Kóktem jýannyń jińishkerip, jińishkeniń úziletin, tirshiliktiń boıyna qan júgirip, tabıǵat ananyń jańaratyn mezgili ǵana emes, bul qyzý naýqannyń bastalatyn shaǵy. Eldiń nesibesin jınaýǵa umtylǵan dıqandardyń dala "maıdanynda" jer-ana tósine dán seýip, mańdaı ter tógetin, jylǵy azyqty qamdaýdyń alǵashqy qadamy bastalatyn maýsym. Jýyrda «Jetisu Media» aqparat ortalyǵynyń uıymdastyrýymen «Jetisýdaǵy egin jumystary» taqyrybynda kóshpeli baspasóz-máslıhaty ótti. Ataýly shara barysynda tilshiler qosyny Kóksý aýdanyndaǵy Jarlyózek eldi mekenindegi qant qyzylshasy alqaby, Qapshaǵaı qalasyna qarasty Sheńgeldi jáne Sarybulaq aýylyndaǵy pııaz jáne qant qyzylshasy alqaptaryndaǵy qyzý tirlikpen tanysyp qaıtty.
Kóksý aýdanynyń barlyq eldi mekeninde búginde qaınaǵan eńbek júrip jatyr. Jol boıy kórip ótken egis alqaptarynda biri jer jyrtyp, endi biri qopsyǵan topyraqty usaqtap, taǵy da biri jerge dán egip jatqan túrli tehnıka men jyl boıǵy tirshiligin osy dala tósinen tabatyn dıqandardyń qarbalas eńbegin kóresiń. Jýrnalıster eń aldymen osyndaı qyzý tirlik júrip jatqan Jarlyózek aýylyndaǵy «Alım-Taıar» sharýa qojalyǵynyń egis alqabyna at basyn tiredi. Tilshilerli kútip alǵan Kóksý aýdany aýylsharýashylyǵy bóliminiń basshysy Erjan Shalqybekov pen sharýa qojalyǵynyń ıesi Taıar Zeınalov egis naýqany barysyn tanystyryp shyqty.
– Bizdiń sharýa qojalyq 1998 jyly quryldy. Mine, sodan beri jıyrma jyldan asa ýaqyttan beri aýylsharýashylyǵy taýarlaryn óndirýmen aınalysyp kelemiz. Búginde sharýashylyqqa tıesili 170 gektar sýarmaly jerdiń 80 gektaryna qant qyzylshasyn, qalǵanyna kókónis, maıburshaq, dándi júgeri seýip, sony baptap, kútip, mol ónim alýǵa tyrysyp jatyrmyz. Qazirgi naýqan kezinde 50 adam jumyspen qamtylyp, árbirine 80 myń teńgeden jalaqy tólenýde. Qolymyzda tórt «MTZ-82», tórt «Belarýs», bir «Belarýs-82,1» traktory, eki kombaın bar. Úkimet tarapynan tuqym jáne jeńildetilgen janar-jaǵarmaı arqyly qoldaý kórsetilýde, – deıdi sharýashylyq basshysy.
Jalpy bıyl Kóksý aýdany 31 myń gektardan astam alqap óńdeledi. Onyń 9 myń gektaryna dándi, 10 myń gektaryna maıly daqyl, 6 myń gektaryna mal azyǵy, 900 gektar kartop, 800 gektar kókónis, 150 gektar baqsha daqylyn sebýdi josparlap otyr. Qazir kópjyldyq shópter men arpa-bıdaı sebilip jatyr. Osyǵan deıin 4 myń gektarǵa jýyq kúzdik bıdaı sebilip, 7 myń gektar súdiger jyrtylypty. Kóktemgi dala jumystary aıasynda 20 myń gektardan astam egis alqabynyń 30 paıyzy jyrtylǵan.
– Óńirde qyzylsha sebý jumysy bastaldy. Bıyl 2600 gektar jerge qant qyzylshasyn sebýdi josparlap otyrmyz. Ótken jylmen salystyrǵanda 300 gektarǵa artyq. Arzandatylǵan janar-jaǵarmaı tolyq alyndy. Al qazaqstandyq tyńaıtqyshtar 50, basqa elden kelgen tyńaıtqyshtar 30 paıyz jeńildetilgen baǵamen sharýa qojalyqtaryna berilýde. Búginde 150 gektar jer ıgerildi, – deıdi Kóksý aýdany aýylsharýashylyǵy bóliminiń basshysy Erjan Shalqybekov.
Atalǵan aýdanda aýylsharýashylyǵymen aınalysatyn Qalıbek Alpysbaev basqaratyn «Alan» jáne Shekerbek Sheńgelbaev basqaratyn «Toǵan» servıstik-daıyndaý ortalyǵy bar. Olar da óńirdiń aýylsharýashylyǵy salasyn órkendetýge barynsha úles qosýda. 
Alajazdaı týrıstik qyzmetimen ekonomıkasyn eselep otyrǵan Qapshaǵaı qalasynyń da aýylsharýashylyǵy jaǵyndaǵy bási joǵary. Qalalyq aýylsharýashylyǵy bóliminiń aqparaty boıynsha, bıyl 13666 gektar egistik jer ıgerilmekshi, onyń 8448 gektary sýarmaly jer.
– Bıylǵy jospar boıynsha 4297 gektar dándi daqyl, 4062 gektar maıly daqyl, 350 gektar kartop, 1935 gektar kókónis, 190 gektar baqsha daqyly, 800 gektar qant qyzylshasy, 2155 gektar mal azyqtyq ónimin egýdi josparlap otyrmyz. Kóktemgi egis-dala jumystaryn júrgizý úshin oblystyq aýylsharýashylyq basqarmasynan 250 tonna janar-jaǵarmaı bólinip, onyń lıtrin 165,5 teńge arzandatylǵan baǵamen tólep alý qarastyryldy. Josparǵa sáıkes naýryz aıyna 83 tonna, sáýir aıyna 83 tonna, mamyr aıyna 84 tonna dızel otyny bólindi. Qazirgi tańda tórt sharýa qojalyq dızel otynyna ótinish berip, ótinishteri tolyqtaı qanaǵattandyryldy, – dedi qalalyq aýylsharýashylyǵy bóliminiń basshysy Raýan Jamaǵatov.
Qapshaǵaılyqtardyń kóktemgi egis jumysyna daıyndaǵan tehnıkasy da saqadaı saı. Búginde dala jumystaryna 150 birlik tehnıka jumyldyrylypty. Onyń ishinde «K-700» tehnıkasy 3, «MTZ» markaly traktordyń barlyq túrinen 51 birlik bar. Bul egis jumysymen aınalysatyn sharýa qojalyqtarynyń qıynshylyǵyn jeńildetip, ónimdiligin arttyryp otyr.
– Sharýashylyqqa qarasty 150 gektar jerdiń 130 gektaryna qant qyzylshasynyń «Ardan» tuqymyn, qalǵanyna júgeri daqylyn egip jatyrmyz. Qazir 100 gektar jerge tuqym sińirildi. Qalǵan jerde de qyzý jumys júrip jatyr. Dala jumystaryna 24 adam jáne 15 tehnıka tartyldy. Tuqym, janar-jaǵarmaıdy Úkimetten jeńildetilgen baǵada alyp jatyrmyz. Qant qyzylshasyn egý, jınaý jumysyna qoldanylatyn tórt «Belarýs» traktory, eki «KamAZ» kóligi, bir kombaınymyz bar. Tehnıka jaǵynan tapshylyq joq. Mine, bes jyl boldy eki sharýashylyqty biriktirip, servıstik-daıyndaý ortalyǵyn quryp edik. Jumysymyz órkendep keledi. Aldaǵy ýaqytta qant qyzylshasynyń egis alqabyn 300 gektardan arttyrsaq degen oıymyz bar. Oǵan saı adam kúshi de, tehnıka sany da arta beretinin belgili. Sol mejege jetýge talpynyp kelemiz, – deıdi Sarybulaq aýylyndaǵy «AgroServısQant SDO» JShS basshysy Aıbek Botaı.
Qapshaǵaılyqtar taǵy bir jaǵynan jýa daqylyn ósirýmen de tanymal. Sol qatarda Sheńgeldi aýylyndaǵy «Baýyr» sharýa qojalyǵy birneshe jyldan beri osy daqyl túrimen arnaıy aınalysyp keledi. Biz atalǵan sharýa qojalyǵynyń 20 gekter jerge jýa tuqymyn seýip jatqanynyń ústinen tústik.
– Byltyr da 20 gektar jerge jýa egip, gektarynan 70 tonnadan ónim aldyq. Bıyl sol mejeden asyramyz degen senim bar. Tehnıka da, adam kúshi de jetkilikti. Úkimet tarapynan jeńildetilgen baǵamen tuqym jáne janar-jaǵarmaı alyndy. Ónimderimiz «Magným» saýda ortalyqtary jáne Altyn orda bazaryna satylymǵa shyǵady. Reseıge de shyǵaramyz. Ónimdi kúzde jınap, qys boıy aýyl irgesindegi qoımada saqtaımyz, – deıdi «Baýyr» sharýa qojalyǵynyń basshysy Baýyrjan Jandosov.
Qaı qyrynan kelsek te, dıqandardyń kóńili toq. Biraq ta qapshaǵaılyqtar keı jyldary sýǵa degen tapshylyqtyń beleń alyp qalatynyn jasyrmady. Alaıda Qapshaǵaı qalalyq aýylsharýashylyǵy bóliminiń basshysy Raýan Jamaǵatov bıyl sý tapshylyǵy bolmaıdy degen senimde.
– Qapshaǵaı óńirindegi egis alqaptary Qapshaǵaı sý qoımasynan nasos arqyly sorylyp alynǵan sýmen sýǵarylady. Ótken jyly sý deńgeıiniń túsip ketýine baılanysty nasostardyń sý tartý qýaty azaıyp, biraz qıyndyq boldy. Alaıda búgingi tańdaǵy sý deńgeıi jyldaǵydan joǵary. Onyń ústine bıyl 5 nasos stansysyn tolyq iske qosýdy kózdep otyrmyz. Olarǵa sý keletin kózder tazalanyp, bári retteldi. Mamyr aıynan bastap sý bere bastaımyz, – dedi ol.
Qos óńirdiń de sharýa qojalyqtary aǵymdaǵy jyly aýylsharýashylyǵy daqyldaryn ósirý tehnologııasyn jańartyp, egistikti tıimdi paıdalaný, topyraqty qorǵaý júıesin tıimdi ıgerýdi qamtamasyz etý, ósimdikti zııankesterden, aýrýlardan jáne aramshópterden qorǵaý, tyńaıtqyshtar, gerbııdter, sýarmaly sý berý qyzmetterin sýbsıdııalaýǵa qatysty júıeli jumystar atqarylyp jatyr eken.
