Baıraq-belgili bir memleket týraly alǵashqy túsinikti qalyptastyrýshy birden bir belgi ekendigi barshamyzǵa aıan. Kók bóriniń rýhynan qýat alǵan túrki taıpalarynyń, Evropada órkenıettiń órnekterin ornatqan Rım ımperııasynyń, tipti odan áride biz bile bermeıtin kóptegen odaqtar men memleketterdiń ózine tán memlekettik týy bolǵan. Kúni keshe toılanǵan Memlekettik rámizder kúniniń aıasynda búgin sizderge erekshe dızaındaǵy álem memleketteriniń baıraqtaryna toqtayp ótpekpiz. Bul baıraqtar tek belgili bir tústerdiń úılesimi emes, tutas bir eldiń mádenıeti men rýhanııatynyń belgisi ekendigin eskerip, olardyń syryna birge qanyq bolyp kóreıik.
Býtan
Býtan memleketiniń týy resmı túrde 1972 jyly bekitilgen. Baıraqtyń sary tústi bóligi “bılik, bıleýshi” maǵynasyn beredi. Jáne de býtandyq sheneýnikter ulttyq kostıýmderine sary tústegi jibek sharftar baılaǵan. Al týdyń ekinshi bóligi ǵıbadathana qyzmetkerlerine arnalǵan. Baıqasańyzdar eki tús týdy teńdeı bólip tur, bul el ishindegi eki mádenıettiń teń quqyqta bite qaınasyp jatyr degen maǵynany beredi. Aıdaharǵa keler bolsaq, halyqtyń ulttyq sımvoly dál osy mıftik janýar bolyp tabylady. Aq tústi aıdahar ádildiktiń, danalyqtyń sımvoly bolyp esepteledi jáne Býtan sóziniń maǵynasy óz tilderinde «Aıdahar mekeni» degen maǵynany beredi. Aıdahardyń ýysyndaǵy asyl tastar - memlekettiń, halyqtyń baılyǵy degen maǵynada qoldanylǵan.
Papýa-Jańa Gvıneıa
Resmı túrde 1971 jyly bekitilgen bul baıraqty on bes jasar oqýshy qyz Sıýzen Hareho Karıke oılap tapqan. Túster men sýretter memlekettiń kolonıaldyq ótken shaǵynan syr aqtarady. Eki ǵasyr boıyna Germanııa jáne Avstralııa sekildi qos alpaýyt memlekettiń bodany retinde kún keshkendikten baıraq ta eki túske birdeı bólingen. Týdyń qyzyl tústi bóliginde tek qana Papýa-Jańa Gvıneıa kóginde qalyqtaıtyn «Jumaq qusy» atalatyn qus sýreti beınelense, qara tústi bóliginde «Krest juldyzy» atty juldyzdar shoǵyry kórsetilgen. Juldyzdar shoǵyry ońtústik jarty sharda meken etetin memleketterdiń qurmetine qoıylǵan.
Kambodja
Memleket baıraǵy resmı túrde 1948 jyly bekitilgen. Basty erekshelik IýNESKO-nyń álemdik mádenı muralarynyń qataryna kiretin Angkor-Vat ǵıbadathanasynyń kórinis tabýy. Eskere keter jaıt, bul ǵıbadathana álemniń tórt memleketiniń baıraǵynda beınelegen. Bul qatarǵa Kambodjadan bólek Portýgalııa, Ispanııa jáne Aýǵanstan elderi kiredi. Qyzyl jáne kók túster Kambodja halqynyń ulttyq tústeri bolyp sanalady. Kók tús - bıleýshiler túsi, halyqtyń birligi, bostandyq, mura bop qalǵan dástúrler maǵynasyn berse, qyzyl tús - halyq túsi, batyrlyq degen maǵyna beredi. Ǵıbadathana tóbesindegi úsh birdeı kúmbez, bıleýshi, din, halyq degen túsinikterdi qalyptastyrady.
Shrı-Lanka
Resmı túrde Shrı-Lanka baıraǵy 1978 jyly bekitilgen. Kózimizge birinshi túsetin arystan beınesi Shrı-Lankanyń jergilikti halqy sıngaldyqtardyń qurmetine salynǵan. Budan bólek dál osy qarý ustaǵan arystan memleket aýmaǵynda XV-XIX ǵasyrlar aralyǵynda ómir súrgen Kandı memleketiniń ulttyq eltańbasy bolǵan. Arystannyń qolyndaǵy qylysh ulttyq táýelsizdik maǵynasyn berse, quıryǵy býdda iliminiń segiz túrli jolyna arnalyp beınelengen. Budan bólek baıraqtyń jasyl jáne sarǵysh tústeri sol eldi mekendeıtin musylman men ıýdeı qaýymdaryna qurmet maǵynasyn bildiredi. Baıraqtyń tolyq maǵynasy kez-kelgen adam dinine qaramastan memlekettiń bir bóligi bola alady.
Grenlandııa
Grenlandııa avtonomııalyq oblysynyń baıraǵy resmı túrde 1985 jyly qoldanysqa endi. Baıraqtyń eki birdeı maǵynasy bar, Grenlandııa halqy óz baıraqtaryn keıde «Bizdiń baıraq» dep atasa, keı ýaqyttarda «Qyzyl tús» dep aıdar taǵady. Aral Danııa memleketiniń quramynda bolǵandyǵyna baılanysty qyzyl jáne aq tústermen beınelengen. Tý ishindegi aq jolaqtar araldyń 80% aýmaǵyn alyp jatqan muzdyqtar maǵynasyn beredi. Al qyzyl tús-muhıt maǵynasynda qoldanylady.
Mozambık
Mozambık eliniń baıraǵy 1983 jyly resmı túrde bekitildi jáne qazirgi ýaqytta belgili bir qarý úlgisi beınelengen álemdegi jalǵyz baıraq bolyp sanalady. Baıraqtyń orta tusynda Kalashnıkov avtomatynyń sýreti bar. Avtomat eldiń qorǵanysy, saqtyq degen maǵynany beredi.
Týda beınelengen bes túrli tústiń ózindik maǵynalary bar: qyzyl tús - táýelsizdik úshin bolǵan soǵys, jasyl jáne sary - baılyq, qara - afrıka qurlyǵy, aq tús - ádildik pen beıbitshilik maǵynalaryn beredi.
Kitap eldiń damýy úshin bilimniń ózektiligin kórsetse, oraq eńbek pen óndiristiń mańyzdylyǵy retinde kórinis tapqan. Juldyz - el halyqtarynyń birtutastyǵynyń belgisi. Bir qyzyǵy 2005 jyly Mozambık memleketi jańa baıraq jasap shyǵarý úshin baıqaý jarııalaǵan. Jeńimpazdyń anyqtalǵandyǵyna qaramastan el baıraǵy áli kúnge deıin ózgeriske ushyramady.
Nepal
Nepal memleketiniń týy álemdegi tórtburyshty emes formadaǵy jalǵyz baıraq bolyp esepteledi. Baıraq 1962 jyly qoldanysqa engen, jáne ulttyq dástúrdegi tústermen bezendirilgen. Qyzyl tús batyrlyqtyń, kók tús beıbitshiliktiń belgisi retinde kórsetilgen.
Baıraqtaǵy eki birdeı úshburyshqa nazar salar bolsaq, bul úshburyshtar memleketti bılegen Shah jáne Ran dınastııalarynyń qurmetine qoıylǵan. Aı jáne juldyz beıneleri - Nepal memleketi uzaq ta baıandy ǵumyr keshsin degen úmittiń nyshany.
Búgin sizderge álem elderiniń aıryqsha úlgidegi baıraqtarynyń maǵynasyn kórsetýge tyrystyq. Óz elimizdiń baıraǵy eshkimnen bir satyǵa da kem emes ekendigin sizderge jetkizgimiz keledi. Qurmetti oqyrman, baıraǵymyz tek bıikterde jelbiresin. Kók aspanda erkin samǵaǵan qyran elimiz talaı bıikterdi baǵyndyrsyn.
Kórgenov Qýandyq
