El jastarynyŋ 42 paiyzy elden ketudı josparlap jür. Būl turaly Kompartiianyŋ Astana qalalyq filialynyŋekınşı hatşysy Dıldä Maidanbekova mälımdedı dep jazady "Adyrna" ūlttyq portaly QazAqparat agenttıgıne sılteme jasap.
«Eger eldegı demografiialyq jaǧdaidy alyp qarasaq, halyq sany ösıp jatqanyn baiqaimyz. Qazırdıŋ özınde Qazaqstanda 18,6 millionnan astam adam bar. Ökınışke qarai, soŋǧy uaqytta elden ketıp jatqan jastardyŋ sany kürt artqan. Qazaqstanda 15 pen 29 jas aralyǧyndaǧy jastardyŋ 42 paiyzy şetelge oquǧa ketudı nemese tübegeilı köşıp ketudı josparlap jür»,-deidı D.Maidanbekova «Aqyldy jastardyŋ şekaradan köptep asuy. Sebepterı men mūny qalai toqtatuǧa bolady?» atty döŋgelek üstelde.
Sonymen qatar Maidanbekova qazır şetelde bılım alyp jürgenderdıŋ 40 paiyzy elge kerı qaitpaidy degen pıkırde.«Jastardyŋ şekara asuynyŋ negızgı sebebı-öz elınde äleumettık tūrmysyn rettei almauynan»,-degen ol Qazaqstanda orta jastaǧylar ǧana özderın osy elde jaily ömır sürudemız dep oilaitynyn alǧa tartady.
Kommunist Dıldä aitsa,aitqandai, qazır «şırkın, şetelge köşıp ketsem ǧoi» dep armandamaityn adam Qazaqstanda öte az. Būǧan sebep te joq emes. Perzenthanadan bastalyp, ziratta aiaqtalatyn jemqorlyq pen paraqorlyq ındetı kez kelgendı Qazaqstannan bezdıredı. Bılımdı jastardyŋ öz elıne qyzmet etuıne qoǧamdy jailaǧan tamyr-tanys, köke-jäke mäselesı ülken kedergı. «Täuır jūmysqa tūru üşın ne kökeŋ, ne kök qaǧazyŋ boluy kerek» degen jazylmaǧan zaŋ da bar. Osydan keiın kımnıŋ mūndai elde qalǧysy keledı?
Būǧan deiın de elımızden şekara asyp ketkender az bolmady. Alaida pandemiia kezınde tuǧan jerınen bezıp qaşuǧa daiyn adamdar Qazaqstanda kürt köbeidı. Taiauda äleumettık jelıde «Şetelge köşkıŋız kele me?» degen saualnama jürgızılgenı bar edı. Sonda qatysqandardyŋ basym bölıgı «mümkındıgım bolsa, bügın keter edım» dep jauap bergenın baiqadyq. Sol jerdegı pıkırlerdı oqyp otyryp, «halqy koronavirustan qynadai qyrylyp jatqanda, bar därını bermei, qoimada tyǧyp ūstaǧan mynadai elde adam siiaqty öle de almaitynyma közım jettı» degen jazbany közımız şalǧan. Bır ǧana söilemge syiǧan bızdegı şyndyq-osy.
Qazaqstannan eşkım de jetıskenınen şetelge köşpeidı. Būǧan deiın äleumettık mäselelerden tityqtaǧan jūrt qazır tūtas bilıkke müldem senbeidı. Nege? Sebebı, şendı-şekpendınıŋ sözı men ısı eş qabyspaidy. Alysqa barmai-aq, osy jylǧy jaǧdaidy mysalǧa alyp qaraiyqşy. «Koronaviruspen küreske daiynbyz» degen Densaulyq saqtau ministrlıgı biylǧy şılde aiynda ne ıstedı? Tynysy tarylyp, bır jūtym auaǧa zar bolyp, myŋdaǧan adam baqiǧa attandy. Al sol şaqta biudjetten milliardtaǧan qarjyny osy ındetpen küres üşın bölgızıp alǧan Densaulyq saqtau ministrlıgı nauqastarǧa İVL apparatyn qosyp berıp, jandaryn saqtap qaluǧa da şamalary kelmedı emes pe?!Jūmyssyz karantinde üide qamalǧan halyqtyŋ edäuır bölıgıne 42500 teŋge berıp aldarqatqan ükımetımız qalǧan jūrttyŋ qalai aman qalatynyna karantinde bas qatyrdy ma?
Qoryta aitqanda, Qazaqstandaǧy qai salany alyp qarasaŋyz da, bylyqqa belşesınen batqanyn, jemqorlyq jailaǧanyn köresız. Al mūndai qoǧamda özı itşılep ömır sürse de, balasynyŋ qorlanyp ömır sürgenın eşkım qalamaidy. Osy sebepten de būl elden ketuşıler sany köbeimese, azaimaityny anyq. Bilıktegı zeinetkerlerdıŋ ornyn jastar almastyrmaiynşa, qoǧamdaǧy jemqorlyq joiylmaiynşa, Qazaqstan qarttardyŋ mekenıne ainalǧany ainalǧan.
Rauana DİMAŞQYZY,
«Adyrna» ūlttyq portaly.
Ūqsas jaŋalyqtar
