Türıktıŋ qaru-jaraq, medisina salasynda tehnologiia öndıretın "Aselsan" kompaniiasy 2020 jyly 400 million dollardyŋ önımın 20-dan astam memleketke eksporttaǧan. Būl kompaniia tarihyndaǧy rekordtyq körsetkış. 2020 jyldyŋ soŋynda taǧy bır memleketpen 38 million dollarǧa kelısımge otyrǧan.
"Aselsan" önımderın tūtynuşylar arasynda NATO elderı de bar. Būl ärine, kompaniia üşın älemdık masştabpen alǧanda ırı jetıstık emes. Bıraq 20 jyl būryn "Aselsan", "Bairaktar", "Roketsan" atty Türkiia kompaniialary mūndai jetıstıkterge jetedı degenge senu qiialmen bırdei edı. Ol kezde tükeŋder 1 million liraǧa qoǧamdyq äjethanaǧa kırıp, Stambulda köpqabatty üilerge su jetpei, halyq sudy kanistrmen tasyp jürgen zaman bolatyn. Bıraq aqyryndap küşeiıp keledı. Eŋ bastysy qoldarynan kelude.
Negızı Qazaqstannyŋ potensialy, örkeniettı elderde oqyp kelgen jastardyŋ mümkındıgı AQŞ pen Evropaǧa jetpese de tükeŋderdı quyp jetıp, tıptı basyp ozuǧa jetkılıktı. Bızdıŋ jastar Open mind, jaŋalyqqa aşyq, erkın oily, bırneşe tılde erkın sairaityn buyn. Memlekettık qoldau, dūrys strategiia, äleumettık jaǧdai men tehnokrattyq sanaǧa qarai saiasattyŋ betı būrylsa, qazaq jastarynyŋ qolynan da keledı. Bır tehnokrattyq kompaniia naqty rezultatpen jarq etıp şyqsa, tehnokrattyq bummen kelesı bastamalarǧa jol aşady. Jastardyŋ būl passionarlyq küşın nege paidalanbaimyz, osy maǧan da jūmbaq.
Al, jer keŋ. Halyq az. Tabiǧi bailyq köp. Ekı jaǧymyzda ekı ırı körşı. Almaǧaiyp özgerıp jatqan halyqaralyq saiasat. Geosaiasi özgerıster şapşaŋ oryn alyp jatqan zamandamyz. Qaşanǧy köpvektorly saiasat kömektesedı? Memlekettık müdde masştabymen alǧanda uaqyttan ūtylyp jatyrmyz.500 jyldyq tarihymyzda tehnokrattyq salada jarq etken kezımız joq. Adamzattyŋ damuyna qosqan ülesımız az. Tehnologiianyŋ joqtyǧynan, qolymyzǧa sadaq alyp, zeŋbırekke qarsy şyǧamyz dep özgege bodandyqqa tüsıp, ünemı toqpaqtyŋ astynda basylyp qalǧan elmız. Būl olqylyqty toltyru kerek. Tarihi qatelıkten sabaq alu paryz. Tübı bız būǧan kelemız. Ne qazır, ne keiın. Bıraq kelemız. Qazaqstannyŋ qai prezidentı mūny ıske asyrady, būl ülken sūraq. Saiasi erık-jıger jetkılıktı bolǧan bır zamanda tübı şyǧuy tiıs. Mäsele qai prezident tūsynda şyǧady. Sol prezident eldıŋ tarihynda erekşe atpen qalady. Al būǧan ūmtylu, ūmtylmau saiasatkerdıŋ tūlǧalyq bolmysy men potensialyna bailanysty dünie. Mūny ıske asyrmai, dombyra tartyp, öleŋ aityp jüre beruge de bolady. Ony aqtap aluǧa da myŋ san syltau tabu qiyn emes negızı. Söz artylmaidy ǧoi bızden. Bıraq memlekettık müdde tūrǧysynan būl bızge tiımdı jol bolmaidy. Tehnologiiada uaqyttan ūtylu eŋ basty qatelık. Özgeler qazırdıŋ özınde köş ılgerı kettı.
Bauyrjan SERIKBAEV,
"Adyrna" ūlttyq portaly
