheremetevo áýejaıynan Almatyǵa deıin FQQ qyzmetkerleri jasyryn túrde baqylap keldi. Almatyǵa kelgen «K» «Qazaqstan» qonaqúıine ornalasty.
Onyń baılanystaryn anyqtaý maqsatynda qonaqúıdiń mańaıyna táýlik boıy jumys isteıtin baqylaý ornatyldy. Qonaqúıge ornalasqan qyz jaqyn mańdaǵy dúkenge bardy, aınalasyndaǵylarmen baılanys ornatatyndaı qımyly baıqalmady. «K» qysylyp- qymtyrylmaı, emin-erkin júrdi. Onyń erteńine Máskeýge qaıtatyndyǵy belgili bolǵanda, qarsy barlaýshylarda esirtki tasymaldaýshy óziniń baqylaýda júrgenin sezip qoıdy ma degen boljam paıda boldy.
Tek tún ortasynda «Qazaqstan» qonaqúıine eki afrıkalyq kelip, «K» turatyn nómirge kirdi. Kelesi kúni esirtki tasymaldaýshy qyz Máskeýge baratyn poıyzǵa otyrdy. Onyń artynsha vagonǵa qazaqstandyq qarsy barlaýshylar da mindi. Jól-jónekeı jolaýshylardyń qujatyn tekserý syltaýymen qarsy barlaýshylar qyzdyń jeke zattaryn tekseredi. Alǵashqyda onyń zattarynyń arasynan esirtki baıqalmady. Qyzdyń júris-turysy da eshqandaı sezik týdyrmaıdy. Is-sharanyń taǵy da sáti túspeıtindeı bolyp kórindi, tek sońǵy sátte UQK qyzmetkerleriniń biri tapqyrlyq pen «jedel sezgishtik» tanytyp, bagajdaǵy shashqa arnalǵan laktyń aerozoldy ballondarynyń nege synyq ekendigin teksere bastaǵanda «K»-nyń júris-turysy ózgerdi. Ballondar ashylyp, onyń ishinen bultartpas aıǵaqtar tabylǵanda ǵana qyz óziniń qylmysyn moıyndaı bastady.
Oljanyń tabylǵany týraly Komıtet basshylyǵyna habarlandy, osydan keıin baryp «Safarı» operaııasynyń belsendi fazasyna kóshýge, ıaǵnı esirtki tobynyń basqa qatysýshylaryn ustaýǵa buıryq berildi.
Aıta keteıik, 1997 jylǵy 29 qazanda ótkizilgen is-sharalar nátıjesinde Nıgerııanyń úsh azamaty, Malı Respýblıkasynyń bir azamaty jáne RF bir azamatshasy ustaldy. Zańsyz aınalymnan jalpy quny 11 mln teńgeden asatyn 3 kg geroın alyndy. Atalǵan derek boıynsha qylmystyq is qozǵaldy. Tergeý barysynda ustalǵan úsh afrıkalyqtyń tólqujattary jalǵan bolyp shyqty. Atalǵan esirtki saýdagerleri Qazaqstanǵa iri kólemde geroın men kokaındy jetkizip turǵandyǵy, odan ary qaraı Reseıge jáne basqa elderge birneshe márte esirtki tasymaldaýshylardy jóneltkeni anyqtaldy.
"Adyrna" ulttyq portaly
