Qazaqstanda sheteldikterdiń 60%-y qurylys, aýyl sharýashylyǵy jáne taý-ken salasynda jumys isteıdi. Olardyń 52%-dan astamy Atyraý oblysynda eńbek etedi. Koronavırýsqa baılanysty sheteldik jumys kúshiniń sany 3,2 esege qysqarǵan. «Eńbek resýrstaryn damytý ortalyǵy» AQ-nyń mamandary júrgizip osyndaı málimdeme jasady.
Qazaqstandaǵy sheteldik jumys kúshiniń (budan ári - ShJK) jaı-kúıine júrgizgen taldaýdyń nátıjesi – el ekonomıkasyna shet elderden joǵary bilikti jáne ortasha bilikti jumys kúshin tartýǵa beriletin ruqsattar sanynyń sońǵy 3 jylda tómendegenin kórsetti.
Bıylǵy jyly ShJK-ne berilgen ruqsattar sany 3,2 esege qysqarǵan. Bul kórsetkish elde jáne álemde COVID-19 pandemııasy aıasynda engizilgen karantındik sharalarǵa da baılanysty.
Eger osy úrdis saqtalatyn bolsa, tartylatyn ShJK tek Qazaqstanda ǵana emes, óńirlik jáne jahandyq aspektide de aıtarlyqtaı tómendeıdi degen yqtımaldyq joǵary.
Birinshi jartyjyldyqta, shekteý sharalary engizilgenge deıin elimizde qurylys qyzmeti, aýyl sharýashylyǵy jáne taý-ken ónerkásibi salasy ShJK-ne eń muqtaj salalar ekeni belgili boldy. Dál osy salalar birlesip elimizdegi barlyq sheteldik jumys kúshi sanynyń 60%-dan astamyn tartyp otyr.
Tartylatyn ShJK qurylymy ár óńirde ártúrli jáne birinshi kezekte óńirdiń ekonomıkalyq erekshelikterine baılanysty. Negizinen kásiporyndar joǵary bilikti sheteldikterdi tartady. Tek ShQO men Almaty oblystarynda ǵana negizinen ortasha bilikti sheteldikterdi jumysqa alady.
Respýblıka boıynsha eń kóp sheteldikderdi jumysqa batys óńirleri tartady. Máselen, Atyraý oblysynda tartylatyn ShJK-niń 52,5% shoǵyrlanǵan. Sondaı-aq, ShQO, BQO, Almaty oblystary jáne Nur-Sultan, Almaty qalalary da sheteldik jumysshylardy jaldaıdy. Bul óńirlerde elimizge eńbek etýge kelgen azamattardyń 35,5%-y turady.
2020 jyldyń I-shi toqsanynda shekara asyp, elimizge jumys isteýge kelgenderdiń basym bóligi Ózbekstan, Reseı, Qyrǵyzstan jáne Túrkmenstan memleketiniń azamattary. Qazaqstanda engizilgen shekteý sharalaryna baılanysty jyldyń II-shi toqsanynyń qorytyndysy boıynsha bul kórsetkish ózgerýi múmkin.
Bul rette, pandemııa kezeńinde damı bastaǵan qashyqtyqtan jumyspen qamtý ýaqyt óte kele kóshi-qon proesterin, ásirese joǵary bilikti sheteldik mamandar úshin jumsarýy múmkin. Al, bul óz kezegin osy eńbek proesterdi retteıtin tetikterdi ázirleýdi talap etedi.
Júrgizilgen taldaýdyń nátıjesi ekonomıkany damytý úshin elimizde damyǵan kásibı eńbek naryǵyn qalyptastyrý qajettigin taǵy da kórsetti. Bul rette, óńirlerge keletin sheteldikterdiń sanyn begilegen kezde sol óńirdiń jergilikti eńbek resýrstarynyń naqty áleýeti eskerilmeı jatady.
Máselen, tartylatyn sheteldik mamandar arasynda maýsymdyq qyzmetkerlerdiń úlesi ulǵaıýda (sońǵy úsh jyldyń dınamıkasy boıynsha). Munyń sebebi otandyq jumys berýshilerge zańnamada belgilengen áleýmettik tólemder men aýdarymdardy talap etpeıtin, biliktiligi joq arzan sheteldik jumys kúshin jaldaý tıimdi bolýymen baılanysty..
Sondaı-aq, júrgizilgen taldaý eńbek kóshi-qonyn (mıgraııasyn) neǵurlym dál basqarý úshin Qazaqstanǵa ShJK tartý tetigine keıbir ózgerister engizý qajet ekenin kórsetedi. Atap aıtqanda, ShJK-ny irikteý men paıdalaný kezinde saralanǵan (dıfferenıraldy) tetikti qoldaný, elimizdegi ishki kóshi-qonǵa járdemdesý jáne halyqtyń mobıldigin qoldaý, zańsyz kóshi-qonǵa qarsy is-qımyl tetikterin ázirleý, sondaı-aq sheteldik jumys kúshin tartýdyń basymdyq júıesin engizý.
"Adyrna" ulttyq portaly
