(Alaqandaı esse)
Bizge birinen-biri ótken myqty qyz-jigittermen birge oqý baqyty buıyrypty. Sonyń biri – búgingi ulttyq telejýrnalıstıkanyń qoltańbasy bólek maıtalmany Sáýle Jırenshına. Ádette, jýrfakqa oqýǵa túsken elý stýdentti eki topqa teń bólip tastaıtyn. Solardy bóletin kezde de eshkim kóp oılanyp jatpaıdy. Mektepti jańa bitirgen shıkiókpe shójelerdi bir topqa úıiredi de, óndiriste bilek sybanyp, azdap ter tógip, jumys istep kelgenderdi ekinshi topqa aparyp kógendeıdi. Oqýǵa sál qataıyńqyrap túsken biz joǵarǵy toptamyz. Sondyqtan áli eshnárse kórip úlgermegen ekinshi topqa eptep shekemizden qaraıtynymyz da ras. Biraq úlken-aý dep eńbekshilderden yǵyp júrgen mektepshilderdi kórmedik. Shetinen shıraq. Sóılese soıyp túsedi. Oılasa oıyp túsedi. Al toılasa... ataı kórmeńiz...
Solardyń ishinde Taldyqorǵan jaqtan kelgen tompıǵan appaq qyz tipti pysyq. Óziniń boıy bir-aq tutam. Sol bir japyraqtyǵyna qaramastan óte epti. Orysshaǵa asa júırik. Eki tilde jorǵadaı josylady. Bir nárse bilgisi kelse, kókeıińdegini kómeıińnen sýyryp alady. Aıtqan sóziń óz aldyna, áli aýzyńnan shyǵa qoımaǵan sózińniń de ne týraly ekenin shamalap sezip turady. Sóıtip, epti ekenin de, tekti ekenin de saǵan birden uqtyrady. «Áı, alysqa baratyn qyzsyń-aý» dedik ishteı...
Ekinshi kýrstan keıin bólmeles bahadúr, burynǵynyń adamy, búginginiń aqsaqaly – Talǵat Batyrhannyń shaýjaıyna jarmasyp, Taldyqorǵan oblysy Aqsý aýdandyq gazetine óndiristik praktıkaǵa bardyq. Shaǵyn ǵana berekeli basylym – «Ómir nurynda» ómirimiz endi ǵana nurlana bastaǵan kezde qatarymyzǵa Sáýle qosyldy. Osy aýdannyń perzenti. Áke-sheshesi aýdan ortalyǵynyń irgesindegi Kókózek aýylynda turady. Ózi sondaı ótkir. El bılegen ata-babalaryna tartqan keń qoltyq Tákeń ekeýmiz bir sýrettemeni bes kún jazyp, yrǵalyp-jyrǵalyp júrgenimizde álgi judyryqtaı qyz typyń-typyń etip tez qımyldap, bes-alty kúnde búkil maqalasyn jarııalap, Almatyǵa attanyp ketti. Sol kezdiń ózinde búgingi sharýasyn erteńge qaldyrmaıtyny óz aldyna, erteńgi sharýasyn da dál búgin bitirýge tyrysatyn edi. Jas kúnimde jalqaýlyqty onsha jat kórmegen óz basym ony osy qasıeti úshin erekshe qurmetteımin. Osyndaı qurmetimizdi ańǵartý úshin ár jetistigine qýanyp, ár isine súısingenimizde «Ah, kakaıa Jırenshına!» dep erkeletetinimiz bar.
Uǵymtaldyǵy men uqyptylyǵynyń, tegeýrini men talantynyń arqasynda jyp-jınaqy Jırenshına jýrnalıstıkada zor tabysqa jetti. Bıikterdi birinen-soń birin baǵyndyrdy. Esimin elge jattatty. Talaı jyldan beri ulttyq telearnada taban aýdarmaı qyzmet istep keledi. Ana bir jyly Eýropanyń tórinde ótken halyqaralyq telesaıysqa qatysqany bar. Sonda Sáýle qyzdyń kádýilgi saıypqyran sportshy sekildi serippedeı shıryǵyp turǵanyn kórip súısingenbiz. Kógildir ekrannan syrttaı qarap otyrǵannyń ózinde janyń túrshigetin, jer men kóktiń arasyndaǵy jankeshti trıýkterdi meniń quıtaqandaı kýrstasym qınalmaı ózi jasap, jurtshylyqty ábden tánti etti.
Al onyń jýrnalıstik sheberligi, prodıýserlik alymdylyǵy men reporterlik shalymdylyǵy jóninde qyrǵyzdyń «Manas» eposy sekildi tańdy tańǵa uryp, damylsyz jyrlaýymyzǵa bolady. Ony endi basqa bir jolǵy áńgimeniń arqaýyna aınaldyraıyq.
* * *
Sonymen, qazir «Ah, kakaıa Jırenshınany» taǵy bir aıtýǵa týra kep tur! Sebebi, búgin aıaýly ana, adal jar, ádemi áje, júırik jýrnalıst Sáýle Jırenshınanyń týǵan kúni. Aman júr, armandaryń oryndala bersin, Sáýle qyz!
Baýyrjan OMARULY
