Qazaqstannyŋ Halyq jazuşysy, Memlekettık syilyqtyŋ iegerı, qazaq poeziiasynyŋ körnektı epik aqyny Hamit Erǧalievtyŋ tuǧanyna 100 jyl toluyna bailanysty saltanatty keş öttı.
Mūhtar Äuezov atyndaǧy akademiialyq drama-teatyrynda ötken şarada «Hamaŋ» turaly estelıkter aitylyp, derektı film körsetıldı. Qūrmanǧazy atyndaǧy halyq aspaptar orkestırı jiylǧan jūrtşylyqty küiımen terbetse, Ramazan Stamǧaziev, Nūrjan Janpeiısov, Janargül Särkenova, Farhat Köbeiev, Qaiyrjan Berdıbaevtar ännen şaşu şaşty.
Hamit Erǧali (14.10.1916-13.12.1997) Atyrau oblysy, İsatai audany, Hamit Erǧali (būrynǧy aty Novobogat) auylynda dünie keldı. 1939 jyly Qazaq memlekettık universitetınıŋ filologiia fakultetıne oquǧa qabyldandy. 1940-45 jyldary Sovet Armiiasynyŋ qatarynda, Ūly Otan soǧysynyŋ maidandarynda boldy. 1945-50 jyldary Respublikalyq qazırgı «Egemen Qazaqstan» gazetınde tılşı, 1959 jylǧa deiın Qazaqstan jazuşylar Odaǧynyŋ poeziia seksiiasynyŋ, Qazaqtyŋ Memlekettık körkem ədebiet baspasy bölımınıŋ meŋgeruşısı qyzmetın atqarǧan. 1959 jyldan ömırınıŋ aqyryna deiın bıryŋǧai şyǧarmaşylyq jūmyspen ainalysqan. «Əke syry», «Ülken joldyŋ üstınde», «Bızdıŋ auyldyŋ qyzy», «Qūrmanǧazy», «Küi dastan», «Oraldaǧy otty tün», «Aŋyz ata»,«Qyz-hissa», «Jyldar, jyldar», «Suyt jürıs», t.b. dastandary bar. Audarmaşy retınde Puşkin men Lermontovtyŋ, Şekspir men Baironnyŋ, Sofokl, Nauai, Ş.Petefi, Maiakovskii, R.Gamzatov tuyndylaryn qazaq oqyrmandaryna jetkızdı. Qyrǧyzdyŋ «Manas», qaraqalpaqtyŋ «Qyryq qyz» atty halyqtyq jyrlaryn qazaqşalady.
Būl keşte aqynnyŋ taŋdauly degen öleŋderı de oqyldy. Sonyŋ bırı «Köŋıl küiı» öleŋı.
Maǧan jat – tynbaq, sarqylmaq,
Qaljyrap körgen joq janym,
Ötermın özım jarqyldap,
Özegım toly aq jalyn
Bır kezek ystyq, qoiynǧa
Dalanyŋ gülın üzıp sap
Bır kezek qarly qūiynǧa
Qūiǧyta kırem qyzyqtap.
Teŋızden aq bas tolqynyn
Keudeme keide oranam.
Demeimın ottan olqymyn,-
Naizaǧai menıŋ, kärı anam.
Qyzyqpan qūrǧaq madaqqa,
Berılmen kesır keŋeske!
Mındetın ūldyŋ ardaqtap,
Armansyz jatam döŋeste.
Mınezdıŋ albyrt türı de,
Aitylar älı oǧan syn:
Mınım bar deidı-au tırıde.
Köleŋkem qaida joǧalsyn?!
Jüresıŋ jarqyn jannymda,
Körınıp keide köleŋkem!
Senı de mendei jadynda
Ūzaqqa saqtar keŋ ölkem!
Hamit Erǧali (14.10.1916-13.12.1997) Atyrau oblysy, İsatai audany, Hamit Erǧali (būrynǧy aty Novobogat) auylynda dünie keldı. 1939 jyly Qazaq memlekettık universitetınıŋ filologiia fakultetıne oquǧa qabyldandy. 1940-45 jyldary Sovet Armiiasynyŋ qatarynda, Ūly Otan soǧysynyŋ maidandarynda boldy. 1945-50 jyldary Respublikalyq qazırgı «Egemen Qazaqstan» gazetınde tılşı, 1959 jylǧa deiın Qazaqstan jazuşylar Odaǧynyŋ poeziia seksiiasynyŋ, Qazaqtyŋ Memlekettık körkem ədebiet baspasy bölımınıŋ meŋgeruşısı qyzmetın atqarǧan. 1959 jyldan ömırınıŋ aqyryna deiın bıryŋǧai şyǧarmaşylyq jūmyspen ainalysqan. «Əke syry», «Ülken joldyŋ üstınde», «Bızdıŋ auyldyŋ qyzy», «Qūrmanǧazy», «Küi dastan», «Oraldaǧy otty tün», «Aŋyz ata»,«Qyz-hissa», «Jyldar, jyldar», «Suyt jürıs», t.b. dastandary bar. Audarmaşy retınde Puşkin men Lermontovtyŋ, Şekspir men Baironnyŋ, Sofokl, Nauai, Ş.Petefi, Maiakovskii, R.Gamzatov tuyndylaryn qazaq oqyrmandaryna jetkızdı. Qyrǧyzdyŋ «Manas», qaraqalpaqtyŋ «Qyryq qyz» atty halyqtyq jyrlaryn qazaqşalady.
Būl keşte aqynnyŋ taŋdauly degen öleŋderı de oqyldy. Sonyŋ bırı «Köŋıl küiı» öleŋı.
Maǧan jat – tynbaq, sarqylmaq,
Qaljyrap körgen joq janym,
Ötermın özım jarqyldap,
Özegım toly aq jalyn
Bır kezek ystyq, qoiynǧa
Dalanyŋ gülın üzıp sap
Bır kezek qarly qūiynǧa
Qūiǧyta kırem qyzyqtap.
Teŋızden aq bas tolqynyn
Keudeme keide oranam.
Demeimın ottan olqymyn,-
Naizaǧai menıŋ, kärı anam.
Qyzyqpan qūrǧaq madaqqa,
Berılmen kesır keŋeske!
Mındetın ūldyŋ ardaqtap,
Armansyz jatam döŋeste.
Mınezdıŋ albyrt türı de,
Aitylar älı oǧan syn:
Mınım bar deidı-au tırıde.
Köleŋkem qaida joǧalsyn?!
Jüresıŋ jarqyn jannymda,
Körınıp keide köleŋkem!
Senı de mendei jadynda
Ūzaqqa saqtar keŋ ölkem!
Ainūr İbraeva
